Vlaams Haïti Overleg

Versteend van schrik volgde ik deze morgen op de radio de berichtgeving over de bloedige gebeurtenissen die gisterenavond Cité Soleil, de grootste krottenwijk van Haïti, door elkaar geschud hebben. In deze volkse wijk, waar meer dan een half miljoen mensen overleven in de grootste miserie, doen zich sinds een zekere tijd bijna dagelijks schermutselingen voor. Niemand weet waarom of waarvoor. Hetzelfde fenomeen breidt zich uit naar de andere steden van het land. Het is alsof de mensen uit de arme wijken plots de kluts aan het kwijtraken zijn. Wat is er geworden van de solidariteitsprincipes? Van het wederzijds respect? Van de burendienst die ooit de kracht uitmaakte van de armen en er voor zorgde dat zij het hoofd konden bieden aan ellende en ongelukken? Wat is er met mijn volk gebeurd dat de sociale relaties aan het afbrokkelen zijn? Hebben we een limiet overschreden die we niet mochten?

Wat mij echter het meest verontrust is de onverschillige houding van de rest van de bevolking, van de andere sociale lagen tegenover de ernstige ontwikkelingen in Cité Soleil. Alles gebeurt alsof deze wijk ons vreemd is en buiten onze realiteit staat terwijl de wijk zich nochtans in het hartje van onze hoofdstad bevindt. Sedert een zekere tijd is een proces op gang getrokken om schutten op te trekken tussen de verschillende sociale categorieën. Tal van instituties die in de wijk werkten, pakten hun biezen en lieten de bevolking over aan gewapende benden waarvan de leiders de rekeningen vereffenen met schoten van vuurwapens. Iedereen schijnt schrik te hebben. Men geeft een vrijgeleide aan de politici om verder te gaan met hun vuile opsplitsingen.

Er is zonder twijfel een grote breuk in de Haïtiaanse samenleving. De opeenvolgende politieke conflicten met de economische en sociale beschadigingen die er uit voortkwamen hebben daartoe bijgedragen. Bewuste burgers hebben de grote verantwoordelijkheid het werk te hernemen en het sociale weefsel dat ernstig beschadigd is opnieuw aan elkaar te naaien. Belangrijke herstellingen zijn nodig opdat de Haïtiaanse samenleving haar harmonie zou terugvinden en zich op de weg naar ontwikkeling zou zetten. Maar wie zal het op zich nemen om te zorgen voor loopplanken tussen de verschillende sociale categorieën?

Naast de politieke manipulaties zijn de stuiptrekkingen die Cité Soleil door elkaar schudden, de uitdrukking van een diepe miserie die te lang heeft geduurd; Haïti kan die degradatie niet langer dragen. Haar hulpbronnen worden dunner en haar krachten zijn versnipperd. Teveel energie is opgegaan in steriele politieke discussies terwijl het menselijke, toch het essentiële, vergeten wordt. Wij hebben een grote nood aan banden tussen de armen van de volkswijken, de boerenbevolking en de middenkaders om eindelijk een economische en sociale sprint in te zetten .

Maar wie start deze beweging van samenhang en opbouw in een context van grote polarisatie? Dat is de uitdaging die de bewuste krachten van Haïti moeten opnemen. Het veronderstelt veel wijsheid; een groot verantwoordelijkheidsgevoel, zichzelf kunnen wegcijferen en bovenal een openheid naar de toekomst. Deze krachten bestaan. Ze zitten verborgen in basisorganisaties, instituties en in persoonlijkheden die hun kalmte, hun kritische zin en hun autonomie wisten te bewaren tijdens de wervelwinden die Haïti naar de chaos wilden brengen. Dat deze positieve krachten eindelijk samensmelten en aan het Haïtiaanse volk nieuwe hoop, redenen om te leven en te verbroederen geven.