Actueel november 2012

Twee maanden na de doortocht van de tropische storm Isaac werd Haïti zwaar getroffen door de orkaan Sandy, die een groot deel van de oogst vernielde. Mede daardoor worden de kosten voor het levensonderhoud voor veel mensen onbetaalbaar. De ontevredenheid groeit. Her en der waren er manifestaties tegen het regeringsbeleid. President Martelly gaat ondertussen verder met zijn politiek van ‘voldongen feiten’.

Haïti was nog niet hersteld van de vernielingen die werden aangericht door de tropische storm Isaac of er vond alweer een ravage plaats. Eind oktober kostte de orkaan Sandy het leven aan minstens 54 mensen. Er werden 20 mensen vermist. Meer dan 18 000 families verloren alles. Op sommige plaatsen viel meer dan 50 cm regen. Doordat veel rivieren buiten hun oevers traden, werden veel gewassen op de velden vernield. Driekwart van de oogst ging aldus verloren. Vee werd meegesleurd door het water en duizenden huizen werden verwoest. Na het voorbijtrekken van Sandy waren verschillende steden onbereikbaar, omdat de wegen weggespoeld waren en bruggen onder het geweld van het water waren bezweken.

Eerste minister Laurent Lamothe vroeg de internationale gemeenschap om hulp. De Venezolaanse regering stuurde onmiddellijk een schip met voedselpakketten, materiaal en gereedschap voor de heropbouw. De Haïtiaanse regering maakte geld vrij om de ergste nood te lenigen. In de armste buurten van de hoofdstad werden voedselpakketten uitgedeeld.

Ontevredenheid

In oktober waren er betogingen tegen de stijging van de prijzen van de meeste levensmiddelen. Er werden slogans geroepen tegen de president en tegen de regering. Als antwoord op de stijgende kosten van het levensonderhoud verminderde de regering de invoerrechten op rijst. Er werden evenwel geen maatregelen genomen in verband met de prijzen van bonen, maïs, olie en bloem. De commissie voor de stabilisatie van de prijzen kondigde geen maatregelen af die de levensduurte zouden doen afnemen.

In Cap-Haïtien trokken duizenden mensen urenlang door de straten om te protesteren tegen de regering. Op de borden die ze meedroegen stonden slogans als ‘Weg met Martelly, weg met de corruptie’. Ze eisten maatregelen tegen de werkloosheid, de armoede, de ongelijkheid en de keuze van de regering voor de assemblage-industrie als weg voor ontwikkeling.
De manifestanten uitten kritiek op de president en zijn familie die ze beschuldigden van corruptie, verkwisting en misbruik van overheidsgeld.

Industrieterrein Caracol geopend

In aanwezigheid van president Martelly, premier Lamothe en voormalig president Préval en met als speciale gasten Bill en Hillary Clinton werd het industrieterrein Caracol geopend. Als het helemaal klaar is, zullen er meer dan 40 000 mensen werken.
De eerste bedrijven vestigden zich reeds in Caracol. Een Koreaanse textielfabrikant verschaft duizend Haïtianen werk en leverde reeds een eerste lading kleding aan de Walmart supermarkten in de Verenigde Staten.

In zijn toespraak zei Martelly dat soortgelijke industrieterreinen ook in andere delen van Haïti gebouwd zullen worden.
Toch is er ook kritiek te horen. Arbeiders vinden dat ze te weinig betaald worden. Enkele tientallen boeren protesteerden tegen de onteigening van hun grond die werd ingepalmd door het nieuwe industrieterrein. Ze verklaarden: ‘Wij boeren worden door de onteigening weggestuurd van de vruchtbare grond, die wij generaties lang hebben bewerkt’.

Geweld

Het 44 ste rapport van de nationale commissie Rechtvaardigheid en Vrede van de katholieke kerk vermeldt dat er in Port-au-Prince elke dag minstens 3 mensen worden doodgeschoten. Internationale en Haïtiaanse mensenrechtenorganisaties klagen de onveiligheid aan. Verschillende wijken van de hoofdstad worden gecontroleerd door gewapende bendes. Bedreigingen en moorden zijn er schering en inslag. Als de duisternis valt, aarzelen veel bewoners om nog op straat te komen. De meerderheid van de taxichauffeurs stopt met rondrijden als het donker wordt.
Tussen juli en september 2012 werden meer dan 300 mensen doodgeschoten, terwijl het er ongeveer 100 waren tussen maart en juni 2012. Bijna de helft van de lijken wordt nooit geïdentificeerd. In vele gevallen gaan de criminelen vrijuit. Het rapport van Rechtvaardigheid en Vrede klaagt de onveiligheid in en rond de hoofdstad aan.

Persvrijheid

Haïtiaanse journalisten krijgen te maken met doodsbedreigingen, wraakacties en intimidatie door de autoriteiten, die hen tegenwerken bij de uitoefening van hun beroep. Dit staat te lezen in een rapport van de universiteit van San Francisco en van het Haïtiaans instituut voor recht en democratie. Journalisten die kritisch zijn voor de regering of voor de president worden soms gearresteerd.
Van bij zijn aantreden in mei 2011, heeft Martelly een slechte relatie met de pers. Het rapport erkent evenwel dat journalisten tegenwoordig gemakkelijker aan informatie geraken dankzij de persconferenties van de overheid. Toch weigeren ministers regelmatig interviews en is het moeilijk om dan aan de gewenste informatie te komen. Journalisten die geen problemen wensen, schrijven best geen artikels die kritisch zijn voor het beleid. Dit alles heeft als resultaat dat er geen echte persvrijheid is.

Ethanol

De producenten van clairin , een alcoholische drank die traditioneel gemaakt wordt van suikerriet en die gedronken wordt door de arme boerenbevolking, protesteren tegen de invoer van ethanol. Als men ethanol mengt met water krijgt men immers een drank die vergelijkbaar is met clairin en die bovendien goedkoper is dan het traditionele brouwsel.
Verschillende producenten van clairin dienden al noodgedwongen hun activiteiten te stoppen. De overige, meestal familiale bedrijfjes, hebben het moeilijk. Daarom vragen de vertegenwoordigers van de sector aan de overheid dat ze de invoer van ethanol zou verbieden.

Verkiezingen?

Normaal gezien hadden er al in 2011 gemeenteraadsverkiezingen moeten plaatsvinden. Daarnaast diende ook een derde van de senatoren verkozen te worden. Sinds begin van dit jaar werden de meeste gemeentebesturen vervangen door interim-besturen, iets wat niet voorzien is in de grondwet van 1987. In augustus installeerde president Martelly onder fel protest een ‘permanente kiesraad’ die belast werd met het organiseren van de verkiezingen.
Na een discussie tussen de president en de senaat werd op 4 september een nieuw orgaan met de benaming ‘conjuncturele permanente kiesraad’ in het leven geroepen. Een dergelijke instelling staat nergens beschreven in de grondwet van 1987 en evenmin in de geamendeerde versie van de grondwet die op het einde van het presidentschap van Préval in dubieuze omstandigheden tot stand kwam .

De ‘conjuncturele permanente kiesraad’ was het enig haalbare compromis tussen Martelly en de senaat. Martelly hield vast aan de ‘permanente kiesraad’ van 6 leden die hij installeerde. De oppositie noemde de ‘conjuncturele permanente kiesraad’ al vlug een ‘presidentiële kiesraad’ die in het leven geroepen werd om de belangen van de president veilig te stellen bij de volgende verkiezingen.
De laatste maanden wordt er niet meer gesproken over verkiezingen en is het niet duidelijk of er op dat vlak al voorbereidingen begonnen zijn.

Voldongen feiten

Zoals Martelly het parlement voor een voldongen feit stelde door zelf een ‘permanente kiesraad’ te installeren, zo deed hij ook met de begroting 2012-2013. Normaal kan een begroting alleen goedgekeurd worden door de kamer van volksvertegenwoordigers en door de senaat. Martelly koos ervoor om een ‘consensusbegroting 2012-2013’ te laten goedkeuren door slechts enkele senatoren en volksvertegenwoordigers.

Nasleep van de aardbeving

Bijna 3 jaar na de aardbeving van 12 januari 2010 leven er nog duizenden mensen in tentenkampen. Tijdens de passage van de orkaan Isaac werden ze opnieuw zwaar getroffen. Hier en daar wordt een kamp door de overheid opgedoekt. De families krijgen dan een som geld, maar die volstaat niet om zich te vestigen in een degelijk onderkomen.

Bewoners van de kampen eisen van de overheid dat ze voor hen moderne woningen bouwt. Ze krijgen als antwoord te horen dat ze geduld moeten hebben, dat de situatie gecompliceerd is en dat er inspanningen gedaan worden. Ondertussen blijft het verder behelpen.

Bart Van Malderen
21 december 2012

Meer artikels uit deze rubriek