Vlaams Haïti Overleg

Foto: Liesbet De Pooter

Haïti is een zeer bergachtig land. De kronkelige landbouwgeschiedenis van het land (koffieteelt, bosexploitatie, houtskoolproductie, afslachting van de varkensstapel onder Duvalier…) heeft ertoe geleid dat de bebossing nagenoeg volledig verdwenen is. Dit heeft op zijn beurt geleid tot erosie, met catastrofale gevolgen voor de landbouwproductie en voor het dagelijkse bestaan van de landelijke bevolking. Het is één van de redenen die de uittocht van een deel van de plattelandsbevolking naar de steden verklaren.

Die uittocht leidt tot een sterke toename van de bevolking in de steden en voorsteden en heeft daardoor zeer negatieve gevolgen voor de levensomstandigheden aldaar, hetgeen op zijn beurt leidt tot toename van de criminaliteit, van de veiligheid in het algemeen en van de voedselonzekerheid in het bijzonder, alsook tot de verspreiding van ziektes.

Zonder afbreuk te willen doen aan het ontwikkelingswerk op het platteland, moest er snel opgetreden worden in de stedelijke zones, waar de armoede snel toeneemt. In deze context heeft Verimed, met de financiële steun van verscheidene donoren, een ambitieus programma opgezet.

Groenten, kippen, konijnen

Dit programma werpt vruchten af. Het lijkt een goede piste om de armoede in de stedelijke en voorstedelijke omgevingen terug te dringen. Bovendien heeft het de verdienste dat lokale producten worden gevaloriseerd terwijl het milieu wordt ontzien en de achteruitgang een halt wordt toegeroepen. Deze productie van groenten en dieren heeft niet enkel ten doel in de behoeften van de producten zelf te voorzien, maar ook de stedelijke markten te bevoorraden. Op die manier kan de bevoorrading van de consumenten op het stuk van gediversifieerde voedingsmiddelen van goede kwaliteit worden verbeterd, terwijl er tegelijkertijd kleine inkomens worden gecreëerd.

Het project omvat drie delen.

De groenten worden verbouwd in twee of drie opeengestapelde versleten banden, geplaatst op terrassen van woningen of particuliere binnenkoertjes. Het gaat in hoofdzaak om tomaten, sla, kolen, pepers en wortelen die worden geteeld in een mengeling van aarde en compost. Per jaar wordt per teler een opbrengst van ongeveer 90 kilo verwacht.

Dit programma is minder dan een jaar geleden in de hoofdstad Port-au-Prince van start gegaan.

Een vrouwelijk konijn werpt per jaar drie keer, met een gemiddelde van vijf kleintjes per keer. Dat zijn dus vijftien jonge dieren per jaar en per moederkonijn. Ze worden deels gevoederd met afval van groenten afkomstig van de gezinnen. De jaarlijkse vleesproductie wordt op ongeveer tachtig kilogram geraamd.

In de huidige omstandigheden is een legkip goed voor gemiddeld vijf eieren per week. De jaarlijkse productie schommelt rond 260 eieren per kip. Dit programma houdt rekening met het milieu en met de kwaliteitsvereisten.

Milieuvriendelijk

Als het kweken van dieren en de groenten vroeger geconcentreerd waren op kleine oppervlakten in stedelijke en voorstedelijke gebieden, kunnen zij aanleiding geven tot bijkomende vervuiling in gebieden die vaak al sterk vervuild zijn. Daarom worden deze teelten verspreid en wordt de geproduceerde afval door de producenten zelf almaar meer omgezet in compost op basis van stedelijk afval. Deze omvorming wordt verkregen door een eenvoudige fermentatie in open lucht gedurende twee tot drie maanden van keukenafval vermengd met plantaardig en dierlijk afval. Dat komt veel minder duur uit dan de ingevoerde industriële meststoffen die vaak vervuilend zijn en niet garant staan voor een goede kwaliteit van de productie. Deze werkwijze verhoogt ook de vruchtbaarheid van de bodem en zij vergt weinig investeringen voor de productie die hetzij individueel, hetzij collectief, op het niveau van een hele wijk, kan gebeuren. Voorts gaat het om een gemakkelijk procédé dat geen enkel gebruiksgevaar inhoudt indien de afvalstoffen goed worden gesorteerd. Er lopen verschillende experimenten in de wijken, met name in Cité Soleil en in Carrefour Feuilles.