Vlaams Haïti Overleg

De Nationale Bisschoppelijke Commissie Rechtvaardigheid en Vrede in nauwe samenwerking met de Commissie Rechtvaardigheid en Vrede van het Aartsbisdom Port-au-Prince heeft haar 50ste rapport gepubliceerd over geweld en misdaad in het hoofdstedelijk gebied. Dit rapport geeft de waarnemingen weer van de periode januari – maart 2014. Met 269 slachtoffers in drie maanden zet zo’n rapport de schijnwerpers op de harde misdaadcijfers. Deze cijfers liggen evenwel ver onder de misdaadcijfers in bijvoorbeeld steden in de Verenigde Staten of in andere grote Latijns Amerikaanse steden. In tegenstelling tot het geldend vooroordeel is het Haïtiaanse volk helemaal niet gewelddadig, het reageert meestal met passieve weerstand.

Op 16 april 2014 werden bij presidentieel besluit de minimumlonen vastgelegd. In ondernemingen uit segment A: banken, supermarkten, privé-scholen, (25 sectoren in totaal), ligt het minimumloon op 260 HTG (Haitiaanse gourdes) per werkdag van 8 uur. In ondernemingen uit segment B: kapsalons, mijnen en steengroeven, groothandel, (16 sectoren) ligt het minimumloon op 240 HTG. In ondernemingen uit segment C: landbouw en veeteelt, NGO’s, restaurants, maakindustrie, (9 sectoren) ligt het minimumloon op 225 HTG. In de exportgerichte assemblage-industrie ligt het minimumloon op 225 HTG, met dien verstande dat de productiequota moeten toelaten dat een ervaren arbeider minstens 300 HTG (= 6,52 USD = 5 EURO) per werkdag kan verdienen. Ten slotte wordt het minimumloon van het huispersoneel vastgelegd op 125 HTG per werkdag.

Op 28 augustus jl. werd de twintigste verjaardag herdacht van de brutale moord op Jean Marie Vincent. In ’94 werd hij doodgeschoten aan de ingang van het huis van zijn congregatie, de Montfortanen. Haïti leefde toen onder het zeer repressieve regime van luitenant-generaal Raoul Cedras, die op 30 september 1991 een staatsgreep pleegde tegen de nog geen jaar eerder eerste democratisch verkozen president Bertrand Aristide. Vincent was een geëngageerd priester, vormingswerker en sociaal ondernemer. Tussen 1971 en 1987 was hij één van de begeleiders van de boerenbeweging ‘Tèt Ansanm’ in het Noordwesten, die later uitgroeide tot de nationaal georganiseerde boerenbeweging ‘Tèt Kole Ti Peyizan’. Tot vandaag, 20 jaar later dus, lopen zijn moordenaars nog steeds vrij rond. Het is één van de sprekende voorbeelden die het klimaat van straffeloosheid in Haïti illustreren.

Inleiding: Op 16 januari verspreidde het ‘Collectif contre l’impunité’ het hieronder volgende communiqué. Het collectief groepeert een aantal slachtoffers en verschillende Haïtiaanse mensenrechtenorganisaties zoals:

1. CEDH (Centre Oecuménique des Droits Humains)
2. Kay Famn
3. MOUFHED (Mouvement des femmes Haïtiennes pour l’éducation et le développement)

1. RNDDH (Réseau National de Défense des Droits Humains)

Marc-Arthur Fils-Aimé en Raoul Vital van de Haïtiaanse organisatie ‘Institut Culturel Karl Lévêque’ (ICKL) waren enkele weken in België op uitnodiging van hun partnerorganisatie Entraide et Fraternité, de Franstalige zusterorganisatie van Broederlijk Delen. ICKL definieert zichzelf als een onderzoekscentrum van sociale analyse en volksonderwijs. Sinds hun oprichting in 1989 bouwden ze heel wat ervaring op. Ze waren dan ook welkome gastsprekers op een ontmoeting met de Belgische NGO’s werkzaam in Haïti. Vooral het PlateformeHaïti.be, het platform van Franstalige organisaties actief in Haïti, focuste het voorbije jaar op onderwijs en vorming in Haïti. Een dossier hierrond is in opbouw. Vijftien organisaties waren aanwezig op de ontmoeting met als thema professionele vorming en fundamenteel onderwijs.

Tijdens het droge seizoen in Haïti valt er 6 maanden lang geen druppel water. Het regenwater dat gedurende het regenseizoen valt, kan tienmaal in de behoeften van de bevolking voorzien. Jammer genoeg stroomt de grootste hoeveelheid van het water echter naar de oceaan. Slechts 10 % wordt gebruikt voor irrigatie en consumptie. Broeder Francklin Armand, stichter van de orde van de Broeders en Zusters van de Incarnatie, toonde zich de laatste jaren een voorloper in het propageren van de heuvelmeren, een relatief eenvoudige techniek om het regenwater op te slaan.

In de economie onderscheidt men vier sectoren: de primaire (landbouw, visvangst en veeteelt), de secundaire (industrie), de tertiaire (diensten) en de quartaire (overheid). In de loop van de 20e eeuw kende de Haïtiaanse tertiaire sector een enorme groei, die echter totaal anders verliep dan in de westerse rijke landen. In Haïti maakt de tertiaire sector nu al 60 % uit van het Bruto Binnenlands Product (BBP).

De voorbije jaren kregen slechts 1200 Haïtianen per jaar een visum om te wonen en te werken in Brazilië. Volgens officiële cijfers zijn er zowat 15.000 Haïtianen in Brazilië. Een groot deel van hen hebben hun leven in gevaar gebracht door met mensensmokkelaars de tocht te wagen.

Toen Christoffel Columbus in 1492 voet aan land zette op het eiland, dat heden Haïti en de Dominicaanse Republiek omvat, werd hij volgens zijn aantekeningen uitbundig door de bevolking, Tainos genaamd, begroet. De Spanjaarden ontvingen goudklompen, waarvan sommige zo groot als een mensenhand, ten geschenke. De Tainos zouden hun naïviteit met de dood bekopen, geveld door de slavenarbeid in de goudmijnen en besmet door hen onbekende ziektekiemen.

Na de aardbeving in Haïti zijn ongeveer 6.000 Haïtianen naar Brazilië geëmigreerd. De Haïtianen verkiezen Brazilië omwille van haar relatief open grenzen in vergelijking met de VS en de prijs van de reis naar Brazilië is maar ongeveer even duur als naar de VS.