Het verhaal van Joachim (2)
In de Brugse Standaard Boekhandel signeerde hij zijn boek, samen met auteur Stefan Broeckx.
In ons vorig nummer brachten we een voorpublicatie uit het boek Joachim. Over leven op het land, door Stefan Broeckx geschreven voor de aan Haïti gewijde vastencampagne van Broederlijk Delen. Hierbij een bespreking die we vonden op de weblog van Koen Stuyck, persverantwoordelijke van de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging – 11.11.11 vzw. Wie Joachim, die in februari enkele weken in ons land was, op televisie of elders heeft gezien, zal de bespreking van het boek en de daaraan vastgeknoopte beschouwingen zeker met veel belangstelling lezen. (R.S.)
De Joachim’s en André-Rose’s van deze wereld
Joachim Sanon is een eigenzinnige boer uit het straatarme Haïti. Hij deed wat weinigen doen en keerde de stad met haar miserie en haar sloppenwijken de rug toe. Na jaren van honger en uitbuiting ging hij terug naar zijn geboortedorp, vastbesloten om van het boerenbedrijf van zijn ouders een succes te maken. Hij sloot zich aan bij een boerenorganisatie en ging daar al snel een leiderspositie innemen. Zijn geheim: creativiteit en veel gezond verstand. Een verfrissend verhaal dus in de doorgaans sombere berichten over landbouwers in het zuiden die massaal have en goed verlaten om de sloppenwijken rond zuiderse metropolen te vervoegen. Het verhaal van Joachim en zijn vrouw André-Rose kan je lezen in een zeer lezenswaardig boek dat Stefan Broeckx schreef in opdracht van Broederlijk Delen.
Stefaan Broeckx is auteur en scenarist van onder meer Wittekerke. Broeckx weet hoe hij een verhaal moet vertellen. De keuze om dat te doen via de persoon van André-Rose is een gelukkige keuze. Die maakt dat je een persoonlijk verhaal krijgt dat alle aspecten van het leven in Cap Rouge (het landbouwersdorp waar Joachim en André-Rose wonen en werken) belicht. Had Broeckx enkel Joachim gevolgd dan was hij wellicht met een redelijk droog verhaal teruggekomen over de problemen van de haïtiaanse boeren.
Karel Van Eetvelt, gedelegeerd bestuurder van Unizo, was erg onder de indruk: ‘Fantastisch! Ongelooflijk hoe een halfuurtje met een Haïtiaanse boer zo relativerend kan werken.’
Het is natuurlijk niet zo dat alle andere boeren in het zuiden de creativiteit van deze Joachim zouden missen en het m.a.w. aan zichzelf te danken hebben. Ook Joachim en zijn boerengemeenschap hebben het niet onder de markt. Vooral het gebrek aan steun van hun overheid – al is het maar het uitblijven van een goede wegverbinding met de hoofdstad – en de nefaste invloed van de internationale vrijmaking van de markt speelt hun parten. Voeg daar aan toe het gebrek aan kapitaal om te investeren in efficiëntere productiewijzen of in het maken van producten met een toegevoegde waarde en je zit met huizenhoge handicaps voor de lokale boeren.
Het laatste nummer van IS – het blad van de Nederlandse overheidsdienst voor Internationale Samenwerking – zegt het ook in haar laatste nummer: “De redding komt van de boer” met als ondertitel “Landbouw terug van nooit weggeweest.” De tijd is voorbij dat de enige oplossing voor de arme massa’s in het zuiden zogezegd in de steden lag. Ten eerste zullen die steden er de eerste 100 jaren nooit in slagen om voldoende werkgelegenheid te scheppen voor al dat ongeschoold personeel. En verder is landbouw één van de sectoren waar het zuiden kansen heeft om zelf toegevoegde waarde te creëren en eigen middelen te genereren voor haar ontwikkeling.
In haar laatste ‘World Development Report’ stelt de Wereldbank vast dat de enorme groei van China en India vooral te wijten is aan een spurt vooruit van hun landbouw. Willen andere landen in het zuiden dat voorbeeld volgen dan is de voorwaarde dat deze landen hun eigen markten mogen en willen beschermen. Iets wat Europa en Noord-Amerika decenia al eeuwen lang doet en wat ze nu aan de voormalige wingewesten wil ontzeggen. In die contradictie schuilt één van de grote onrechtvaardigheden en risico’s van dit geglobaliseerde tijdsgewricht.