De donkere tunnel is nog lang…
Op zoek naar wapens. Foto: Laurent Duvillier/CEDAIL.
Hou zou de sfeer zijn in Haïti, ruim een jaar na het vertrek van Aristide? En de positieve signalen van nieuwe energie en hoop die er waren in mei vorig jaar na het zware geweld van eind 2003, begin 2004? Tot mijn spijt was een bezoek aan het binnenland dit keer niet voorzien In elk geval was de Amerikaanse grenspolitie in Miami iets vriendelijker, ook al is een digitaal paspoort voor Belgen niet meer voldoende en neemt men foto én vingerafdruk…
De uitbarstingen van geweld beperken zicht niet meer tot een paar beruchte volkswijken zoals Cité Soleil of Bel Air, maar deinen uit naar andere delen van de stad. Begin april worden nog kleine oorlogen uitgevochten tussen rivaliserende groepen of wanneer de politie een bende gelokaliseerd had. Zo maak ik mee dat tijdens het weekend van 9-10 april twee zware kopstukken van gewapende groepen uitgeschakeld worden door de politie. De mensen – vooral in Delmas, waar bendeleider Gren Sonnen zijn basis had – hopen dat het nu weer wat rustiger wordt in hun wijken De hoop is echter van korte duur.
Sinds kort is een nieuw fenomeen opgedoken: kidnapping van Haïtianen die een zaak of bedrijf hebben, of van dokters. De politie lukte erin een groep kidnappers te ontmaskeren en ontdekte dat het soms om zeer jonge gasten gaat: 13-16 jaar. Personen worden ook anoniem gebeld om tegen een bepaald uur een som op een rekening te storten, zoniet loopt hun familie gevaar…
Politie en Minustah
De nationale politie (Police Nationale Haïtienne, PNH) doet wat ze kan, ondersteund door de Minustah (Mission des Nations Unies pour la Stabilisation en Haïti). Ze klaagt echter over onvoldoende middelen en mankracht (met 3.500 zijn ze nu), en niet alle mankracht is te vertrouwen … Ook over de Minustah wordt veel geklaagd. Dat ze niet krachtig genoeg optreedt, en onvoldoende tussenbeide komt. Haar mandaat is er evenwel één van ‘stabiliseren’ en de nationale politie steunen. De Haïtianen zijn dit, lijkt mij, niet gewoon. Bij vorige interventies is het vaak zo geweest en trouwens, ook nu spreken sommige groepen van ‘bezetting’ door buitenlandse machten. Weet de Haïtiaan wel wat hij/zij wil? Zullen of kunnen wij, met ons rechtlijnig westers denken de Haïtiaan ooit begrijpen?
Missies bij de vleet
In de weken na Pasen kent het land een toevloed van bezoeken en missies. Einde maart kwam Europees Commissaris voor ontwikkeling Louis Michel twee dagen langs. Hij ontmoette de politieke en internationale verantwoordelijken en bezocht ook Gonaïves. Er was de solidariteitsmissie vanuit Latijns Amerika onder leiding van Nobelprijswinnaar Adolfo Perez Esquivel. Deze missie had vooral contacten met een aantal sociale bewegingen en organisaties en ook met politieke verantwoordelijken. Op uitnodiging van de vrouwenorganisatie Fanm Yo La was Rigoberta Menchu aanwezig op een tweedaagse bijeenkomst over vrouwen en hun rol in de politieke wereld. Human Rights Watch deed een onderzoek naar de evolutie inzake mensenrechten. Tot slot kwam er een belangrijke delegatie van de VN-Veiligheidsraad om poolshoogte te nemen en het werk van de Minustah te evalueren.
Port-au-Prince ligt er proper bij. Op vele plaatsen zie je straatvegers en vuilniswagens aan het werk. Het is een sociaal project van 6 maanden gesteund door USAID om werkverschaffing te creëren. In heel wat wijken zijn ook straatwerken bezig, b.v. vernieuwing van de riolering en straatbedekking in de benedenstad. De electriciteitstoevoer is verbeterd, maar nog niet optimaal.
Verkiezingen in aantocht
Veel aandacht is er nog niet voor de verkiezingen in het najaar. Er zijn al een 90-tal partijen. Lavalas is (nog) geen lid van de Voorlopige Kiesraad en heeft nog geen deelname aangekondigd of een leidersfiguur naar voor geschoven. De inschrijvingen van de kiesgerechtigden zijn eind april begonnen. De grote vraag is en blijft in welke mate de bevolking zich zal (laten) mobiliseren om te gaan stemmen. De verkiezingen zijn uitermate belangrijk en noodzakelijk wil men tot een zekere vorm van wettelijk functioneren van de staatsinstellingen komen.