Vlaams Haïti Overleg

De vorming en installatie van een permanente kiesraad eind augustus, lokte heel wat reacties uit. Verschillende politieke partijen vroegen de regering om terug te komen op haar beslissing omdat de permanente kiesraad zonder inspraak van het parlement tot stand kwam. De geïnstalleerde permanente kiesraad bestaat maar uit 6 leden terwijl hij eigenlijk 9 leden moet hebben. De voorzitster van de permanente kiesraad is mevrouw Josué Pierre-Louis, de voormalige minister van justitie en openbare veiligheid, die in oktober 2011 ontslag diende te nemen, na de arrestatie van een parlementslid. Van de 5 overige leden werden er twee gekozen door de regering en drie op willekeurige wijze aangeduid door de voorzitter van het hof van cassatie. In politieke milieus hebben ze geen sterke geloofwaardigheid.
Door de installatie van de permanente kiesraad mengen de huidige politieke machthebbers zich met de organisatie van de verkiezingen. Dit gaat in tegen de bepalingen van de grondwet, die voorschrijft dat de verkiezingen moeten georganiseerd worden door mensen die onafhankelijk zijn en geen banden hebben met de machthebbers.

Amendementen van de grondwet

President Martelly verdedigt zijn installatie van een permanente kiesraad door te verwijzen naar de amendementen van de grondwet die door een presidentieel arrest van kracht werden op 19 juni 2012. Deze amendering van de grondwet werd echter fel gecontesteerd.
De Haïtiaanse grondwet, die in 1987 na de val van dictator Jean-Claude Duvalier tot stand kwam, kan alleen gewijzigd of geamendeerd worden als het parlement stemt over de artikels van de grondwet die in aanmerking komen om gewijzigd te worden. Deze artikels kunnen dan veranderd worden tijdens een volgende legislatuur.

Op 9 mei 2011, op het einde van het presidentschap van Préval, werd tijdens een fel betwiste stemming in het parlement beslist dat enkele artikels van de grondwet in aanmerking kwamen voor amendering. Normaal kan dan tijdens het mandaat van de volgende regering beslist worden om ook effectief die grondwetswijzigingen door te voeren. Dit is wat nu gebeurde.
Welke wijzigingen aan de grondwet werden er nu aangebracht? Vooreerst is er sprake van een permanente kiesraad, terwijl er voordien alleen een voorlopige kiesraad was. Daarnaast komt er een hoge raad voor justitie. In de administratie moeten minstens 30% vrouwen werken. Ook belangrijk is dat Haïtianen meerdere nationaliteiten mogen hebben.
Vooral dit laatste komt goed uit voor Martelly, die verweten wordt over een dubbele nationaliteit te beschikken, wat door de niet-geamendeerde grondwet van 1987 verboden werd voor een president.

Verder vrezen sommigen dat de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van godsdienst en de vrijheid van vereniging in het gedrang komen door de geamendeerde grondwet.
Hoe dan ook, de permanente kiesraad zal de gemeenteraadsverkiezingen moeten organiseren die eigenlijk nog dit jaar zouden moeten plaatsvinden. Overigens zijn sinds het begin van dit jaar de meeste gemeentebesturen al vervangen door zogenoemde interim-besturen, wat niet voorzien is door de grondwet van 1987 en al evenmin door de geamendeerde versie.

De Dominicaanse Republiek

Het Inter-Amerikaans gerechtshof voor de Rechten van de Mens beschuldigde de Dominicaanse Republiek ervan de rechten van Haïtiaanse immigranten te schenden. Het gerechtshof sprak zich uit over een bloedbad dat plaatsvond op 17 juni 2000, waarbij 9 Haïtianen en één Dominicaan gedood werden door Dominicaanse militairen. Dat de zaak 12 jaar na de feiten behandeld werd door het Inter-Amerikaans gerechtshof is te danken aan een samenwerking tussen drie organisaties die gedurende verschillende jaren werkten aan het verzamelen van bewijzen en getuigenissen wat resulteerde in een omvangrijk dossier dat werd ingediend bij het Inter-Amerikaans gerechtshof.
Aan de vooravond van het proces, op 20 juni 2012, veroordeelde een Dominicaans rechter een Dominicaanse instelling omdat ze geweigerd had identiteitspapieren te geven aan 28 Dominicanen van Haïtiaanse origine.
Regelmatig zijn er vanwege de Dominicaanse Republiek beperkende maatregelen en ook agressieve daden tegenover Haïtiaanse immigranten. Haïtiaanse arbeidskrachten dragen nochtans heel wat bij aan de Dominicaanse economie en Haïti is na de Verenigde Staten de belangrijkste handelspartner van de Dominicaanse Republiek.

Gemor in Caracol

Het is de droom van de internationale gemeenschap om Haïti om te vormen tot een bron van goedkope arbeidskrachten, zegt de organisatie Batay ouvriye. Nu al is Haïti het land met de goedkoopste arbeidskrachten op het Amerikaans continent. Haïti is op weg naar een realiteit die erg lijkt op de uitbuiting ten tijde van de slavernij, vreest Batay ouvriye.
De leiders van Haïti vinden de creatie van jobs belangrijk en willen buitenlandse investeerders aantrekken met het vooruitzicht dat er in Haïti zaakjes te doen zijn.
De nieuwe vrijhandelszone in Caracol is hiervan een voorbeeld. In juli klaagden verschillende arbeiders, die waren aangenomen door S&H Global S.A., over hun dagloon. Deze arbeiders waren begin juli begonnen met de confectie van kleding voor de export. Toen president Martelly op 17 juli een bezoek bracht aan het industriepark, maakten de arbeiders hun ongenoegen duidelijk. Martelly zei hen geduld te hebben in afwachting van betere werkomstandigheden.
Het industriepark van Caracol wordt ook bekritiseerd omdat het werd gebouwd op verschillende hectaren vruchtbare landbouwgrond, die daardoor verloren gingen. Tevens wordt er gevreesd dat er in de buurt van de inplanting van het industriepark een krottenwijk zal ontstaan. Men plant de bouw van logementen voor 6000 arbeidskrachten. Dit riskeert een bidonville te worden. Sommigen merken op dat de krottenwijk Cité Soleil in Port-au-Prince is ontstaan in de buurt van het industriepark Sonapi dat gelegen is in de periferie in het noorden van de hoofdstad.

Boerenprotest

Ter gelegenheid van de werelddag van het milieu betoogden 12 000 boeren en boerinnen in Hinche tegen de multinationals die de planeet verwoesten. Met als thema: ‘Heropbouwen van het milieu is de lokale agricultuur ondersteunen’ protesteerden verschillende boerenorganisaties, waaronder de MPP (beweging van boeren van Papaye) en de beweging van landloze boeren van Brazilië samen met platformen Kaba Grangou (weg met de honger) en Je nan Je (oog in oog) tegen het groene kapitalisme en de dominantie van multinationale ondernemingen. De manifestanten groeven een put waarin ze een lijkkist lieten zaken met daarop de namen van multinationals als Monsanto, Cargill, Syngenta en Coca Cola. Volgens de betogers zijn deze bedrijven verantwoordelijk voor de opwarming van de aarde en de vernietiging van het milieu.
De manifestanten droegen plakkaten en doeken waarop slogans stonden als ‘Weg met Monsanto, Neen aan hybride zaden, Leve de lokale landbouw, Leve de agro-ecologie, Neen tegen de productie van biobrandstof, Leve een soeverein Haïti. Met deze laatste slogan uitten de boeren hun ongenoegen over de aanwezigheid van de Minustah, de missie van de VN-blauwhelmen, in Haïti, die ze ervaren als een bezettingsmacht.
In hun slotboodschap legden de manifestanten de nadruk op de financiële crisis, de energiecrisis, de voedselcrisis, de milieucrisis en de crisis die veroorzaakt wordt door het kapitalistisch productiesysteem.
De nationale beweging van boerinnen veroordeelde de aanwezigheid van buitenlandse bedrijven: ‘Vandaag zijn er 11 Amerikaanse en Canadese bedrijven in Haïti die zich onze grondstoffen willen toe-eigenen, de bodem van Haïti verwoesten met hun mijnen, het milieu vernielen en ons van onze geboortegrond verdrijven.’ Er zijn in Haïti inderdaad buitenlandse firma’s aanwezig die onder andere oude kopermijnen willen heropenen.

De nasleep van de aardbeving

Bijna drie jaar na de aardbeving leven nog steeds ongeveer 400 000 mensen in tentenkampen. Vlak na de aardbeving waren dat anderhalf miljoen mensen. Er is dus al een vermindering met 75 %. Toch roept de internationale organisatie voor migratie de Haïtiaanse regering op om de 575 resterende tentenkampen zo vlug mogelijk te sluiten. In de kampen moeten families overleven met zeer weinig middelen. Bovendien worden vrouwen en meisjes er bedreigd door seksueel geweld.
Het platform van Haïtiaanse mensenrechtenorganisaties roept de overheid op om werk te maken van sociale huisvesting. Verder vragen de mensenrechtenorganisaties dat de overheid gaat praten met eigenaars van privé terreinen, zodat de mensen die daar in tenten wonen niet verdreven worden. Sinds de aardbeving werden al meer dan 100 000 families willekeurig verdreven uit hun tentenkampen. Dit gaat vaak gepaard met bedreigingen en fysiek geweld.

Dreiging nieuwe aardbevingen

Geologen waarschuwen dat er opnieuw een grote aardbeving kan plaatsvinden in de Caraïben. In juli werden 8 kleine aardbevingen waargenomen in de Dominicaanse Republiek. Wat betreft Haïti is er vooral in het noorden en in het zuiden een gevaar voor toekomstige aardbevingen. De stad Cap Haïtien ligt op een breuklijn en wordt daardoor bedreigd door een zware aardbeving die gepaard zou kunnen gaan met een tsunami.
Experten waarschuwen dat bij een aardbeving mensen maar enkele seconden hebben om zich uit de voeten te maken. Ze vrezen een hoge tol aan mensenlevens omdat de woningen in Cap Haïtien niet stevig genoeg zijn gebouwd.

Tropische stormen

In juli viel één dode te betreuren tijdens een tropische storm. Een jonge vrouw kreeg een tak van een boom op haar hoofd en bezweek tijdens het transport naar het ziekenhuis. Daarnaast was er heel wat materiële schade: ontwortelde bomen, daken die vernield werden door de hevige wind, elektriciteitspalen die afknapten, overstromingen… Op sommige plaatsen werd de oogst vernield.
Eind augustus trok de tropische storm Isaac over het land. Hierbij vielen 6 doden te betreuren en was er ook aanzienlijke schade. Maar al bij al viel de materiële schade nog mee. Het had veel erger kunnen zijn.