Haïti in beweging... een titel met een tweeledige uitleg


Foto: Jonas Vereecke

Mijn eerste persoonlijke kennismaking met Haïti dateert van februari 1997. Vanaf 1987, toen ik voor het eerst met Haïti geconfronteerd werd, heb ik me verdiept in dit land. Een land met een geschiedenis die tragisch te noemen is, terwijl de bevolking gedwongen is al eeuwen te “overleven”. Opnieuw terug in juli 2001, zie ik toch een duidelijk verschil met hoe het in 1997 was. Het land is, ondanks economische boycots en een stop aan ontwikkelingsgelden, in beweging.

Natuurlijk hebben we het over een ontwikkelingsland, maar er zijn duidelijke verschillen. Er wordt gebouwd en, belangrijker, er wordt aan de infrastructuur gewerkt. Dat wil zeggen wegen worden verbeterd of aangelegd. Dat wil niet zeggen dat het perfect is. De meeste wegen doen denken aan de beruchte Camel-race. Kuilen, gaten, soms is er zelfs met een 4 wheel-drive-jeep geen doorkomen aan. De weg van Port-au-Prince naar Jacmel is dan weer andere koek: asfalt, verkeersborden mét een snelheidslimiet en zelfs een afwateringssysteem om de weg te beschermen tegen overvloedige wateroverlast. De luchthaven van Port-au-Prince is een verademing vergeleken met 1997. Er is bij aankomst een vlotte douanecontrole en een normale afhandeling van bagage en, bij vertrek, zelfs een luchtgekoelde wachtruimte, taxfree shops en vers gekoeld water. AI worden de verschillen tussen arm en rijk wel steeds groter, net zoals dat in het westen het geval is, toch is er een beweging ten gunste van Haiti en zijn bevolking te bespeuren.


Foto: Jonas Vereecke

Maar de titel slaat evenzeer op de manier waarop men zich in Haïti verplaatst. Laten we voorop stellen dat Haïti van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat in beweging is. Het meeste “vervoer” gaat nog immer te voet. Al dan niet met schoenen aan, verplaatst men zich over vele kilometers. Vaak met koopwaar van of naar de markt. De kilo’s die verplaatst worden zijn af een toe zo groot, dat anderen moeten helpen de mand op het hoofd te plaatsen. Bovendien is het soms uren lopen naar de dichtstbijzijnde markt. Als je geluk hebt dat een bekende met auto passeert, of je hebt genoeg geld voor de tap-tap dan kun je een stuk mee rijden. Voor de niet ingewijden, een tap-tap is de plaatselijke “busdienst” op Haiti. Dit zijn pick-up trucks, vrachtwagens en personenwagens. Vaak uitgedost in de meest bonte kleuren, met de meest waanzinnige teksten. Afgeladen met mensen, goederen en dieren. Een geit met gebonden poten bungelend met z’n kop naar beneden bovenop een vrachtwagen, is meer regel dan uitzondering.

Dan zijn er de mensen die een lastdier bezitten. Zij zijn al een stuk beter af. Ze kunnen hun goederen en/of zichzelf verplaatsen door middel van een ezel of paard. Dat de dieren niet zo goed af zijn als hun soortgenoten hier, blijkt uit de meest afgrijselijke open wonden (vooral op de rug) die we onderweg tegen kwamen. De dierenbescherming zou er meer dan een dagtaak aan hebben!! Over de ruggen van de beesten hangen twee manden, aan ieder kant één. In deze manden zit werkelijk van alles; aan iedere kant twee geiten waarvan de poten vastgebonden zijn, bijvoorbeeld.

Wat mij echter opviel met betrekking tot de vorige keer, was het aantal fietsen, brommers en motoren. Zelfs hebben we een keer een soort Squat, een kleine tractor zien rijden. Hieruit kun je afleiden dat Haiti ook economisch in beweging is. Er zijn zelfs bedrijfjes gespecialiseerd in onderdelen en onderhoud. En het zijn beslist niet de simpelste fietsen, die er rondcrossen. Hoewel een eenvoudige fiets, wellicht minder onderhoud zou behoeven met alle stof en de slechte toestand van de wegen.


Foto: Jonas Vereecke

Benzine tanken is op Haiti een ervaring apart. Op verschillende plaatsen staan tankstations die bij ons niet zouden misstaan. Airco, toilet, gekoelde drankjes en noem maar op wat de grote maatschappijen in hun winkeltjes hebben. Daar tegenover staat de ervaring die we in de stad Hinche hadden. Gestopt bij een oude zeecontainer, bij een mevrouw met een tas gekruist over haar borst. In de container een aantal vaten met diverse smeermengsels. Met een emmer diesel een trechter en een oude lap, komt de vrouw naar de auto gelopen en tankt de auto vol De diesel verdwijnt door de lap, in de trechter en daarmee in de tank. Niet de meest snelle of doeltreffende manier van tanken; wel een unieke.

Met een volle tank vervolgen wij onze weg. Hobbelend en botsend over wegen, waar door slechte weersomstandigheden wel eens een vrachtwagen vast komt te zitten of kantelt. Dit zijn unieke voorvallen, tijdens een unieke reis.

Mijn advies: ga de uitdaging aan, om de bewegingen van Haïti zelf te ondergaan. Zorg voor een goede conditie en uithoudingsvermogen en schrijf u in voor de volgende inleefreis. Beleef Haïti op een unieke manier, mede door de inzet van velen, zowel in België als op Haïti.
Veel Plezier.

Marjan
1 december 2001

Meer artikels uit deze rubriek