Vlaams Haïti Overleg

Een klassieker over de voodoo?

Deren (° Kiev, 1917) studeerde Engelse literatuur in New York en werd in 1941 de assistente van de beroemde en onlangs overleden choreografe Katherine Dunham, die in 1936 haar thesis had geschreven over Haïtiaanse dans en als antropologe en danspedagoge meermaals op Haïti verbleef. Deren was in die periode niet alleen met dans bezig, maar ook met avant-gardefilms. In 1947 won ze zelfs met ‘Meshes of the Afternoon’ de grote prijs van het filmfestival van Cannes voor experimentele film. Daardoor kreeg ze datzelfde jaar nog van de Guggenheimstichting een beurs om onderzoek te doen over het voodooritueel op Haïti. Ze arriveerde met camera’s en met de allereerste koordbandopnemer op het eiland en zou er in totaal zeventien maanden vertoeven. Al ras besefte ze echter dat voodoo méér is dan een verzameling dansen. Ze geraakte persoonlijk bij de religie betrokken, en begon aan het schrijven van Divine Horsemen. Haar filmmateriaal bleef liggen en zou slechts vele jaren na haar vroegtijdige dood onder dezelfde titel worden uitgebracht.

Het boek telt zeven hoofdstukken. In een vrij barokke stijl behandelt ze de oorsprong van de voodoo, het pantheon van de goden, de vraag hoe men voodoopriester wordt, enz. Het laatste hoofdstuk is het boeiendste omdat ze hier verslag brengt over haar persoonlijke ervaringen met bezetenheid. Het heeft wellicht ook de legendevorming rond Deren in de hand gewerkt. Veel sites op het internet noemen haar een mambo, terwijl ze zelf in haar boek schrijft nooit geïnitieerd te zijn geweest. Anderen wijten haar vroege dood in 1961 aan haar te intieme bemoeienissen met de voodoo, terwijl ze in werkelijkheid wellicht is overleden aan ondervoeding en amfetaminemisbruik.