Actueel maart 2014

De beslissing om afstammelingen van Haïtiaanse ouders, die in de Dominicaanse Republiek geboren zijn, de Dominicaanse nationaliteit te ontnemen blijft voor beroering zorgen. Het blijft de vraag of er in 2014 verkiezingen gaan plaatsvinden. Maar er is ook positief nieuws: Haïti heeft zijn eerste kardinaal en een Antwerpenaar leidt in Haïti een fabriek voor tabletcomputers.

Ondanks wereldwijd protest tegen het arrest van het Dominicaans constitutioneel hof, waarbij afstammelingen van Haïtianen de Dominicaanse nationaliteit verliezen, is dit arrest totnogtoe niet herroepen. Haïtianen en hun nakomelingen hebben het zwaar te verduren in hun buurland. Eind november wordt in Neyba een Dominicaans echtpaar vermoord. Haïtianen krijgen hiervan de schuld. Volgens sommige bronnen worden tussen de 4 en 8 Haïtianen gedood. In de nasleep van dit incident worden meer dan 350 Haïtianen in Malpasse de grens overgezet. Honderden Haïtianen vluchten weg uit Neyba, omdat ze zich bedreigd voelen.
De CARICOM, de Caribische handelsgemeenschap, schort de onderhandelingen op die ertoe moeten leiden dat de Dominicaanse Republiek opgenomen wordt in de organisatie. Met deze beslissing protesteert de CARICOM tegen het arrest van het constitutioneel hof dat ze xenofobisch en racistisch noemt.
De Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten stelt een onderzoek in naar de gevolgen van het besluit van het constitutioneel hof. Ze signaleert dat de Dominicaanse Republiek hiermee ingaat tegen verschillende internationale akkoorden die ze ondertekend heeft.
Een twintigtal parlementsleden van de Verenigde Staten zien in de beslissing van het Dominicaans constitutioneel hof een bedreiging voor de stabiliteit van de regio die kan leiden tot een humanitaire crisis.
In Haïti wordt opgeroepen tot een boycot van Dominicaanse producten en diensten. Ondermeer in Hinche wordt er betoogd tegen het geweld in de Dominicaanse Republiek dat gericht is tegen Haïtianen en hun afstammelingen. Koop geen Dominicaanse producten, doe geen beroep op Dominicaanse bedrijven en ga niet op vakantie in de Dominicaanse Republiek. Het zijn enkele aanbevelingen van een collectief van Haïtiaanse burgers.

Kerk bemiddelt in politieke crisis

Eind december stelt de katholieke kerk voor om te bemiddelen bij de onderhandelingen tussen de politieke machthebbers en de oppositie. Dit initiatief lokt kritiek uit bij de federatie van protestanten. Zij vinden dat de katholieke kerk solo slim speelt. Sinds ongeveer 2 jaar maakt de katholieke kerk deel uit van ‘Religies voor de vrede’, een organisatie die alle religieuze confessies, met inbegrip van de voodoo, groepeert. Onder meer de protestantse kerken vinden dat er bemiddeld zou moeten worden door vertegenwoordigers van ‘Religies voor de vrede’ en niet alleen door de katholieke bisschoppenconferentie.
In januari worden onder de auspiciën van de bisschoppenconferentie 49 politieke partijen samengebracht. Het is de bedoeling dat ze gedurende 15 dagen discussiëren met vertegenwoordigers van de regering en het parlement. Drie thema’s worden besproken: het bestuur van het land, de grondwet en de verkiezingen. Er wordt niet gepraat over de sociale problematiek, de situatie van de boeren, de decentralisatie, het juridisch systeem en de ontsporingen van de regering. Enkele partijen doen niet mee aan het overleg omdat volgens hen niet over alle vragen en verzuchtingen van het volk gepraat kan worden.
In februari gaan de partijen uit elkaar zonder dat er een akkoord ondertekend wordt.

Discussie tussen Medina en Martelly

De situatie in de Dominicaanse Republiek, waar 200 000 afstammelingen van Haïtianen hun nationaliteit dreigen te verliezen laat ook de autoriteiten niet onberoerd.
Op 7 januari is er een ontmoeting in Ouanaminthe, aan de grens tussen Haïti en de Dominicaanse Republiek. De Haïtiaanse delegatie wordt geleid door eerste minister Lamothe.
De Dominicaanse delegatie is eveneens van hoog niveau. De discussies leiden evenwel niet tot een afschaffing van het besluit van het grondwettelijk hof. De Dominicaanse Republiek garandeert alleen dat de fundamentele rechten van Dominicanen van Haïtiaanse afkomst gerespecteerd zullen worden
Een maand later, op 3 februari, is er opnieuw topoverleg. Deze keer heeft de ontmoeting plaats in Jimani. Er worden 6 samenwerkingsakkoorden ondertekend in verband met migratie, douane, landbouw, milieu en de strijd tegen de drugshandel. Wat betreft migratie zeggen vertegenwoordigers van de Dominicaanse Republiek dat er een nieuw type visum komt voor Haïtiaanse arbeiders en dat Haïtianen die in de Dominicaanse Republiek gaan studeren een gratis visum zullen krijgen.
Tijdens een vergadering van de CELAC, de gemeenschap van Latijns-Amerikaanse en Caribische landen, in Cuba op 29 en 30 januari, ontstaat er een felle woordenwisseling tussen de Dominicaanse president Medina en de Haïtiaanse president Martelly. De heftige discussie duurt 5 uur. Blijkbaar zou de Dominicaanse president de bepalingen van een geheime overeenkomst tussen beide presidenten geschonden hebben.

Verkiezingen?

In 2011 hadden verkiezingen moeten gehouden worden. Het blijft de vraag of er in 2014 verkiezingen gaan plaatsvinden. De beweging MOPOD (Mouvement patriotique de l’opposition démocratique) die gedragen wordt door een tiental partijen wil algemene verkiezingen in 2014 en ze wenst ook dat president Martelly na de verkiezingen opstapt.
De Verenigde Staten vrezen dat er in de aanloop naar de verkiezingen protestbewegingen zouden ontstaan, die gewelddadig kunnen worden. De Haïtiaanse politie alleen is niet opgewassen tegen het mogelijke geweld en heeft nog altijd de hulp nodig van de VN-blauwhelmen van de Minustah. Volgens de VS blijft Haïti de komende 10 jaar afhankelijk van de internationale gemeenschap. Het tekort aan voedingsmiddelen is een factor die kan leiden tot instabiliteit.

Duvalier

De viering van 210 jaar onafhankelijkheid van Haïti op 1 januari, loopt uit op een schandaal. Tijdens de herdenking staan de voormalige dictator Jean-Claude Duvalier (1971-1986) en ex-president Prosper Avril (1988-1990) naast president Martelly. Mensenrechtenorganisaties vinden dat de president, door Jean-Claude Duvalier uit te nodigen, te ver is gegaan.
In Zwitserland worden voorbereidingen getroffen om het geld dat Duvalier uit de Haïtiaanse staatskas graaide terug te geven aan Haïti. Daarbij moet opgelet worden dat het geld niet in verkeerde handen terechtkomt. De fondsen moeten gebruikt worden voor een verbetering van de levensomstandigheden van het Haïtiaanse volk, een versterking van de overheidsdiensten en de strijd tegen de straffeloosheid van criminelen.
Duvalier beweegt zich vrij in Haïti doordat hij van de huidige machthebbers een diplomatiek paspoort kreeg.
Op 20 februari vraagt het hof van beroep van Port-au-Prince dat Jean-Claude Duvalier terecht zou staan voor misdaden tegen de menselijkheid. Hij wordt beschuldigd van ernstige schendingen van de mensenrechten, namelijk het folteren en vermoorden van politieke tegenstanders. Sinds zijn terugkeer in Haïti op 16 januari 2011, na een ballingschap van 25 jaar in Frankrijk, bracht Duvalier nog geen dag door in de cel.

Minimumloon

Vier syndicale organisaties protesteren tegen het te lage minimumloon. Dat ligt vast op 300 gourden (1euro = 63 gourden) en volstaat niet om te voorzien in de primaire levensbehoeften. In de vrijhandelszones ontvangen de arbeiders en arbeidsters 300 gourden voor een dag van 8 uur werk. In januari en februari betogen arbeiders. Ze eisen een minimumloon van 500 gourden.
Ook de leerkrachten eisen een hoger loon. Ze krijgen een salaris van 8 000 gourden. Dit vinden ze onvoldoende , ze willen 50 000 gourden per maand. Van 20 tot 24 januari is er een staking in de staatsscholen.

Een Haïtiaanse kardinaal

Op 12 januari 2014 wordt Mgr. Chibly Langlois door paus Franciscus tot kardinaal benoemd. Hij is de eerste Haïtiaan die kardinaal wordt. Sinds eind 2011 is Mgr. Langlois voorzitter van de Haïtiaanse bisschoppenconferentie. Hij werd geboren op 29 november 1958 in La Vallée de Jacmel. Hij studeerde filosofie en theologie in Port-au-Prince en werd op 22 september 1991 priester gewijd. In Rome haalde hij zijn licentiaat in de theologie. In 2004 werd hij bisschop van Les Cayes.
Het nieuws van zijn benoeming werd door de Haïtiaanse kerk met enthousiasme onthaald. De gelovigen zijn fier en tevreden met zijn aanstelling. Zelf zegt Mgr. Langlois dat zijn benoeming een zegen is voor Haïti. De realiteit en de noden van de Haïtiaanse kerk zullen meer zichtbaar worden.

Vier jaar na de aardbeving

Op 12 januari 2014 is het alweer 4 jaar geleden dat een verwoestende aardbeving Haïti teisterde. Er zijn vele projecten opgezet om mensen van een degelijke woonst te voorzien. Toch verblijven naar schatting 145 000 mensen nog steeds in tentenkampen.

Haïtiaanse tabletcomputers

In de krant ‘De Standaard’ van 19 februari staat een interview met Maarten Boute, CEO van Sûrtab. De Antwerpenaar verhuisde zes jaar geleden naar Haïti om er het telecombedrijf Digicel te leiden. Vorig jaar liet hij zich door een Deense zakenman overtuigen om in Port-au-Prince te beginnen met de productie van tabletcomputers. Samen met de familie Coles, een geslacht van Haïtiaanse grootgrondbezitters dat doorheen het land een breed scala aan fabrieken bezit, en met een injectie van 200 000 dollar aan Amerikaanse ontwikkelingshulp werd in totaal 700 000 dollar in het project gepompt.
De losse onderdelen van de tabletcomputers zijn afkomstig uit Taiwan, China en de Verenigde Staten. Ze worden door een zestigtal werknemers geassembleerd volgens de hoogste kwaliteitsstandaarden. Sûrtab investeerde veel in de opleiding van het personeel.

Bart Van Malderen
16 maart 2014

Meer artikels uit deze rubriek