Vasten in het droge seizoen

Markt in Port-au-Prince
Markt in Port-au-Prince

Vasten is in het droge seizoen in Haïti geen vrijblijvende keuze. Hongerig en ongeduldig wachten de boeren op de eerste regens van maart, zodat zij kunnen beginnen met zaaien en planten. Het droge seizoen was einde 2015 begin 2016 bijzonder hard. Het fenomeen El Niño, een ongewone opwarming van het zeewater, die om de drie tot zeven jaar voorkomt, heeft in sommige landen waaronder Haïti extreme droogte en in andere overvloedige regenval veroorzaakt.

Mango's voor de export
Mango's voor de export

Het Centraal Plateau werd getroffen door het verlies van de oogst van de “pitimi” (gierst). Gierst, in België vooral gekend als vogelzaad, is in Haïti een basisvoedsel. De granen zijn voedzaam en bovendien geschikt voor diabetespatiënten. Dankzij zijn diepe wortels doorstaat de plant over het algemeen goed de droogte. De abnormale opwarming van het klimaat heeft de laatste maanden echter voor een opflakkering van insecten (bepaalde soorten luizen en vliegjes) en schimmels gezorgd, waartegen de gierstplanten geen verweer hadden.

Fig. 3
Fig. 3

Ook het Noordoosten, het Zuiden en Zuidoosten van Haïti werden getroffen door extreme droogte. Op dit ogenblik lijden 3.6 miljoen mensen honger, van wie 1.5 miljoen zich in een kritieke toestand bevinden. In tegenstelling tot het jaar 2014, tijdens hetwelk de voedselveiligheid verbeterde, daalde de binnenlandse voedselproductie met 3% en stegen de voedselprijzen met 7% in 2015. Hierbij baseert men zich op een voedselkorf samengesteld door granen (rijst, maïs en meel), bonen, suiker en plantaardige olie, samen goed voor 1.979 kilocalorieën per persoon per dag. In de loop van het jaar 2015 steeg de prijs van zwarte bonen met 47,8%, deze van inlandse maïs met 21,7% en deze van meel met 12,7%. De prijs van ingevoerde rijst bleef nagenoeg stabiel met 0,4%. (zie grafieken in figuren 3 en 4).

Top- Product Ton
1 Suikerriet 1.200.000
2 Zoete aardappelen 543.169
3 Yam 298.438
4 Maniok 294.544
5 Bananen 270.000
6 Eetbananen 267.000
7 Mango, mangistan en guava 205.000
8 Maïs 201.792
9 Rijst 147.591
10 Groenten 125.000

De top tien van de binnenlandse voedselproductie volgens hoeveelheid in 2012

Fig. 4
Fig. 4

Op het platteland wordt suikerriet op ambachtelijke wijze verwerkt tot “rapadou”, een voedzame stroop, en “clairin”, goedkope alcohol.
Het belangrijkste landbouwproduct voor de export is het tropische fruit (mango, mangistan en guava). Hiervan werd 10.228 ton uitgevoerd in 2013. De uitvoer van cacaobonen en koffie bedroeg respectievelijk slechts 2.102 ton en 393 ton.
Daar de Haïtianen de Westerse gewoonte hebben aangenomen brood te eten en er in Haïti wegens het klimaat geen tarwe kan worden geteeld, is de invoer van tarwe en meel vrij belangrijk: 220.151 ton in 2013. Bovendien voerde Haïti 424.517 ton rijst en 17.676 ton maïs in.
Hoewel de voedselprijzen op de wereldmarkt in 2015 daalden, gingen zij in Haïti de hoogte in. Door de inflatie van de gourde, de nationale munt, werd de invoer van voedsel duurder. (In december 2015 was 1 USD = 60 HTG.) Deze inflatie werd veroorzaakt door de lage economische groei (1,7 %) en de politieke crisis, waarbij buitenlandse valuta meer worden gegeerd. De spectaculaire daling van de prijs van ruwe olie op de wereldmarkt heeft ervoor gezorgd dat het aandeel van de transportkosten in de voedselprijzen is gedaald. Jammer genoeg heeft de commotie die gepaard ging met de verkiezingen er dikwijls voor gezorgd dat het vervoer en de verkoop van verse groenten en fruit werden belemmerd.
Hopelijk komt er spoedig een einde aan de politieke crisis en neemt de nieuwe regering de nodige maatregelen om de binnenlandse voedselproductie aan te zwengelen.

Guy Clymans
15 maart 2016

Meer artikels uit deze rubriek