Haïtianen op Belgische bodem

Op de vlucht voor het dictatoriale regime van Papa Doc kwam de eerste grote golf Haïtianen begin jaren ’60 in België aan. Ze behoorden tot de grotere groep van kritische intellectuelen en vreesden voor hun leven. Deze Boeing-people kwamen in New York, Canada, Frankrijk en België terecht; zelfs in Afrika omdat ze (zoals de ouders van de bekende filmregisseur Raoul Peck) als internationale experts opgevist werden door VN-instanties om ingezet te worden in de pas onafhankelijke Afrikaanse staten. Sommigen kwamen via deze Afrikaanse omweg in Europa terecht. Eind jaren ’70, begin jaren ’80 deed een tweede golf Haïtiaanse asielzoekers België aan; zij het veel minder massaal dan in de eerste periode. Op het thuisfront hield immers de politieke instabiliteit aan terwijl het economisch van kwaad naar erger ging.

In vergelijking met het aantal Haïtianen dat in Parijs leeft (20.000) of in de Verenigde Staten (2 miljoen), is de Haïtiaanse gemeenschap in België een dwerg. In België verblijvende Haïtianen spreken van 400 tot 1.000. Deze uiteenlopende cijfers hebben te maken met onze inschrijvingsmodaliteiten. Bij gemengde huwelijken kiezen nogal wat Haïtianen voor de Belgische nationaliteit. Ze blijven zichzelf evenwel rekenen tot de Haïtiaanse gemeenschap. Volgens het Nationaal Instituut voor de Statistiek zouden een 23-tal uiteindelijk een stek gevonden hebben in Vlaanderen en 123 in Brussel. De meeste Haïtianen hebben zich in het Brusselse of Wallonië gevestigd.

De jonge Haïtianen dromen ervan terug te keren. De oudere generatie is gereserveerder en kijkt de kat uit de boom. Verschillende kinderen zijn hier geboren, studeren nog of zijn ondertussen al getrouwd met Belgen. Dat maakt een terugkeer moeilijker. Toch willen ze hun oude dag op Haïti doorbrengen. Oudere mensen, vinden ze, worden ginder beter omringd. Daarom dat ze de banden met het moederland onderhouden. Op Belgische bodem zijn ze druk in de weer om een brokje Haïti levendig te houden en hun minder fortuinlijke landgenoten bij te staan in verenigingen zoals bvb. Tèt Ensemm*, dat naast steun aan straatkinderen in Port-au-Prince binnenkort ook met “En directe d’Haiti” een eigen informatiekanaal op de Franssprekende Belgen loslaat.

Johan Verstraete
1 juni 2000

Tèt Ensemm, pla Nora Lambillon, Stalingradlaan 56, 1000 Brussel

Meer artikels uit deze rubriek