Toch nog veel geweld…


Foto: Gerrit Matton

De voorbije maanden waren er veel ontvoeringen. Gewapende bendes zaaiden terreur, terwijl de politie en de VN-troepen (Minustah) initiatieven namen voor ontwapening. De eerste betoging tegen president Préval vond plaats. Een lichtpunt is wel dat de lokale verkiezingen normaal gezien op 3 december zouden plaatsvinden (en dus reeds moeten hebben plaatsgevonden terwijl u dit leest).

Het budget voor deze lokale verkiezingen bedraagt 16,9 miljoen dollar. Dit bedrag zal bijeengebracht worden door giften. De VS zullen 4 miljoen dollar geven, de Europese Unie 4 miljoen euro (ongeveer 5 miljoen dollar), Canada 4 miljoen dollar en Japan 0,8 miljoen dollar. Ongeveer 3,5 miljoen kiezers zullen hun stem kunnen uitbrengen om 142 gemeenteraden te kiezen en 570 administratieve raden van de gemeentelijke secties. In het departement Noord-Oost moeten nog drie senatoren verkozen worden en twaalf volksvertegenwoordigers.


Foto: Reuters/Eduardo Munoz, nov. 2006

Ontvoeringen

Een woordvoerder van de Minustah riep de bevolking op om de autoriteiten te helpen in hun strijd tegen de ontvoeringen. Volgens hem gaan de ontvoeringen in Port-au-Prince gestaag door ondanks het grotere aantal patrouilles en controleposten. In juli werden 54 personen ontvoerd, in augustus een zestigtal. Er werden 27 verdachten aangehouden. Begin september toonde de politie van Petionville aan de pers zes veronderstelde ontvoerders, onder wie een jongen en een meisje. De groep werd gearresteerd op het moment dat er losgeld werd overhandigd.

Ontwapening

In augustus bracht Préval een bezoek aan de wijk Village Solidaritén waar regelmatig overvallen door gewapende bendes plaatsvinden. Hij verklaarde dat degenen die illegaal wapens bezitten maar één keuze hebben: hun wapens inleveren en deel uitmaken van het demobiliserings-, ontwapenings- en reïntegratieprogramma (DDR). Als ze daar niet aan meedoen, worden ze mogelijk gedood wanneer ze met geweld ontwapend worden. Préval deed deze verklaring na de onrustbarende toename van het aantal ontvoeringen. Daarnaast heerst er in de wijken van de hoofdstad waar gewapende bendes actief zijn altijd een zekere spanning. Regelmatig worden er mensen gedood door kogels. De regering, de politie en de Minustah zijn overeengekomen vanaf september te beginnen met de eerste fase van de vrijwillige ontwapening. De bedoeling is 10 tot 25 procent van de meer dan 200.000 in omloop zijnde wapens in beslag te nemen. Daarnaast wil men duizend jongeren opnieuw integreren in de maatschappij. Leden van gewapende bendes die hun wapens inleveren, ontvangen voedsel en geld en krijgen een beroepsopleiding met uitzicht op werk. Deze actie geldt niet voor leiders die verantwoordelijk zijn voor schendingen van de mensenrechten, ontvoeringen of moorden.

De Minustah

Op 16 augustus verlengde de Veiligheidsraad van de VN het mandaat van de Minustah met zes maanden. Kofi Annan had gewenst dat het mandaat van de blauwhelmen met 12 maanden verlengd werd. Volgens de aangenomen resolutie mag het totale aantal militairen niet meer dan 7.200 bedragen, het aantal politiemensen niet meer dan 1.951. De Minustah zal meer hulp moeten bieden bij het versterken van de overheidsinstellingen, vooral buiten Port-au-Prince, en zich uitdrukkelijk bezighouden met het demobiliserings-, ontwapenings- en reïntegratieprogramma (DDR). De tweede man van de Minustah zei dat zijn manschappen klaar staan om de politie te helpen een eind te maken aan de geweldplegingen door gewapende bendes. In Gonaïves werden tijdens een actie, waarbij helikopters werden ingezet, zeven personen gearresteerd. Geen enkel schot werd hierbij gelost. De bevolking had de blauwhelmen getipt.


Foto: AP/Ariana Cubillos, nov. 2006

De Minustah krijgt evenwel ook kritiek. Ter gelegenheid van de verjaardag van het tweede Amerikaanse ingrijpen, in september 1994, eiste de Democratische Volksbeweging het vertrek van de Minustah, die zij een multinationale bezettingsmacht onder VN-dekmantel noemde.

De Dominicaanse Republiek

De Haïtiaanse bisschop van Fort-Liberté en de bisschop van het noordoosten van de Dominicaanse Republiek riepen in een gezamenlijke verklaring de Dominicaanse autoriteiten op om de menselijke waardigheid van de Haïtiaanse immigranten te respecteren. Onder auspiciën van een Noorse kerk hebben een tiental vertegenwoordigers van Haïti en evenveel van de Dominicaanse Republiek in Oslo een discussieweek voor vrede en verzoening gehouden.

Aristide en Préval

Een groot aantal aanhangers van ex-president Aristide, onder wie twee bendeleiders van Cité Soleil, betoogden op 14 augustus in Port-au-Prince. Ze eisten de onvoorwaardelijke terugkeer van Aristide. Voor de eerste maal was René Préval het mikpunt van de betogers. Bij het nationaal paleis aangekomen uitten de deelnemers kritiek op Préval en de premier omdat zij de gewapende bendes bedreigd hebben. De betogers verklaarden dat het dankzij de wapens van de volkswijken is dat Préval voor de tweede maal aan de macht kon komen. Een van de leiders van de betoging zei dat Préval en Alexis moeten beginnen de terugkeer van Aristide voor te bereiden, bijvoorbeeld door het restaureren van zijn residentie in Tabarre.

De Haïtiaanse en Dominicaanse politieleiding kondigden de oprichting aan van een permanent gezamenlijk orgaan dat als doel heeft de bestrijding van de drugshandel, de mensensmokkel, de diefstal van wagens en de smokkel aan de grens. De Dominicaanse Republiek zal ook een trainingsprogramma opstellen voor de Haïtiaanse politieagenten die belast zijn met de strijd tegen de handel in drugs en andere delicten.

In Santo Domingo werd een programma voorgesteld, ondersteund door de Wereldbank, dat een geboorte- en identiteitsbewijs wil geven aan een half miljoen Dominicanen die er nog geen hebben. Er zullen evenwel geen papieren worden gegeven aan personen die als Haïtiaan worden beschouwd. Volgens een netwerk van Haïtiaanse en Dominicaanse organisaties die de rechten van de migranten verdedigen, kan het statuut van migrant van een persoon niet worden overgedragen op zijn kinderen. Volgens een arrest van het Inter-Amerikaanse Hof voor de Mensenrechten moet de Dominicaanse regering de Dominicaanse nationaliteit geven aan twee vrouwen die in de Dominicaanse Republiek zijn geboren uit Haïtiaanse ouders. De Dominicaanse regering geeft hieraan echter geen gehoor. Op 25 september kantelde een vrachtwagen in de Dominicaanse republiek die 81 uitgewezen Haïtianen vervoerde. Er vielen 6 doden en verschillende gewonden. De Haïtiaanse groep voor steun aan de uitgewezen Haïtianen en vluchtelingen (GARR) veroordeelde de onmenselijke omstandigheden waarin de uitgewezen Haïtianen worden vervoerd.

Yvon Neptune

De voormalige premier Yvon Neptune werd op 27 juli vrijgelaten na twee jaar gevangenschap voor zijn zogezegde betrokkenheid bij de massamoord in La Scierie. Hij werd onmiddellijk overgebracht naar een ziekenhuis van de VN. Hij werd vrijgelaten om humanitaire redenen en hij moet zich ter beschikking houden van het gerecht. Vier andere aanhangers van Lavalas die betrokken waren bij ernstige gewelddaden in twee universiteitsgebouwen werden vrijgesproken bij gebrek aan bewijzen.


Foto: AP/Ariana Cubillos, nov. 2006

Pétrocaribe

Het parlement heeft zonder problemen ingestemd met het akkoord dat de regering sloot met Pétrocaribe. Volgens deze overeenkomst krijgt Haïti krediet bij de Venezolaanse regering tegen een lage rente. Het geleende bedrag hoeft pas binnen 25 jaar afbetaald te zijn. Bovendien wordt de olie geleverd tegen een speciale prijs. Met het geld dat door het akkoord nu beschikbaar komt, moet volgens de voorzitter van de senaat de regering een speciaal fonds instellen. Eén van de afgevaardigden wil niet dat het beheerd wordt door “het paleis” en dus besteed wordt aan “de kleine projecten van de president”. Hij wil dat het fonds gebruikt wordt voor verbetering van het wegennet, voor ziekenhuizen en universiteiten.

Buitenlandse schuld

In september kondigden de Wereldbank en het IMF aan dat een deel van Haïti’s buitenlandse schuld waarschijnlijk zal worden kwijtgescholden. Het gaat hier om een eerste stap in een langdurig proces. Dit programma krijgt kritiek van de VN-Conferentie voor Economische Ontwikkeling. “ De gewekte hoop is niet realistisch. De beoogde vermindering van schuld zal er niet toe leiden deze op middellange termijn draaglijk te maken. De omvang van deze vermindering en de manier waarop deze gerealiseerd moet worden, zullen bovendien geen grote en directe invloed hebben op de vermindering van de armoede”. Tijdens een conferentie zegden de internationale fondsen 750 miljoen dollar toe voor de periode juli 2006 tot september 2007.

Bart van Malderen
1 december 2006