Over carnaval wordt in Haïti niet onderhandeld


Foto: Reuters/Eduardo Munoz, 18 februari 2007

De tijd van de willekeurige ontvoeringen in Port-au-Prince is blijkbaar voorbij. Wat een opluchting! Deze vorm van geweld neemt af dank zij een civiele en politieke bewustwording dat het fenomeen koste wat het kost dient te worden uitgeroeid.

De verscherpte aanwezigheid van politieagenten in alle wijken van de hoofdstad, hun versterkte mankracht en hun vastberadener optreden leiden, samen met dat van de VN-militairen, tot een groter gevoel van veiligheid. Ook de bevolking, verlamd door angst, komt los uit haar lethargie, door bandieten aan te geven of klem te zetten. Wie vandaag nog misdaden wil plegen, weet dat hij enkel nog kan rekenen op de bescherming van het duister van de nacht. De vrede keert in de straten weer, het volk komt weer met veel meer gemoedsrust en hoffelijkheid op straat.

Eindelijk eens een overwinning

Een andere bron van tevredenheid die ik met het Haïtiaanse volk deel, hoewel ik niet van voetbal houd: in januari heeft het nationale elftal de beker van de Cariben gewonnen. Eindelijk eens een overwinning! Telefoonmaatschappij Digicel was één van de sponsors. Het weze gezegd: haar reclamecampagne om de prijs van de mobiele telefonie te verlagen, heeft méér dan een miljoen klanten opgeleverd. Door straatnaamplaatsjes te vernieuwen en door andere vormen van sociaal-economische verwennerij, zoals het subsidiëren van sociale werken of het sponsoren van het onaantastbaar heilige carnaval, slaagt zij erin bepaalde tekortkomingen van de overheid te compenseren. Ik wil hier niet de lof van het aloude Romeinse adagium “brood en spelen” zingen, maar ik stel eenvoudigweg vast dat als een volk niets heeft, het kleinste iets volstaat om het een grote dienst te bewijzen…

Een ander nieuwtje, betreffende de overheidsdiensten deze keer: de staatssecretaris voor alfabetisering, Carol Joseph, heeft een nieuw plan gelanceerd, naar Cubaans model, om drie miljoen mensen in een periode van drie jaar te alfabetiseren.

De heilige koe van carnaval

En dan het carnaval. Een groots gebeuren, waarover niet onderhandeld wordt! In 1990 bijvoorbeeld was het volk al geruime tijd aan het demonstreren om president Avril ten val te brengen. Daags voor carnaval kwam het volk nog op straat, maar met carnaval zelf en tot aswoensdag werd de strijd gestaakt. Er werd een wapenstilstand van drie dagen afgekondigd om te kunnen feesten en zich over te geven aan al de ongeremdheden van het carnaval. De donderdag erna herbegonnen de betogingen, met nog meer overtuiging. Tot Avril in maart moest aftreden…

Een slechte carnavalviering kan een president zijn zetel kosten, zegt de volksmond hier. Vrij vertaald: een goede president bied het volk de gelegenheid om eens goed te vieren. Het is niet echt mijn favoriete schouwspel, maar de muziekgroepen maken van de gelegenheid gebruik om hun hart te luchten, hun klachten te uiten. Alles wat niet bevalt, wordt aangeklaagd: de misère, de politiek, de bedrogen buurman, de bourgeoisie, de hoge kosten van levensonderhoud, de corruptie enz.

In 2005 hebben de Haitiaanse autoriteiten meer dan 2.000.000 USD uitgegeven om de carnavalviering mogelijk te maken. Daaraan moeten nog de niet te ramen privé-investeringen worden toegevoegd. De steden Port-au-Prince en Jacmel verdelen onder elkaar het bedrag dat nodig is om het carnavalsfeest voor te bereiden en te organiseren. Elk jaar betwisten verkozen politici van andere regio’s dit monopolie en eisen hun “deel” op om carnavalsvieringen in andere steden te kunnen stimuleren. Telkens weer stof voor ernstige discussies in het parlement, die meer belangstelling genieten dan gelijk welk debat over belangrijker thema’s.

Gouden kroon

Tot slot, ook nog “cultureel” nieuws, maar minder grappig: een schandaal in het Museum van het Pantheon van het Vaderland. De massieve gouden kroon van keizer Faustin I is tijdens een tentoonstelling “ontdaan” van zijn kostbare edelstenen, waaaronder 678 diamanten. De andere schatten van het museum zijn nu niet minder beveiligd dan tevoren, aangezien de directeur van het museum het wenselijk heeft geacht voor de pers een lijst samen te stellen van de overige waardevolle voorwerpen die op een dag “om veiligheidsredenen” mogelijk naar elders zullen worden overgebracht zodra de staatskas zulks mogelijk maakt…

Bénédicte Willemart
1 maart 2007

Meer artikels uit deze Lambi