Nieuwe accenten binnen PROTOS
In januari 2002 bestaat PROTOS 25 jaar. Een hele weg werd ondertussen afgelegd. Gestart als een kleine groep vrijwilligers die vooral in Haïti een technische en financiële ondersteuning wilden geven aan de lokale bevolking, kan PROTOS terugblikken op een waslijst duurzame resultaten:
- ongeveer 500.000 mensen werden voorzien van zuiver drinkwater in Haïti, Congo, Burundi, Rwanda, Ecuador, Benin en Mali;
- een twintigtal geïrrigeerde velden laten aan een paar tienduizend boeren en boerinnen in Haïti, Ecuador en Mali toe om hun voedselvoorziening te beveiligen;
- jaarlijks konden 20.000 kinderen in de krottenwijken van Port-au-Prince een basispakket van onderwijs en voedsel krijgen;
- in Haïti en Zuid-Benin kregen de viskweek en kleinveeteelt nieuwe impulsen;
- vriendschapsbanden werden gesmeed tussen onze tientallen partners.
Dit is maar een greep van wat in die 25 jaar door zo’n honderd vrijwilligers en duizenden vrienden in het Zuiden kon worden opgebouwd.
Maar PROTOS wil mee evolueren en nog doelmatiger haar bijdrage leveren tot die grote droom van ons allen: een rechtvaardiger wereld waar ook de kansarmen de kracht en de middelen vinden om aan hun bevrijding en ontwikkeling te werken.
Begin 2001 startte binnen PROTOS een diepgaande bezinning. Zijn al onze interventies in het Zuiden wel even efficiënt? Waar moeten wij ons op toeleggen? Moeten we in Vlaanderen en Europa geen inspanning doen om de mensen en de beleidsmakers bewust te maken van de groeiende ongelijkheid en onrechtvaardigheid in onze éne wereld? Volstaat het te sleutelen aan de economische en sociale ontwikkeling van de kansarmen? Moeten we in onze partnerlanden niet sterker opkomen voor de basisrechten van de armen, voor een betere coördinatie tussen de verschillende organisaties, voor een integraal beleid dat meer respect heeft voor de komende generaties en ons leefmilieu?
Uit dat reflectieproces groeide een nieuwe droom, vertaald in een nieuw mission statement (zie kader).
Van droom naar daad
PROTOS kiest daarbij uitdrukkelijk voor het thema “waarden-vol water”. Een betere drinkwatervoorziening, een betere valorisatie van water voor landbouw en veeteelt… zijn niet enkel de thema’s waar PROTOS in haar 25 jaar de meeste expertise heeft ontwikkeld, maar het zijn ook essentiële factoren voor een duurzame menselijke ontwikkeling. Recht op water is de meest fundamentele behoefte van ons allen, voor de komende generaties en voor het leefmilieu.
Mission Statement
PROTOS wil rechtvaardige en wederzijds verrijkende relaties tussen Noord en Zuid bevorderen.
PROTOS wil helpen bij duurzame en bevrijdende processen, die ge~integreerd zijn in de plaatselijke cultuur en sociale omstandigheden, en die moeten zorgen voor een betere welvaart en welzijn van de kansarme bevolkingsgroepen in het Zuiden.
Daarbij is water essentieel. Gezien haar expertise op dat terrein, komt PROTOS speciaal op voor een rechtvaardig, duurzaam en participatief waterbeheer in Noord en Zuid.
Een rechtvaardig waterbeheer veronderstelt solidariteit onder alle gebruikers, waarbij elkeen recht heeft op voldoende water voor een gezonde menselijke ontplooiing.
Een duurzaam waterbeheer streeft ernaar het beschikbare water zo goed mogelijk te gebruiken, zonder een hypotheek te leggen op de kansen van anderen, van het leefmilieu en van de toekomst.
Een participatief waterbeheer vereist de betrokkenheid van elk individu en gemeenschap, ook van de kansarmen die hun eigen lot in handen moeten kunnen nemen, en dit met respect voor de gelijkwaardigheid tussen man en vrouw.
PROTOS wil dat bereiken door:
- participatieve ontwikkelingsprogramma’s in het Zuiden te steunen, die door een verbeterde toegang, verdeling en/of valorisatie van water de socio-economische situatie van de lokale bevolking verbeteren;
- een katalyserend proces op gang te brengen door het verstevigen van de capaciteiten, inzichten en positie van organisaties die het potentieel hebben om uit deze programma’s kennis te kapitaliseren en verder te valoriseren;
- de samenwerking te bevorderen tussen alle bij een planmatige lokale ontwikkeling betrokken partijen, met inbegrip van de organisaties uit de civiele maatschappij en de plaatselijke besturen;
- het debat over rechtvaardig, duurzaam en participatief waterbeheer te stimuleren, in het Noorden en in het Zuiden. De ervaringen van PROTOS en haar partnerorganisaties kunnen dit debat voeden.
Water maakt ook kansarmen vrij als ze worden betrokken bij de opzet van hun waterproject, als ze zich kunnen organiseren voor een goed beheer, als ze op een gepaste manier het water kunnen gebruiken met het oog op een betere gezondheid, een betere productie op hun geïrrigeerde velden of groentetuintjes, als ze het dagelijkse gesleur met zware emmers kunnen vervangen door wat tijd voor zichzelf en hun familie. Goed water wordt zo een hefboom naar ontwikkeling en bevrijding.
Vanuit een visie op geïntegreerd waterbeheer wil PROTOS dit waarden-vol water blijven uitdragen in een vier of vijftal regio’s in het Zuiden. Er wordt daarbij gestreefd naar een sterkere verticale en horizontale integratie. De horizontale integratie is gericht op samenwerkingsverbanden met andere organisaties die vanuit dezelfde waarden in dezelfde streek werken: met het Franse CICDA rond verbeterde productie- en commercialiseringsmethodes bij de geïrrigeerde velden die met steun van PROTOS worden aangelegd in Ecuador; met het Italiaanse CISV rond kredietprogramma’s in West-Afrika ter ondersteuning van de productie, met de Ugandese afdeling van WaterAid om de aspecten rond hygiëne en sanitatie beter te laten doorstromen bij onze drinkwaterpartners in Centraal-Afrika.
De verticale integratie is er op gericht om de hele “water-filière” te beïnvloeden. We beperken ons niet tot de aanleg van wat waterleidingen, maar geven ook vorming aan de lokale bevolking en aan plaatselijke NGO’s die kunnen uitgroeien tot referentieorganisaties binnen de sector. Vanuit onze ervaringen op het terrein wijzen wij politieke instanties te op het belang van rechtvaardigheid, participatie en duurzaamheid binnen het waterbeleid.
De verticale integratie zoekt daarom synergieën met andere organisaties die actief zijn binnen het waterbeheer. PROTOS sluit zich aan bij een Europees netwerk van water-NGO’s om een sterkere invloed te hebben bij beleidsmakers in het Noorden. Ook in Vlaanderen streeft PROTOS naar allianties met organisaties en bedrijven die vanuit een “waarden-vol” perspectief met water omgaan. Op deze manier willen we binnen die bedrijven en organisaties aandacht vragen voor het mondiale in ons water. We zoeken er ook een vector om het grotere publiek in Vlaanderen en bewust te maken van de waterproblematiek.
Die Noordwerking van PROTOS wordt de komende jaren trouwens sterk uitgebreid en zal zich steeds meer richten op het thema water. Educatieve modules worden uitgewerkt; informatieve en bewustmakende pakketten ontworpen om via open-deurdagen, de Wereld-Water-Krant, lezingen, artikels of boeken zowel gespecialiseerde groepen als het grotere publiek te informeren over ‘water’. Er wordt gewerkt aan een sterkere uitwisseling en solidariteit tussen Vlaanderen en onze partnerlanden.
Met dit ambitieuze programma lijkt de toekomst van PROTOS ook voor de volgende 25 jaar verzekerd, maar wat natuurlijk veel belangrijker is: we hebben weer een droom met die honderden medewerkers en partners; een droom die we aankunnen, waarin we ons kunnen ontplooien en die levensnoodzakelijke kansen aanreikt voor die duizenden mensen in Afrika en Latijns Amerika die ondertussen een brug hebben gebouwd naar ons hart.
Wie die droom wil helpen realiseren kan zijn waardering en solidariteit uitdrukken via een gift op rekening van PROTOS: 446-0033181-50. Giften vanaf 25 EURO zijn fiscaal aftrekbaar (30 EURO nà 01/01/2002).