De loopbaan van Guy Clymans in en voor Haïti. Afscheidsviering 4.02.2023.

Auteur: door Rhoddy Petit.

Beste familie, vrienden en kennissen van Guy,


In naam van het Vlaams Haïtioverleg, waar Guy sinds zijn terugkeer in België actief lid van was, vertel ik graag iets over de relatie van Guy met Haïti.

Einde jaren ’70 startte de toenmalige bisschop van Hinche, Jean Baptiste Decoste een college. De naam: Petit Seminaire College Saint Martin de Porres, ‘college monseigneur’ in de volksmond en dit onder het motto: onderwijs bron van alle ontwikkeling. Daar waren natuurlijk leerlingen voor nodig, maar dat was het probleem niet, die waren er in overvloed. Leerkrachten vinden daarentegen was een stuk moelijker. De reserve daaraan in het afgelegen Hinche en nog afgelegener omliggende, was al snel uitgeput en dus stuurde Mgr. Decoste een verzoek voor rekrutering via de Paters Scheutisten naar Volens. Dat was een uitzendorganisatie gespecialiseerd in onderwijs. Voor Guy, toen 28 jaar, was dit het moment om een nieuwe koers te varen. Zo’n engagement opnemen, aan een betere wereld werken lag in de lijn van zijn engagement dat hij ook hier als jongere reeds opnam als leiding en in de gewestraad van de Chiro.

Guy Clymans, °27/09/1954 – 28/01/2023

Leraar Latijn en Engels in het college van Hinche in Haïti. Inzet en dienstbaarheid voor het Haïtiaanse volk. De veerkrachtige, vriendelijke en immer goed gezinde mensen zouden een groot deel van zijn leven kleuren en bepalen. Naast zijn lesopdracht die hij met ernst en grote overgave uitvoerde, was er ook nog het leven. Het duurde geen jaren of Milouse wist het hart te veroveren van de wat stille, zwijgzame, ja terughoudende en zeer discrete Guy. Met goedkeuring zegende Pater Jan Hoet hun huwelijk in en Thomas werd hun grote oogappel. Zes jaar duurde de opdracht van Guy aan het college.

Toen ging het richting Port Au Prince, de immer levendige, bloedhete en drukke hoofdstad van Haïti. Daar vonden de sponsors van wijlen Pater Bohnen dat het hoog tijd werd om zijn project op een moderne manier te beheren. Dat project was het “Oeuvre des Petites Ecoles du Père Bohnen” en Guy kwam als gezonden om dit te coördineren en te structureren. Geen sinecure: meer dan 20.000 kinderen die naar talloze kleine lokale privéschooltjes kwamen in de sloppenwijken en er dagelijks een maaltijd kregen. De laatste 2 jaar van de lagere school volgden ze dan in 4 wat groter uitgebouwde centrumscholen. Daarnaast was opleiding en bijscholing van leerkrachten een belangrijk aspect. Ook in dit project engageerde Guy zich gedurende 6 jaar.
Mettertijd ging Guy ook deeltijds les geven in de ENAM, de Ecole Nationale des Arts et Metiers, een vakschool van de paters Salesianen in Cité Soleil. Eén van de weinige technische scholen in Haïti. Ook in Canado, een Canadees-Haïtiaanse school, opgericht door les Frères du Sacré-Cœur, ging Guy aan de slag als deeltijdse leerkracht.

In Port Au Prince waren wel meer Vlaamse ontwikkelingswerkers aan de slag en zij kwamen wel eens samen. Er ontstond ook een kaartersclubje … een whistgroepje, waar Guy een van de vaste leden was. Martine die er ook lid van was getuigde: Guy was een vrij kalm lid, maar elke bijeenkomst hadden we recht op een “droge mop” die ons steeds de slappe lach bezorgde.

Eind jaren negentig werd Guy ook ingehaald als boekhouder van CPH, Comité Protos Haïti, een lokale VZW opgericht door PROTOS België, die in Haïti watervoorziening als belangrijkste activiteit had. Colette Lespinasse, Haïtiaanse en eminente journaliste, was er een periode directeur en kende Guy dus goed. Ze getuigt over zijn steeds gereserveerde houding, zeer efficiënt in zijn werk. Toen ze later voor GARR ging werken, een organisatie die met Haïtiaanse migranten en vluchtelingen werkt, kon ze meermaals beroep doen op zijn uitstekende taalkennis. Guy vertaalde dan persberichten en dossiers naar het Engels.

Intussen werd de inzet van ontwikkelingswerkers of NGO-coöperanten bij ons sterk terug geschroefd. In Haïti en ook elders, blijven veel te veel hoog opgeleide jongeren werkloos. Guy was intussen ook 50 jaar en vond dat wat begonnen was voor 2 jaar en tot 22 jaar was uitgelopen nu wel voldoende was geweest. Hij kon in België terug aan de slag bij de FOD financiën en zou daar doorgaan tot zijn pensioen.
Maar Haïti laat je zomaar niet los, en dat was zeker ook zo voor Guy.

Hij bleef zich dan ook in België engageren voor Haïti. Hij vond het belangrijk om het Haïtiaanse volk een stem te geven in Vlaanderen. En zo sloot hij zich aan bij de redactieploeg van de webnieuwsbrief van het VHO. Guy zoals hij was, stil en gereserveerd, maar bekwaam en efficiënt, stuurde heel vaak zijn kopij of artikel als eerste in.
In december moesten wij voor het eerst je kopij missen, Guy, zo jammer, we beseffen het nog niet goed, maar jouw kopij, jouw inbreng in onze redactievergadering, die afgelopen jaren steeds pertinent was – je las immers veel over Haïti en in veel bronnen – we zullen die hard missen. Bedankt voor je inzet en bijdragen aan een betere wereld.

Rust in vrede!