Rubriek - Dossier: Haïti in België

Haïti in België

Haïti telt, volgens de World Guide 1999/2000, 7,2 miljoen inwoners. Daarnaast leven er, verspreid over verschillende delen in de wereld, nog eens 3 miljoen. Het schrikbewind van de Duvalier-clan zette tal van Haïtianen er de voorbije decennia toe aan om het vaderland te verlaten. De democratische revolutie maak te weliswaar een eind aan het bewind van Baby Doc, maar niet aan de exodus. Duizenden bleven vluchten voor de politieke instabiliteit, het aanhoudend geweld en de sombere economische vooruitzichten. Ze kwamen terecht in de Dominicaanse Republiek, Amerika, Canada, Congo, Venezuela, Suriname, Frankrijk… Enkele honderden vestigden zich in België.

Johan Verstraete
1 juni 2000

Haïtianen op Belgische bodem

Op de vlucht voor het dictatoriale regime van Papa Doc kwam de eerste grote golf Haïtianen begin jaren ’60 in België aan. Ze behoorden tot de grotere groep van kritische intellectuelen en vreesden voor hun leven. Deze Boeing-people kwamen in New York, Canada, Frankrijk en België terecht; zelfs in Afrika omdat ze (zoals de ouders van de bekende filmregisseur Raoul Peck) als internationale experts opgevist werden door VN-instanties om ingezet te worden in de pas onafhankelijke Afrikaanse staten. Sommigen kwamen via deze Afrikaanse omweg in Europa terecht. Eind jaren ’70, begin jaren ’80 deed een tweede golf Haïtiaanse asielzoekers België aan; zij het veel minder massaal dan in de eerste periode. Op het thuisfront hield immers de politieke instabiliteit aan terwijl het economisch van kwaad naar erger ging. (meer lezen…)

Johan Verstraete
1 juni 2000

Het Creools

Om in contact te komen met de Haïtiaanse gemeenschap, hoef je geen Creools te kennen. Toch heb je een stapje voor (en wat voor een!) als je hen in hun eigen taal kunt aanspreken. Het Creools is – tegen de koloniale wil in – gegroeid uit de samensmelting van Afrikaanse en Europese talen en werd lange tijd geminacht. De jongste jaren verschijnen er meer en meer krantenartikels, opiniestukken, gedichtenbundels, romans en theaterstukken in het Creools. Ook tal van muziekgroepen dragen met hun Creoolse songs bij tot een grotere waardering van taal en cultuur. (meer lezen…)

Johan Verstraete
1 juni 2000

Grasduinen in de geschiedenis van het Creools

Over het Haïtiaans Creools spreken is niet gemakkelijk. De te vermijden valstrikken zijn talrijk: het vooroordeel, de woede, het subjectivisme. Verder moeten ook drie actoren van de Haïtiaanse maatschappij in de balans gelegd worden: de intelligentsia (10% van de bevolking), de kerk en de boeren (80%). (meer lezen…)

Jean-François De Coste
1 juni 2000

Voodoo

De voodoocultus vindt zijn oorsprong in de Yoruba-godsdienst van Benin. Uit de voodoo haalden de Afrikaanse slaven energie om het hoofd te bieden aan de gruwelijke leefomstandigheden. De voodoo heeft de slavenopstanden van eind de 18de eeuw geïnspireerd en een grote rol gespeeld in de onafhankelijkheidstrijd (1801-1804). Aldus ligt de voodoo aan de basis van de uitbouw van de moderne Haïtiaanse staat en is ze zeer bepalend geweest voor de actuele culturele identiteit. (meer lezen…)

Paul De Wolf
1 juni 2000

Een keuken met twee sporen

In tegenstelling tot hun meesters, was de slaven geen afwisselend menu gegund. Zij moesten zich tevreden stellen met wat ze in hun tuintjes konden telen. Eén van de belangrijkste voedingsmiddelen was de banaan, in 1516 uit Guinee meegebracht door pater Berlanga. Naast bananen aten de slaven ook erwten, bonen, boomvruchten en kikkers. Uitgedroogde producten werden klaargemaakt met scherpe kruiden, die bovendien hielpen om het hongergevoel te doden. (meer lezen…)

Johan Verstraete
1 juni 2000

Een volk dat van kleuren houdt

Het vaak gewaagde kleurenspel is één van de dingen die je opvalt als je naar hun schilderijen kijkt. Onder de felle Caribische zon komen die kleuren echt tot hun recht. Dat geldt zowel voor de werken die behoren tot de zogenaamde naïeve schilderkunst als voor de doeken uit de Saint-Soleil-school. (meer lezen…)

Johan Verstraete
1 juni 2000

Feest, muziek en dans

Wie van de dansbare Haïtiaanse muziek houdt kan bij Ibo Ayiti of bij Ambalah Music Production terecht. Ibo Ayiti bestaat uit studenten die met elkaar Haïtiaanse volksdansen, muziek en spelen in ere houden. Zij komen, als er geen examens zijn, elke vrijdagavond samen in het Elzenhof of in het Horloge du Sud (allebei aan de Kroonlaan in Elsene). Mits een telefoontje vooraf ben je altijd welkom. (meer lezen…)

Johan Verstraete
1 juni 2000