Vlaams Haïti Overleg

Inventief

De gewone mensen op het platteland leefden altijd al op zeer bescheiden voet; waardoor men zeer inventief werd. Ook wat de keuken betreft. Kookgewoonten (gebruik van kruiden bvb.) zijn overwegend van Afrikaanse en Indiaanse oorsprong. De basis van vele gerechten wordt gevormd door rijst, bonen, maniok, bakbananen, kip, vis en schaaldieren.

De keuken bevindt zich meestal naast het woonhuis: er is een tafelhoog werkblad met een open vuurplaats en daarboven een dak. Het kleinvee (als hier middelen voor zijn) loopt vrij rond tussen de woningen; ruimt afval op, voorziet in grote mate zelf in zijn voeding.

De voorraden bewaart men in schuren. Deze zijn gebouwd op palen waarop dikke knobbels in leem tegen ratten en muizen zijn aangebracht. Dit is Afrikaans van oorsprong. Voedsel dat men niet nodig heeft voor eigen gebruik, wordt naar de markt gebracht.

Net als de oorspronkelijke bewoners van Haïti: de Arawak- en de Taino-indianen, maken de Haïtianen met veel fantasie klaar wat ze in voorraad hebben. Als eerbetoon aan deze mensen met hun rijke cultuur bieden wij je graag een reconstructie aan van een echte indiaanse stoofschotel. Smakelijk!

Seizoensgebonden

Haïtianen hechten veel belang aan de manier waarop voedsel bereid wordt. Het is niet alleen ginder een boeiend gespreksonderwerp. Uitzoeken wat ze haar kroost kan voorschotelen, neemt een groot deel van haar tijd in beslag. Het mag best eens wat anders zijn.

Veel keuze om gevarieerd voor de dag te komen heeft ze nochtans niet. De meerderheid van de Haïtianen heeft geen ijskast. Wat ze klaarmaakt, zal afhangen van wat er op de markt en in haar tuin te vinden is. Dat wil dus zeggen dat men seizoensgebonden eet.

Gierst

Nemen we bijvoorbeeld “petit-mil” (gierst). Het seizoen van de “petit-mil” loopt in Haïti van januari tot maart. “Petit-mil” wordt gegeten met een soort boon die men in Haïti de “congo-boon” noemt. Dit is een bonensoort die enkel in dit seizoen gekweekt wordt. Het is de periode van carnaval, feest van de hergeboorte van de natuur.

De eerste maaltijd met “petit-mil” en verse “congo-bonen” is een echt feest. Het goed klaarmaken ervan vraagt veel tijd. Een goede oogst is een goed voorteken. Om deze twee gewassen te kweken zijn goede klimatologische omstandigheden nodig. “Petit-mil” en “congo-bonen” zijn gemakkelijk in Frankrijk te vinden. In Frankrijk, het ex-moederland, zijn veel typisch Haïtiaanse winkels. In België zijn die, spijtig genoeg, niet te vinden.

Hoe maak je nu “petit-mil” klaar? Laat eerst water koken. Voeg er dan zout, peper, bieslook, kokosmelk, boter of olijfolie aan toe. De “petit-mil” wassen en in het water laten koken. Als het water uitgekookt is, de ketel afdekken en nog een half uurtje laten sudderen… Opdienen met sla en vis of vlees (naar eigen smaak).

“Petit-mil” is goed voor mensen die problemen hebben met de bloeddruk. In Haïti komt kanker weinig voor; hetgeen te danken zou zijn aan de natuurlijke voedingswijze. Als we de Haïtiaanse boeren (85% van de bevolking) een goede oogst van gierst en _congo_bonen toewensen, dan wensen we hun dus een goede start van het nieuwe jaar en een mooi feest van de wedergeboorte van de natuur.