Een ander Haïti is mogelijk!

Europese toer Haïtiaanse delegatie

Deze tekst is het resultaat van een proces waarbij 53 Haïtiaanse niet-gouvernementele organisaties en 53 Europese NGO’s of koepels van NGO’s betrokken zijn. Hij heeft tot doel de aandacht van de Europese publieke opinie en politiek weer op Haïti te vestigen, de Europese regeringen en instellingen in contact te brengen met Haïtiaanse NGO’s en de besluitvorming en het ontwikkelingsbeleid ten aanzien van Haïti te beïnvloeden.

Haïti is vandaag een staat die zijn rol van strategisch plannenmaker en garant van het welzijn van zijn burgers heeft overgelaten aan openbare dan wel particuliere internationale instellingen. Haïti implodeert: miserie, ongebreideld geweld, humanitaire crisis. Ondanks alles wordt vooral op het platteland een veelheid aan acties ondernomen door basisorganisaties die de tekortkomingen van de staat willen verhelpen.

Haïti vraagt geen medelijden, het rekent op de werkelijke solidariteit van bevriende volkeren die bereid zijn te luisteren en die begrijpen dat het uiteindelijk het recht op bestaan is dat door Haïti wordt opgeëist. Meer dan ooit wil dit land komaf maken met zijn lange geschiedenis van afhankelijkheid en zijn eigen lot in handen nemen.

Een ander Haïti is mogelijk

Zo luidt de vaste overtuiging van alle actoren van de democratische en volksorganisaties in Haïti. Zij geven niet op en weigeren de voogdij als oplossing. In alle sectoren is men het erover eens dat de het land dringend moet herbronnen, dringend moet worden heropgebouwd, hetgeen inhoudt: bouwen aan een rechtvaardige samenleving, waarin elke Haïtiaan zich ten volle burger voelt, en bouwen aan een staat die garandeert dat eenieder de burgerlijke, politieke, economische, sociale en culturele rechten geniet; een staat die een economisch beleid kan voeren dat rekening houdt met de soevereiniteit van het land, zonder daarom in autarkie te vervallen.

Concreet gaat het erom in het kader van een echt partnerschap met de actoren van de internationale gemeenschap, die rekening houdt met de Haïtiaanse civiele samenleving, te komen tot een nieuwe aanpak inzake ontwikkelingssamenwerking: opbouwende maatregelen, met een uitgesproken onderscheid tussen noodhulp en langetermijnmaatregelen; mechanismen inzake coördinatie, uitvoering en opvolging om de efficiëntie van de verleende hulp te vergroten; mechanismen waardoor de nationale actoren het proces tot het hunne kunnen maken.

Vandaag vragen onze organisaties de steun van hun internationale –met name Europese – partners voor de volgende prioriteiten.

Burgerrechten en politieke rechten

Wij vragen steun van de Europese Unie, op het gebied van burgerrechten en politieke rechten, voor:

De tekst hiernaast…

… is een vrije vertaling en bewerking van de tekst die is opgesteld door een rist Haïtiaanse NGO’s die in samenspraak met het Europees Haïti Overleg (waarvan het Vlaams Haïti Overleg deel uitmaakt) in november en december een zeskoppige delegatie naar Europa hebben gestuurd om contacten te leggen met Europese NGO’s en beleidsinstanties. Er hadden allerlei activiteiten plaats in diverse landen, onder meer in Frankrijk, Zwitserland, Groot-Brittannië, Nederland… Begin december was de zeskoppige delegatie ter afsluiting van haar geslaagde Europese toer ook in België te gast, met op zaterdag 4 december een Haïtiaanse avond in Gent (interview van enkele delegatieleden plus een optreden van het koor Sapukay met zijn Haïti-programma “Soley la Cho”) en op 8 december een debat in de gebouwen van het Europese Parlement met vertegenwoordigers en beleidsverantwoordelijken van de Europese instellingen.
Wie de volledige tekst (20 blz.) wil hebben, of de samenvatting (3 blz.) daarvan – beide teksten zijn enkel beschikbaar in het Frans – kan contact opnemen met het Vlaams Haïti Overleg (contactgegevens in het colofon op blz. 2 van dit nummer van Lambi).

De Europese toer van de zeskoppige delegatie was zonder meer de belangrijkste activiteit van het Europees Haïti Overleg in 2004 en hoe dan ook een waardige afsluiter van het jaar 2004, het jaar waarin Haïti zijn tweehonderdjarige onafhankelijkheid “vierde”…

  • de fundamentele eis van de Haïtiaanse samenleving inzake het recht op leven en, bijgevolg, voor initiatieven van de Haïtiaanse regering tot ontwapening van de gewapende groepen, verbod op wapenhandel, en versterking van de politie (meer personeel, vorming enz.). Dit is een voorwaarde voor elk proces dat de opbouw van een rechtsstaat beoogt;
  • het voeren van een beleid van sociale reïntegratie van ontwapende individuen, met name kinderen en jongeren;
  • de versterking van de rol en het organisatorisch en mobiliserend vermogen van de actoren van de civiele samenleving die actief zijn op het gebied van de mensenrechten, met bijzondere aandacht voor geweld tegen vrouwen.

Voorts vragen wij de EU om bij de Haïtiaanse regering aan te dringen op versterking van het bureau voor burgerbescherming (Office pour la Protection des Citoyennes et des Citoyens) en op het garanderen van de autonomie van de rechterlijke macht.

Economische, sociale en culturele rechten

Inzake economische, sociale en culturele rechten vragen wij de lidstaten van de EU, en met name Spanje, Italië en Frankrijk, om de bilaterale buitenlandse schulden van Haïti kwijt te schelden. Wij vragen de steun van de EU voor een moratorium van zeven jaar op de buitenlandse schuld, en om een doorlichting die zal aantonen dat het om een verwerpelijke en niet legitieme schuld gaat. Het aldus vrijgemaakte geld kan bij voorrang worden geïnvesteerd in onderwijs, volksgezondheid en plattelandsstructuren.

Wij vragen de EU haar huidige beleid inzake ondersteuning van de werkgelegenheid in de grenszones radicaal te wijzigen gezien de negatieve gevolgen van de eerste experimenten op syndicaal vlak en voor de landbouwproductie.

Wij vragen dat de EU het proces tot versterking van de Haïtiaanse staat steunt opdat deze de economische, sociale en culturele rechten kan garanderen, inzonderheid het recht op

  • kwaliteitsvol en voortgezet onderwijs, teneinde gelijkheid van kansen voor alle Haïtiaanse mannen en vrouwen te garanderen;
  • voldoende loon, middels het scheppen van banen en het generen van inkomsten in de reële economie van het land, met name de landbouw en het artisanaat;
  • gezondheid, middels een beleid dat de nadruk legt op preventieve gezondheidszorg en dat basisdiensten zoals drinkbaar water garandeert;
  • een gezond milieu, om een eind te maken aan de ecologische catastrofe, door bescherming van natuurreservaten, bevordering van de boomteelt, het scheppen van parken rond watertappunten en door ondersteuning van landbouwersorganisaties;
  • huisvesting, in het kader van een beleid dat gericht is op decentralisatie;
  • eerbiediging van de Haïtiaanse cultuur, door ondersteuning van de initiatieven die de artistieke productie willen bevorderen (de Haïtiaanse cultuur blijft een van de grootste troeven van het land).

Voedselveiligheid, voedselzekerheid

Wij vragen dat de EU de Haïtiaanse actoren te steunen in hun pogingen om de landbouw, de veeteelt en de visserij opnieuw in het centrum te stellen van een proces van lokale en nationale ontwikkeling. Dit veronderstelt een duidelijk beleid dat is afgestemd op voedselveiligheid door versterking van de staatsinstellingen, versterking van de technische opleiding op landbouwgebied, vooral voor jongeren, en ondersteuning en versterking van de dragende sectoren.

Wij vragen steun voor het productiestelsel door opbouw van infrastructuur en diensten (wegen, irrigatie, elektriciteit, opslagmogelijkheid, kredieten…).

Wij vragen steun voor een beleid dat de Haïtiaanse landbouw in staat stelt zich te ontwikkelen, met name door ondersteuning van een regionale harmonisatie van de douanerechten (in het kader van de Caricom en de Mercosur), om de niet-loyale concurrentie te kortwieken.

In het algemeen vragen de Haïtaanse organisaties de EU en haar lidstaten om ondersteuning van hun betrokkenheid bij de opvolging van al deze aanbevelingen. De steun die wij zoeken houdt in eerste instantie verband met de wederopbouw van een rechtsstaat waarin de Haïtiaanse staat, het parlement en de territoriale instanties in samenwerking met sectoren van de civiele samenleving een algemeen en operationeel ontwikkelingskader uitwerken.

René Smeets
1 december 2004

Wie de volledige tekst (20 blz.) wil hebben, of de samenvatting (3 blz.) daarvan – beide teksten zijn enkel beschikbaar in het Frans – kan contact opnemen met het Vlaams Haïti Overleg (contactgegevens in het colofon op blz. 2 van dit nummer van Lambi).