Vlaams Haïti Overleg

Na de aardbeving in Haïti zijn ongeveer 6.000 Haïtianen naar Brazilië geëmigreerd. De Haïtianen verkiezen Brazilië omwille van haar relatief open grenzen in vergelijking met de VS en de prijs van de reis naar Brazilië is maar ongeveer even duur als naar de VS.

Als vooruitblik op het herstel in Haïti 3 jaar na de aardbeving van januari 2010 geven we graag een zicht op de hulp die vanuit België naar Haïti is gegaan. Dit overzicht is niet helemaal volledig omdat de informatie ontbreekt van zowel de diverse vierde-pijler-organisaties die eigen initiatieven steunen in Haïti, als van de privé-bijdragen die voor één of ander project gestort werden en waarvan noch de koepel van de NGOs (11.11.11) noch de Belgische overheid weet heeft.
Hier volgen dus wat cijfergegevens van de Belgische NGO’s en de Belgische Overheid.

Het Vlaams Haïti Overleg had de dames Madeleine Casimir van PADED en Emmeline Toussaint van BND op bezoek. Die vrijdagavond 11 mei werd een open avond in de traditie van ‘geef de Haïtianen zelf het woord om ons te informeren’. De opkomst in zaal 1 van Broederlijk Delen Brussel was misschien niet groot, de bezoeksters waren des te overtuigender over hun weerbaarheid en engagement. Hieronder proberen we hun bevindingen en verklaringen weer te geven.

Port-au-Prince : de schok In Juli 2011 gingen we met onze vier kinderen weer naar Haïti. Het was een geweldige schok om het land terug te zien na de aardbeving van 12 januari 2010 die meer dan 300.000 doden en evenveel gewonden tot gevolg had en meer dan één miljoen mensen dakloos maakte. De meerderheid van hen leeft in honderden kampen rond de uitpuilende hoofdstad. Duizenden tenten, tegen elkaar geplakt : mannen, vrouwen en kinderen op elkaar gepropt in een onvoorstelbare promiscuïteit. Levensomstandigheden die onverdraaglijk zijn. Zij komen ten laste van +/-12.000 NGO’s waarvan het merendeel zich inzet voor hun onmiddellijke levensbehoeften : drinkwater, levensmiddelen, gezondheidszorg…. Troosteloze aanblik! Is de situatie hopeloos? Het is de moeite waard om te bekijken wie wat doet. Wie biedt wat aan?

Sedert bijna twee jaar beheerst het probleem van de heropbouw en/of de heroprichting van ons land de debatten. De Haïtiaanse regering heeft , met een sterke deelname van experten van de IFIs ¹ en van de bilaterale samenwerking, een evaluatie van de schade van de aardbeving (het PDNA ²) geformuleerd en een actieplan (het PARDH ³ ) voorgelegd. Dit werd goedgekeurd door de conferentie van de donateurs aan Haïti op 31 maart 2010 op de zetel van de Verenigde Naties in New York. Het PARDH telt 4 vlakken van « heroprichting » : territoriaal, institutioneel, sociaal en economisch.

Bij de aardbeving verloren veel mensen hun huis of was het zo beschadigd dat het onbewoonbaar werd verklaard en nadien werd afgebroken. Enkele maanden na de aardbeving werd dit aantal op 200.000 gebouwen geschat en verbleven omstreeks anderhalf miljoen mensen in tentenkampen. In de periode van de naschokken en totale chaos was het ook ten stelligste afgeraden om in beschadigde huizen te vertoeven. De slachtoffers trokken naar alle mogelijke open terreinen in de stad: stadsparken, sportvelden, grote binnenplaatsen, parkeerterreinen, ….

Op dinsdag 11 januari vond in Brussel een tweetalige gespreksavond plaats rond de toestand op Haïti, één jaar na de aardbeving. De organisatie was in handen van het VHO. Sprekers waren langs Franstalige zijde Jan Weuts (noodhulpcoördinator Caritas International voor 1212) , Lionel Pierre Louis, architect en lid van de Haïtiaanse gemeenschap in België, en ITECA-voorziter Georges Werleigh. De Vlamingen waren scheutist Jan Hoet en journalist Chris De Stoop. Van deze laatste twee vatten we thans hun bijdrage samen.

Op 11 januari 2010 leefden de meeste Haïtianen al in precaire omstandigheden en had de zwakke staat zijn burgers al volledig in de steek gelaten. De aardbeving van 12 januari trof dan ook een structureel zeer kwetsbare massa. De vele slachtoffers hebben naar lichaam en geest het gebrek aan medeleven van hun eigen leiders, ja zelfs hun totale onverschilligheid, moeten ervaren.

Tijdens mijn bezoek in de tweede helft van februari 2010, waren de mensen nog zwaar onder de indruk van de aardbeving die hen overviel op 12 januari. Toch begon toen al het dagelijks leven op gang te komen, ondanks de tentenkampen her en der in Port-au-Prince en de latere naschokken. Door deze naschokken durfden mensen niet meer binnen te slapen. Ook als hun huis intact bleef, sliepen ze in tenten en onder zeilen.

We vroegen dokter Gueilledana Paul, in navolging van de gruwelijke aardbeving in Haïti, hoe zij deze ramp als medisch personeel heeft beleefd en wat haar visie is als dokter op de organisatie van de eerste buitenlandse hulp en de situatie nu.