De orthopedische ingreep

Wie het niet weet, bemerkt het niet eens. De vierjarige Bendji stapt en loopt zonder enige moeite. Toch is zijn linkerbeen drie centimeter korter dan het rechter. Dankzij een speciale schoen kan hij zelfs meespelen met de andere kinderen tijdens de speeltijd.

Bij de geboorte van het kind is er heel wat te doen over de oorzaak van de handicap. Sommige vrouwen vertellen dat de moeder tijdens de zwangerschap te lang naar een gehandicapte heeft gekeken, anderen zijn ervan overtuigd dat ze eens heel erg is geschrokken. Een paar mensen roddelen iets over kwade geesten, maar de meeste houden het erbij dat de jonge vrouw tijdens de eerste maanden teveel per fiets heeft gereden. De dokter geeft een heel andere uitleg. Wellicht was de navelstreng lange tijd te strak rond het beentje gewikkeld. Die uitleg is voor de jonge ouders voldoende, na een tijdje valt de praat vanzelf stil.
In het dorp, en tot ver erbuiten, is Bendji het eerste kind met een orthopedische schoen. Oudere mensen hebben er geen idee van dat zoiets bestaat en vragen zich af wat men in de toekomst nog allemaal zal uitvinden. Maar de ouders zijn niet zo gerust in de evolutie van de handicap. De moeder bemerkt dat het verschil in lengte tussen de twee benen de neiging heeft te vergroten. Ook ziet ze dat een paar ruggenwervels niet op hun plaats blijven.

Ondanks alles heeft de kleine Bendji heel wat redenen om gelukkig te zijn. Zijn moeder geeft inentingen aan baby’s en vorming voor jonge moeders. Ze kent dus iets van verzorging en geneeskunde en bekommert zich niet om de praat van de straat. Zijn vader is de eerste jongeman uit het dorp die normaalschool heeft gevolgd. Hij kent heel wat van pedagogie en koestert een grote liefde voor zijn jonge zoon. Zo’n fijn ouderpaar kun je alleen maar wensen.

Als een geschenk uit de hemel komt daarbij de aanwezigheid van een jonge Cubaanse dokter in de streek – de eerste orthopedist in het kleine provincieziekenhuis. Sinds meer dan een jaar volgt hij met genegenheid en professionele kennis de jonge Bendji en zijn beendergestel. Na heel wat onderzoek en overleg besloot hij dat het beste moment voor een operatie is aangebroken. Aan de ouders geeft hij deskundige uitleg en zij schenken de dokter hun volste vertrouwen.

In de geschiedenis van het ziekenhuisje is de orthopedische ingreep van Bendji tot nu toe het grootste medisch gebeuren. Een klein bergruimte werd ingericht tot ziekenkamer voor de jonge patiënt. Zijn vader kreeg een maand verlof en dat was maar best ook. Vijftien dagen en nachten aan een stuk bleef hij bij zijn zoon. In feite moet je voor alles zelf zorgen. Een eerste jeepreis bracht een matrasje, wat speelgoed en potten en pannen om ter plaatse eten te koken voor de patiënt en zijn verzorger. Ongelooflijk, maar anesthesie moet je zelf kopen in de hoofdstad, een dagreis ver. Als alles klaar is, laat men de kleine Bendji overkomen voor de ingreep, maar dan stelt men vast dat er geen zuurstof meer is. Een paar dagen later is ook dat probleem opgelost.

De operatie en het herstel van Bendji is een mooi voorbeeld van internationale samenwerking. De inbreng van de Haïtiaanse ouders is gewoon bij hun kind zijn met een zee van tijd, geduld en genegenheid. De Cubaan- se dokter zorgt voor een degelijke medische kennis. Een paar Amerikaanse vrienden brachten enkele dure geneesmiddelen en heel wat dollars. Van ons thuisfront kwam een hoop speelgoed en de nodige euro’s voor de laatste kosten. Bendji is bijna halfweg de lange weg van de revalidatie. Tot nu toe gaat alles vrij goed en gelukkig is er geen infectie.

‘Zeg eens A’, zei de bejaarde dorpsdokter vroeger tot elk van ons bij het schoolonderzoek. Intussen consulteerde de dokter mond en keel en met zijn ervaren blik bekeek hij zijn jonge patiënten van kop tot teen. Veel meer was de schoolgeneeskunde niet in die naoorlogse periode, maar heel wat kwalen werden zo vroeg voorkomen, ontdekt of genezen. Een gecompliceerde operatie als die van Bendji zullen we hier wellicht nooit meer meemaken, maar als zijn schoolkameraadjes ooit eens A mogen zeggen voor een ervaren dorpsdokter, zal dat een grote stap vooruit zijn voor de jeugd van het heuvelland.

Raymond De Caluwé
1 mei 2003

Meer artikels uit deze rubriek