Film “Le Pain des Tropiques”

CODEART vzw is een Waalse organisatie met zetel in Hombourg, die ontwikkelingswerk ondersteunt met aangepaste en kleinschalige machines. Hun baseline is ‘des machines pour nourrir les Hommes’ of ‘machines om Mensen te voeden’. In Cinéma Le Parc in Luik waren ze vanuit hun medewerking aan de cassaveries in Haïti gastheer van de film ‘Het brood van de tropen’. Een documentaire film gerealiseerd door Bernard Simon, een man die met veel respect voor de Haïtiaanse boerenfamilies en hun leefomgeving hiermee zijn derde film in Haïti draaide.

Cassaveries zijn in dit geval kleine verwerkingsinstallaties van maniok. Bittere maniokwortels worden gewassen, gepeld en geraspt . Daarna wordt het raspsel geperst om het giftige sap te verwijderen en met het halfvochtige meel maak je dan een grote pannenkoek. Een arbeidsintensief proces waarbij vooral het raspen tot een stuk in de nacht door gaat en niet zelden in een bloedbad voor de vingers eindigt. Maar met opzwepende tamboermuziek en voldoende klerin (een lokale alcoholische drank uit rietsuiker) deert dat niet zo, althans niet op het moment zelf. Die grote pannenkoeken van maniokmeel of cassave maakten deel uit van het basisvoedsel van de oorspronkelijke indianenbevolking.

Maniok moet wel minstens een jaar in het veld blijven, het is een behoorlijk ongevoelige teelt, die ook in weinig vruchtbare grond en zelfs onder ongunstige weersomstandigheden toch nog een behoorlijke oogst geeft. En dat is net een belangrijk aspect dat de film in beeld wil brengen. Het produceren van het eigen traditioneel voedsel draagt bij tot de voedselveiligheid van Haïti en even goed tot de economie van het land. Het schept werk en vermindert vooral de consumptie van brood, dat enkel gebakken wordt bij de gratie van ingevoerd tarwemeel. Brood dat mettertijd via voedselhulp lokale voedingsproducten als cassave verdrongen heeft. Wat er toe bijdroeg dat de voedselimport steeg ten nadele van de eigen boerenproductie. De zelfvoorziening van voedsel daalde in Haïti van volledige zelfvoorziening in de jaren 70 tot onder de 50% nu.

Een gemotoriseerde rasp, een gemechaniseerde pers en bakplaten op werkhoogte met rook die door een schouw weg trekt, kunnen de cassave opnieuw populair maken en bijdragen in de ontwikkeling van een modernere familiale landbouw die meer betekent dan overleven. Een uitdaging die de lokale organisatie GADRU wil aangaan, ondersteund door CODEART met technologie en door Misereor en Broederlijk Delen met financiële middelen.

Het is een film die het levensverhaal in beeld brengt van de Haïtiaanse boerenfamilies, die in het binnenland, na decennia van verwaarlozing door de Republiek van Port au Prince, overtuigd zijn om hun toekomst in eigen handen te nemen. Ze willen hun uitgeputte en geërodeerde gronden met zorg en kennis terug vruchtbaar maken. De film brengt aan de hand van mooie en authentieke beelden een positief verhaal. Dit is het echte Haïti Chérie.
De film duurt 52’ en is een productie van Arc-en-ciel productions France .

Rhoddy Petit
13 juni 2011

Meer artikels uit deze rubriek