Pleidooi voor een pertinent landbouwbeleid in Haïti

Haïtiaanse boeren en begeleidende organisaties pleiten voor een aangepast en efficiënt landbouwbeleid vanwege de overheid.

Onder impuls van de Coördinatie Europe-Haïti heeft in de periode van mei tot oktober 2017 een ruime groep van Haïtiaanse boerenorganisaties en begeleidende middenveldorganisaties overleg gevoerd en een reeks voorstellen samengebracht in een verklaring voor een aangepast landbouwbeleid en voedselsoevereiniteit in Haïti. Deze verklaring werd publiek gemaakt in een persconferentie in Haïti en kreeg ruime weerklank via radio’s en bij andere organisaties van de sector die zich nog steeds melden om de tekst mee te ondertekenen.
Deze Haïtiaanse coalitie zoekt nu in gesprek te gaan met de overheid om te pleiten voor dit aangepast beleid. Vraag is of er interesse voor is bij de President, die veel beslissingen zelf blijkt te nemen.
De COEH van haar kant heeft de verklaring aangekaart bij de Europese instellingen en de EU-Delegatie in Haïti. Een overleg met de EU-Delegatie en Haïtiaanse organisaties is voorzien in de eerste week van december om de voorstellen toe te lichten en te pleiten voor steun voor de aanpak van dit beleid.

Brussel, 23 november 2017

Aan: Ambassadeur Vincent DEGERT
Aan: Europese Commissie (DG DevCo), Europese Dienst voor extern optreden

Geachte heren,

De Coördinatie Europa-Haïti legt u graag de verklaring voor ‘Voor een passend landbouwbeleid in Haïti’.(1) Deze verklaring is het resultaat van het overleg van een grote groep Haïtiaanse boerenorganisaties en niet-gouvernementele organisaties met ervaring in de agrarische sector en die sinds vele jaren samenwerken met de boeren. De verklaring komt op een cruciaal moment in dit eerste jaar van de regering Moïse. Ze roept de Haïtiaanse regering en internationale donoren op om de kleine boerenbedrijven in Haïti serieus te nemen in hun beleid voor en steun aan de landbouwsector.

Hoofddoelen voor een nieuw landbouwbeleid

Om de nationale landbouw uit zijn (huidige) crisis te halen en een veel grotere voedselsoevereiniteit voor Haïti te waarborgen is een adequaat landbouwbeleid nodig, met de volgende doelstellingen:

1. De opheffing van de oneerlijke concurrentie tussen de nationale productie van de Haïtiaanse boeren en de import van producten die profiteren van subsidies en faciliteiten van welke aard dan ook in de landen waar ze werden geproduceerd, en meer investeringen in de inlandse productie.

2. De transformatie van de traditionele tuinbouw naar een agro-ecologische benadering die beter is aangepast aan de percelen, in combinatie met methodes om het milieu te beschermen.

3. Het in gebruik nemen van nog niet gecultiveerd bouwland, technische ondersteuning en andere noodzakelijke instrumenten voor de verbetering, de opslag, het conserveren en de afzet van de productie; adequate juridische voorstellen ter bepaling van de minimale ruimte die nodig is voor productieve landbouw.

4. De waardering van landbouw en agrarische arbeidskrachten, alsook aangepast onderwijs en opleiding, om de landbouw aantrekkelijker te maken voor jongeren.

Voornaamste voorstellen voor een nieuw landbouwbeleid

1. Neem politieke en economische maatregelen, met bijbehorende investeringen, die de binnenlandse productie bevorderen en de concurrentie verminderen met producten die worden geïmporteerd uit landen waar de landbouwproductie wordt gesubsidieerd.

2. Bevorder een agro-ecologische benadering voor de landbouwsector, een die een betere en duurzamere productie mogelijk maakt, met gepaste bescherming van het milieu. Moedig boeren aan om nieuwe agro-ecologische technieken te gebruiken, met prikkels (subsidies) voor deze nieuwe methodes.

3. Keur een beleid goed inzake energieverbruik en voer maatregelen in om het gebruik van hout te verminderen en alternatieve benaderingen en technieken te bevorderen.

4. Neem maatregelen om de toegang tot basisvoorzieningen zoals onderwijs en gezondheidszorg te verbeteren in plattelandsgebieden.

5. Bevorder technische ondersteuning en modernisering van landbouwmethodes, zorg voor toegang tot adequate hulpmiddelen, tot goed (niet-gemodificeerd) zaaigoed, tot irrigatiesystemen en tot fokdieren, tot landbouwkredieten, tot adequate systemen voor natuurbehoud en transformatie enz., om betere landbouwprestaties mogelijk te maken.

6. Maak van de landbouw een fatsoenlijk beroep dat voorziet in het levensonderhoud, zorg voor de opleiding van jongeren, valoriseer het werk van mannelijke en vrouwelijke landbouwers, bevorder het respect voor kleinschalige landbouw en landbouwers, voor het werk en de cultuur van de landbouwer, en dit vooral bij de publieke en particuliere instellingen en de media.

Verband met de ‘Nieuwe Europese Consensus inzake Ontwikkeling’

De Coördinatie Europa-Haïti ondersteunt de voorstellen van de coalitie van Haïtiaanse boerenorganisaties en organisaties van het maatschappelijk middenveld. Ze wijst erop dat verschillende elementen van de ingediende voorstellen ook zijn opgenomen in het recente besluit over de “Nieuwe Europese Consensus inzake Ontwikkeling” (2), waarin staat:

- “Steun aan kleine boeren, waaronder familiale boeren en veehouders, blijft van cruciaal belang en draagt substantieel bij tot de voedselzekerheid, de bestrijding van bodemerosie en het verlies van biodiversiteit, terwijl banen worden gecreëerd. De EU en haar lidstaten zullen steun verlenen voor een beter bestuur inzake duurzaam bosbeheer, participatief beheer van graasgebieden en een billijke toegang tot grondbezit, met name voor vrouwen, met inachtneming van de rechten van de lokale bevolking en van inheemse volkeren, inclusief het billijk grondgebruik en de toegang tot water. Zij zullen de oprichting van boerenorganisaties en coöperaties bevorderen om onder meer tot een betere productiviteit te komen in familiebedrijven, en om grondgebruiksrechten en traditionele zaaisystemen voor landbouwers aan te pakken.” (Par 55)

- “De EU en haar lidstaten zullen agro-ecologische praktijken en maatregelen ondersteunen om verliezen bij de oogst en voedselverspilling te verminderen, om de bodem te beschermen, waterreserves te beschermen, de ontbossing te stoppen en te voorkomen en dit fenomeen om te draaien met het oog op het behoud van de biodiversiteit en gezonde ecosystemen.” (Par 56)

In het licht van deze nieuwe Europese Consensus inzake Ontwikkeling verdienen de voorstellen van de Haïtiaanse coalitie serieuze overweging. De ondertekenaars van de verklaring staan open voor een dialoog over hun voorstellen en kunnen hun visie delen op basis van hun brede en langdurige ervaring in het werken met Haïtiaanse familiale boeren. Als Coördinatie Europa-Haïti zijn we beschikbaar om deze dialoog mogelijk te maken en te organiseren.

Hoogachtend,

Evert-Jan Brouwer, coördinator
Greet Schaumans, lid Stuurgroep

(1) Zie de volledige tekst van de verklaring: Déclaration-en-faveur-dune-agriculture-paysanne-PLEIN-TEXTE.pdf
Voor een verslag van de presentatie, zie: http://coeh.eu/plea-for-a-government-policy-favouring-agriculture-among-…

(2) in het Frans : http://eur-lex.europa.eu/legal-content/FR/TXT/PDF/?uri=OJ:C:2017:210:FUL
In het Engels: https://ec.europa.eu/europeaid/sites/devco/files/european-consensus-on-d…

Greet Schaumans
René Haentjens (vertaling)
11 december 2017