Auteur: Ilse Roels
Op een hoogte van 1.800m ligt de Wynne Farm, een natuurreservaat van 30 hectare groot in de bergen van Kenscoff (Obleon). Het domein werd aangekocht en ingericht in de jaren 50-60 door Victor Day – een Amerikaans burgerlijk ingenieur. Hij had als doel de Haïtiaanse biodiversiteit te beschermen en via milieueducatie aan te tonen hoe men op een duurzame wijze aan landbouw kan doen. Naast de bescherming van inheemse biodiversiteit, introduceerde hij flora van verschillende Caribische en Latijns-Amerikaanse landen. Met een minimum aan financiële middelen zetten Jane Wynn en haar dochters het werk van Victor Day verder ondanks de vele bedreigingen door bendes van oplichters die de gronden proberen te bemachtigen (landgrabbing).
“Het milieu beschermen
is de mensheid beschermen,”
zegt Melissa Day,
Wynn Farm herbergt vandaag een studiecentrum voor lokale boeren rond herbebossing en organische landbouw, waar studenten en onderzoekers van Haïtiaanse en buitenlandse universiteiten bij betrokken zijn. Scholen, families en toeristen komen wekelijks over de vloer voor een bezoek aan de farm, waarbij ze geïntroduceerd worden in milieueducatie via een wandeling en uitleg over biodiversiteit of workshops recyclage van papier, composteren, koken met zonne-energie, enz..
“Het milieu beschermen is de mensheid beschermen,” zegt Melissa Day, kleindochter van Victor Day. “Het is enorm belangrijk jonge generaties te vormen en te sensibiliseren om onze planeet te beschermen”. Wynn Farm is ook een rustgevende plek, een oase zeg maar voor meditatie en yoga.
Maar Wynne Farm betekent nog meer. Het domein speelt een belangrijke rol in de waterbevoorrading van Carrefour, Pétion-Ville en Port-au-Prince. Cartografie toonde immers dat de bronnen van Rivière Froide zich op het landgoed van de Wynne Farm bevinden en dat het natuurreservaat ook gedeeltelijk het waterreservoir van Rivière Momance, Grise et Froide bevoorraadt. De verstedelijking rond Kenscoff sinds 2002 bedreigde het voortbestaan van de Wynne Farm door landgrabbing (landdiefstal of –oplichting) door diverse speculanten. Begin juni dit jaar trok de Wynne Farm nogmaals hard aan de alarmbel na de illegale verkoop van gronden en landgrabbing door gewapende bendes die inbraken en vernielingen aanrichten op het domein.
Na jaren lobbywerk, kwam er deze zomer eindelijk een positief signaal van de overheid. Met CIAT (Comité Interministeriël d’Aménagement du Territoire) werd de procedure opgestart om Wynne Farm de facto te erkennen als beschermd gebied en het ANAP (Agence Nationale des Aires Protegées) stelde een speciale brigade boswachters ter beschikking van de Wynne Farm om de fysieke integriteit van het domein te beschermen. De minister van milieu motiveerde zijn beslissing in een nota waarin hij stelt dat de het ecologisch reservaat Wynn Farm een natuurlijk goed is dat deel uitmaakt van het nationale patrimonium.
Toch is de strijd nog lang niet gestreden en wordt gevreesd dat speculanten zich voorbereiden om opnieuw toe te slaan. De Wynne Farm zoekt daarom financiële middelen voor de realisatie van een officiële globale opmeting van het hele domein, met de medewerking van alle betrokken autoriteiten. Melissa Day vertelt ons dat de Wynne Farm vandaag immers bestaat uit 30 verschillende stukken grond die aangekocht werden over een periode van meer dan 20 jaar. “De grootste prioriteit nu is de erkenning van het hele landgoed als beschermd gebied, daarna kan verder worden gegaan met andere activiteiten zoals omheinen, sensibiliseren, reglementeren, enzovoort”.