Haïtiaanse bevolking protesteert tegen het nationale budget

Pieter Thys
Pieter Thys

In september maakte de regering, zoals volgens de wet verwacht, het budget bekend voor het volgende werkjaar okt 2017-sept 2018. Dit budget werd onthaald op ongeloof en zeer veel protest.
Coöperant Pieter Thys schreef er een blog over in Mo.be.
We hebben de tekst integraal overgenomen. Hij kan ook gelezen worden op de link onderaan.

Artikel overgenomen uit Mo.be –
Pieter Thys
MO*WERELDBLOGGERS
Coöperant voor Broederlijk Delen in Haïti
19 september 2017

Haïtiaanse bevolking in opstand tegen nationaal budget

Haïtianen trekken de straat op in protest tegen de nieuwe financieringswet
Haïtianen trekken de straat op in protest tegen de nieuwe financieringswet

Het Haïtiaanse parlement keurde afgelopen week het nationaal budget voor het komende jaar goed. Dat nationale budget wekte ongeloof, verbijstering en vooral woede op bij de Haïtiaanse bevolking. Niet alleen staat het nationale budget haaks op de sociale en economische realiteit van het land, de overheid lijkt ook vastberaden de staatskas te spijzen door de reeds straatarme bevolking onder torenhoge belastingen te bedelven.

De Haïtiaanse hoofdstad Port-au-Prince had in de vooravond van dinsdag 12 september veel weg van een slagveld. Het beton zag zwart van de sporen van verbrande autobanden, rondgeslingerde stenen getuigden van confrontaties tussen betogers en de ordediensten, en een handvol auto’s werden tot wrakken herleid. De oorzaak van al die sociale onrust: de goedkeuring van het nationale budget door het Haïtiaanse parlement.

Een ‘misdadig budget’

Toen de Minister van Economie en Financiën, Patrick Salomon, eerder dit jaar zijn voorstel voor een nieuwe financieringswet aan het parlement presenteerde, wekte het document vooral ongeloof op. Het voorgestelde nationale budget leek op geen enkele manier aan te sluiten bij de sociale en economische uitdagingen waar het land voor staat. Zo krijgt het openbare gezondheidssysteem, dat volledigd verlamd is door een acuut gebrek aan werkingsmiddelen en aanhoudende stakingsgolven van het onderbetaalde medische personeel, minder budget toebedeeld dan het parlement. De gezondheidszorg van ruim 10 miljoen Haïtianen is voor de regering dus minder waard dan de salarissen en werkingskosten van 146 parlementariërs. Bovendien trekt President Jovenel Moïse een persoonlijke portefeuille naar zich toe die het budget van de Rechterlijke Macht overstijgt, dit in een land waar om en bij de 80% van de gedetineerden maanden tot jaren in overvolle gevangenissen op hun vonnis wachten vanwege een tergend traag en corrupt rechtsapparaat. In het nationale budget vallen ook geen maatregelen te bespeuren voor de ruim 60,000 slachtoffers van de aardbeving van 12 januari 2010 die nog steeds in tentenkampen leven, of voor de duizenden families die hebben en houden verloren bij de doortocht van orkaan Matthew eind vorig jaar. Organisaties uit de Haïtiaanse civiele samenleving, waaronder de partnerorganisaties van Broederlijk Delen, kwalificeerden het nationale budget als ‘misdadig’, en gebruikten allerhande media om de bevolking te informeren over de inhoud van de financieringswet.

Senator Antonio Cheramy verscheurt het rapport van de Commissie Financiën in de Haïtiaanse Senaat
Senator Antonio Cheramy verscheurt het rapport van de Commissie Financiën in de Haïtiaanse Senaat

Torenhoge belastingen

Eenzelfde ontkenning van de sociaal-economische realiteit van het land kenmerken de voorgestelde maatregelen om het staatsinkomen te verhogen. Ruim 6 miljoen Haïtianen leven onder de armoedegrens en volgens voorzichtige schattingen is meer dan 40% van de actieve bevolking werkloos. Jaarlijks verlaten duizenden Haïtianen hun vaderland hopend op een beter leven elders. Desondanks wil de regering de staatskas spijzen door de fiscale druk op de reeds straatarme bevolking gevoelig op te drijven. Een bewijs van belastingsaangifte wordt een voorwaarde om officiële documenten zoals een paspoort of een rijbewijs te bekomen. Bovendien gaat de kostprijs van deze documenten onverbiddelijk de hoogte in. Eerder nog dit jaar staakten de arbeiders van de textielsector wekenlang om een verdubbeling van het miserabele minimumdagloon van 300 Haïtiaanse gourdes (4 Euro) af te dwingen. De regering antwoordde met een verhoging van 50 Haïtiaanse gourdes (65 eurocent), het equivalent van 2 flesjes water. Ook de prijzen van brandstof gingen dit jaar de hoogte in, met een stijging van de kostprijs van openbaar vervoer, waarmee zowat iedereen zich naar zijn werk verplaatst, tot gevolg….

Controversiële overheidsschuld

Bovendien wil de Haïtaanse regering haar bevolking laten opdraaien voor de schuld die Haïti opbouwde tegenover Venezuela via het controversiële beheer van het zogeheten ‘PetroCaribe fonds’. Sinds enkele jaren levert Venezuela goedkope olie aan de Haïtiaanse staat, die met de winst van de verkoop van deze olie kan investeren in een fonds – het PetroCaribe fonds – om sociale en economische projecten mee te financieren. Corruptie en wanbeheer van dit fonds veranderden deze opportuniteit echter in een gigantische schuld. De afbetaling van deze schuld vertegenwoordigt een van de grootste uitgaveposten in het nationale budget voor het komende jaar…

Motortaxichauffeurs nemen deel aan de mobilisatie tegen het nationale budget
Motortaxichauffeurs nemen deel aan de mobilisatie tegen het nationale budget

Eén-tweetje tussen de regering en het parlement

Ongeloof maakte plaats voor verbijstering toen het voorstel van financieringswet zonder enig debat en quasi-unaniem werd goedgekeurd door de Kamer van Volksvertegenwoordigers. In de Senaat probeerde een enkele senator de goedkeuring van de nieuwe financieringswet te verhinderen door het rapport van de de Commissie Financiën te verscheuren en de stemronde met gezang en belgerinkel te verstoren, maar uiteindelijk keurde ook de Senaat de financieringswet met een ruime meerderheid goed. Een één-tweetje tussen de regering en het parlement, want de parlementariërs komen als grote winnaars uit het nationale budget.

Straatprotesten

Dinsdagmorgen barstte uiteindelijk de bom. Na het ongeloof over de inhoud van de nieuwe financieringswet en de verbijstering over de haastige goedkeuring door de Kamer van Volksvertegenwoordigers en de Senaat, barstte de bevolking uiteindelijk in woede uit en trok de straat op om haar ongenoegen te uiten over de anti-sociale politiek van de nieuwe regering in het algemeen, en de goedkeuring van de nieuwe financieringswet in het bijzonder. Via deze straatprotesten wil men de regering ertoe dwingen de financieringswet terug te schroeven en een nieuw, sociaal rechtvaardiger voorstel uit te werken. Na het straatgewoel van dinsdag 12 september, volgt een algemene staking op maandag 18 september, en, indien de regering niet op haar stappen terugkomt, nieuwe protesten vanaf woensdag 21 september. President Jovenel Moïse liet, kort voor zijn vertrek naar New York voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, nog weten dat hij de financieringswet ongewijzigd zou publiceren in het staatsblad…

Pieter Thys
19 september 2017