Vlaams Haïti Overleg

Sinds een drietal jaar is het thema van de bijeenkomsten van een aantal vrijhandelsassociaties, meer bepaald ALCA*, ZLEA* en FTAA*, in heel wat Amerikaanse landen een fel besproken onderwerp. Streven naar een vrijhandelszone die Noord- en Zuid-Amerika bestrijkt, is de droom die vooral door de Verenigde Staten wordt gevoed in de hoop dat die in januari 2005 van start kan gaan. Heel wat van de landen die economisch minder sterk staan, beseffen dat het door de VS ter tafel gelegde voorstel hen zeker geen economische voordelen zal opleveren.

In vele landen komt een dynamiek op gang om in te gaan tegen een zoveelste stap in de lijn van toenemend neoliberalisme. Ook de Caraïbische regio beseft dat zij hier op haar hoede moet zijn en pleit ervoor soeverein te kunnen beslissen over handelsakkoorden en in- en uitvoerregels. In deze context werd de derde bijeenkomst van de Caraïben georganiseerd in Cap Haitien.

De jongeren eerst

Vooraf had op 19 augustus een forum van jongeren plaats, dat ondanks nogal wat organisatorische problemen een zeker dynamisme en bereidheid tot engagement uitstraalde.

Meer dan 350 toehoorders luisterden er naar de resoluties van de jongeren uit Haïti, de Dominicaanse Republiek, Cuba, Trinidad en Ste Lucie. De verslaggever had het specifiek over de Haïtiaanse jeugd voor wie emigratie, drugs en demagogisch bestuur de enige vooruitzichten zijn. Hij riep de jongeren op de krachten te bundelen en een beweging op gang te brengen die democratisch, participatief, zelfstandig en representatief is en die eisen durft te stellen. Bij de afsluiting van het jongerenforum werd beslist een Caraïbische jongerenbeweging op te richten. Een eerste bijeenkomst is gepland voor begin 2004.

Terug naar Bwa Kayman

De derde bijeenkomst van de Caraïbische volkeren telde ongeveer 900 deelnemers uit een twaalftal landen van de regio. Bij de deelnemers waren, naast de buitenlandse delegaties ook een reeks Haïtiaanse organisaties waaronder PAPDA (Plateforme Haitienne de Plaidoyer pour un Développement Alternatif), SOFA (vrouwenorganisatie) en Kay Fanm (vrouwen tegen geweld).

Tijdens de bijeenkomst werd op 21 augustus de eerste slavenopstand in het noorden van Haïti herdacht. Symbolisch was er een viering in Bwa Kayman, even ten zuiden van Cap Haïtien. Zoals toen zag men ook nu dit moment en deze plaats als geschikt om de nadruk te leggen op de eenheid en de solidariteit tussen de volkeren van de regio.

Camille Chalmers, econoom, betoogde dat Haïti behoort tot de vijftig landen die een constante economische achteruitgang kennen; volgens cijfers van de FAO lijdt de helft van de Haïtiaanse bevolking honger. Ook de Dominicaanse Republiek kent een stijgende werkloosheid, aanzienlijk waardeverlies van de lokale munt, en stijging van de prijzen van basisproducten met 100 tot 500%. De bevolking gaat niet langer akkoord met de neoliberale economische maatregelen van de regering en de onrust groeit.

De Argentijnse Nobelprijswinnaar Adolfo Perez Esquivel stelde dat Haïti gebrek heeft aan een beleid om de productie in het land te bevorderen en aan economische ontwikkeling te werken, hoewel er een aanzienlijke capaciteit voorhanden is. De bevolking moet zijn rol opnemen en participeren in de opbouw van het land.
In het slotcommuniqué werd ervoor gepleit de solidariteit in de regio te versterken en samen te ijveren voor het afschaffen van uitsluiting en marginalisering; men veroordeelde een recent akkoord tussen Haïti en het IMF (Internationaal Monetair Fonds) waarbij de structurele aanpassingsmaatregelen nog versterkt worden, met als gevolg dat het onderwijsbudget met 50% zal worden beperkt.

Het welslagen van de bijeenkomst betekent een hart onder de riem voor de organisatoren in Haïti die voor de organisatie van een dergelijke bijeenkomt toch rekening moesten houden met een hele reeks praktische beperkingen en bekommernissen in de huidige precaire situatie van het land.