Vlaams Haïti Overleg

Het meer van Bethanie

Heuvelmeren lessen de dorst

Tijdens het droge seizoen in Haïti valt er 6 maanden lang geen druppel water. Het regenwater dat gedurende het regenseizoen valt, kan tienmaal in de behoeften van de bevolking voorzien. Jammer genoeg stroomt de grootste hoeveelheid van het water echter naar de oceaan. Slechts 10 % wordt gebruikt voor irrigatie en consumptie. Broeder Francklin Armand, stichter van de orde van de Broeders en Zusters van de Incarnatie, toonde zich de laatste jaren een voorloper in het propageren van de heuvelmeren, een relatief eenvoudige techniek om het regenwater op te slaan.

Historiek

De techniek bestaat erin een geschikte vallei uit te zoeken, het wegvloeiende regenwater te blokkeren met een aarden dam en het water op te slaan in vergaarbekkens. De Broeders en Zusters van de Incarnatie begonnen met de eerste experimenten rond hun thuisbasis in Pandiassou, nabij Hinche, hoofdstad van het Centraal Departement. Van 1996 tot 1999 werden er 20 heuvelmeren aangelegd dank zij de financiering van PNUD/EU en met technische ondersteuning van FAO/FAMV.
Tussen 2000 en 2004 werden er dank zij financiering van de Spaanse overheid nog 39 heuvelmeren gecreëerd in het Noordoosten (Terrier-Rouge, Fort-Liberté, Grand-Bassin, Ferrier) en het Westen (Saint-Marc en St.-Michel de l’Attalaye) van Haïti.
In 2008 was ook de Haïtiaanse regering gewonnen voor het idee en richtte zij het Nationaal Programma van de Heuvelmeren op. De doelstelling was om op 3 jaar tijd 150 heuvelmeren te creëren, gefinancierd door de staatskas. Op dit ogenblik werden 113 heuvelmeren voltooid in Hinche, Mirebalais, Lascaobas, Belladère,Thomassique, Cerca-Cavajal (Centraal Plateau), in Jean-Rabel, Port-de-Paix, Bonbardopolis, Baie-de-Henne (Noordwesten), in Jacmel, La Vallée de Jacmel, Cayes-Jacmel (Zuidoosten), in Desarmes (Artibonite), in Pignon (Noorden), d’Aquin (Zuiden), de Côtes-de-Fer (Zuidoosten), de Fond-des-Nègres (Nippes), Cabaret (Westen). Zij bestrijken samen 150 ha en bevatten 5.420.976 m³ water.

Impact

De voordelen van deze heuvelmeren zijn velerlei. Zij dienen als drinkplaats voor het vee. Men kan er vis in kweken. Het water kan huishoudelijk gebruikt worden. Vrouwen en kinderen hoeven geen kilometers meer te lopen om water te halen aan een rivier of bron
Bovendien hebben zij een grote sociaal-economische en agro-ecologische impact. Bij het aanleggen van de meren worden er jobs gecreërd. Door de irrigatie van de nabijgelegen velden verbetert de lanbouwproductie en wordt dus het inkomen van de boeren verhoogd.
Er worden tevens nieuwe biotopen gecreëerd voor watervogels. Het landschap wordt mooier zodat de streek aangenamer wordt om in te wonen en zelfs toeristen kan aantrekken. De meren helpen bovendien nog eens bij het beheersen van branden en overstromingen.

Drinkwaterfabriek

In 2010 werd in Pandiassou met de hulp van de Franse organisatie AquaOrbi een pilootproject uitgevoerd om het water van een heuvelmeer drinkbaar te maken. Hiervoor werd het meer van Bethanie uitgekozen. De techniek is als volgt: eerst wordt het water uit het meer gefilterd door zand en geabsorbeerd door actieve koolstof; daarna wordt het behandeld met ultrafiltratie. De membranen die hiervoor worden gebruikt hebben een looptijd van 10 jaar.

De drinkwaterfabriek bij het Betaniemeer levert 50.000 l drinkwater per dag, dat is voldoende voor 5.000 mensen.