Vlaams Haïti Overleg

Ex-premier Michèle Duvivier Pierre-Louis (foto: Reuters News)

Nieuwe premier Jean Max Bellerive

Er moeten verkiezingen gehouden worden voor de vernieuwing van een derde van de Senaat, de volledige Kamer van Volksvertegenwoordigers, de gemeenteraden en ook de administratieve raden van de verschillende gemeentelijke secties. De voorzitter van de Voorlopige Kiesraad (Conseil Electoral Provisoire, kortweg CEP) maakte in november bekend dat de verkiezingen voor de senaat en de kamer zullen plaatsvinden op 28 februari 2010 in 9 van de 10 departementen. De verkiezingen in het Centrale Departement zullen worden gehouden op 3 maart. In het Centrale Departement werden de verkiezingen van juni geannuleerd tengevolge van de gewelddadigheden die zich hebben voorgedaan.

Er waren inderdaad nog maar pas in juni verkiezingen voor de vernieuwing van een aantal senatoren. De opkomst bij deze verkiezingen was bijzonder laag. Er waren enkele schermutselingen en de resultaten werden betwist, maar toch hakte president René Préval de knoop door en liet de resultaten in het Staatsblad bekendmaken. Préval had een voltallige senaat nodig zodat die samen met de voltallige Kamer zou kunnen stemmen over de amendering van de grondwet van 29 maart 1987. Dit gebeurde ook op de valreep. Begin september keurde het parlement de door Préval voorgestelde amendering goed. Het nieuw te verkiezen parlement kan dan instemmen met de voorgestelde grondwetswijzigingen.

Boerenorganisaties betogen tegen massale kweek jatropha

Die wijzingen gaan onder andere over het aantal verkiezingen. Préval wil het aantal door de grondwet voorgeschreven verkiezingen verminderen. Hiervoor zijn een aantal argumenten te geven: verkiezingen leiden in Haïti altijd tot instabiliteit en gaan dikwijls gepaard met gewelddadige incidenten, fraude en fel betwiste resultaten. Bovendien moet Haïti bij elke verkiezingen een beroep doen op het buitenland omdat het zelf de financiële middelen niet heeft om verkiezingen te organiseren. Anderzijds kan de vraag gesteld worden of de democratie niet verdwijnt als er minder verkiezingen georganiseerd worden.

Exit premier Michèle Duvivier Pierre-Louis

Eind oktober overleefde eerste minister Michèle Pierre-Louis een vertrouwensstemming in het parlement niet. Ze werd beschuldigd van wanbeheer in verband met de 197 miljoen Amerikaanse dollars die bestemd waren voor noodhulp na de doortocht van de verwoestende orkanen op het einde van de zomer in 2008. Het waren voornamelijk senatoren van de partij Lespwa die tegen eerste minister Michèle Pierre-Louis stemden. Lespwa is de partij van president Préval. Opmerkelijk is dat de nieuwe senatoren van Lespwa die in juni verkozen en in september aangesteld werden er uiteindelijk voor zorgden dat er in de Senaat een meerderheid tegen Michèle Pierre-Louis was. Even dreigde Haïti in een zoveelste politieke crisis te komen. Maar er werd al snel een nieuwe eerste minister gevonden.

Intro premier Jean Max Bellerive

Op 30 oktober, enkele uren nadat de Senaat een motie van wantrouwen tegen Michèle Pierre-Louis had aangenomen, werd Jean Max Bellerive aangeduid als nieuwe eerste minister. Hij slaagde er in om al op 11 november 2009 een nieuwe regering te vormen. Daarvan kwamen elf ministers uit de vorige regering. Voorts opteerde de nieuwe premier voor zeven nieuwe ministers. Wat opviel was dat ministers uit de entourage van Michèle Pierre-Louis verdwenen en dat ministers die aanleunden bij Préval bleven. De oppositie en de sociale organisaties spraken van een ‘opgewarmde bouillon’ die door de president werd samengesteld in het vooruitzicht van de verkiezingen in 2010.

Tegen jatropha

Op 16 oktober 2009 overhandigde een groep boerenorganisaties aan de senaat een petitie met 31.198 handtekeningen van boeren die tegen de plannen zijn om op grote schaal jatropha te kweken in Haïti (zie ook elders in dit nummer). Uit jatropha kan olie worden gewonnen die kan dienen als biobrandstof voor auto’s. Het kweken van jatropha dreigt echter de traditionele landbouwgewassen te verdringen. De boeren waarschuwen ervoor dat door het stimuleren van de jatrophateelt de Haïtiaanse landbouwers nog minder voedsel zullen produceren zodat Haïti voor zijn voedselvoorziening nog meer afhankelijk zal worden van het buitenland.

Tijd voor voedselonafhankelijkheid

Steun voor de textielsector

Door de wet “Hope II” kan Haïti een uitgebreid gamma van producten taksvrij invoeren in de Verenigde Staten. Sinds het van kracht worden van “Hope II”, in december 2008, kwamen er 11 000 banen bij. In september en oktober kwamen verschillende buitenlandse investeerders in Haïti een kijkje nemen. Ze onderzochten of er lucratieve investeringen mogelijk waren in de textielsector. Twaalf Braziliaanse investeerders kwamen op prospectie, aangetrokken door de voordelen die de wet Hope II biedt. Bill Clinton, voormalig Amerikaans president en speciaal gezant van de VN voor Haïti, leidde begin oktober een commerciële missie. De Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank creëerde alvast een fonds van 2 miljoen Amerikaanse dollars om de Haïtiaanse textielsector te ondersteunen.

Haïtianen in Guadeloupe

Haïtiaanse immigranten worden niet alleen slecht behandeld in de Dominicaanse Republiek. Ook de manier waarop men in Guadaloupe met Haïtianen omgaat, roept verontwaardiging op. Haïtianen en vakbondsleiders veroordeelden de manier waarop Haïtiaanse immigranten onthaald worden in Point-a-Pitre en de abnormale voorwaarden waaraan Haïtiaanse immigranten moeten voldoen om een verblijfsvergunning te krijgen. Daardoor komt het dat Haïtiaanse arbeiders dikwijls geen verblijfsvergunning hebben en zich in de illegaliteit bevinden. De arbeiders zonder papieren worden door gewetenloze werkgevers uitgebuit: ze weigeren om de arbeiders hun loon te betalen en ze dreigen ermee om hen aan te geven bij de politie.

Haïtianen in Frankrijk

In Frankrijk was er opschudding toen een Haïtiaan, die illegaal in het land was, weigerde aan boord van het vliegtuig te gaan dat hem zou terugbrengen naar Haïti. De piloot verliet daarop de cabine om met de politie te overleggen. De Haïtiaan, Tony Nicolas, werd gearresteerd, maar dezelfde dag nog vrijgelaten. Verschillende actievoerders van mensenrechtenorganisaties en van de gemeente waar Nicolas woonde, hadden zich voor de incheckbalie verzameld en lieten passagiers foto’s van het gezin van Nicolas zien. Ze deelden daarbij folders uit met de tekst: ‘Iemand reist met u mee, hij is niet gevaarlijk, maar is zelf in gevaar’. De pers was er gauw bij. Iemand merkte op: ‘De politie is gezwicht voor de druk van een paar actievoerders en de pers’. Iemand anders zei dat men waarschijnlijk opnieuw zal proberen om Nicolas uit het land te zetten.

De Franse staat wil al lang een akkoord ondertekenen met Haïti over het gezamenlijk beheren van de migratiestromen. Het akkoord zou de uitwijzing en repatriëring van Haïtianen die illegaal in Frankrijk verblijven, moeten vergemakkelijken. Frankrijk wil zijn ontwikkelingshulp aan Haïti afhankelijk maken van de ondertekening van dit akkoord. Aan Haïtiaanse zijde zijn er verschillende actiegroepen die ijveren voor de rechten van de Haïtianen zonder papieren en die het voorgestelde akkoord nadelig vinden voor Haïti.

Michèle Pierre-Louis, Jean Max Bellerive en René Préval (vlnr)

De Dominicaanse Republiek

In november werd een Haïtiaan gedood door de Dominicaanse politie aan de grens tussen de twee landen. Aan een andere grenspost stak een Dominicaan een Haïtiaan neer met verschillende messteken. In oktober werden drie Haïtianen doodgeschoten. De Dominicaanse autoriteiten weigeren te spreken van geïnstitutionaliseerd geweld tegenover Haïtianen. Ze blijven spreken over geïsoleerde gewelddaden, waarvan de daders vervolgd worden door de Dominicaanse justitie. Haïtiaanse mensenrechtenorganisaties en ook een boerenorganisatie eisen van de Haïtiaanse regering dat ze fel protesteert tegen de manier waarop Haïtianen behandeld worden in de Dominicaanse Republiek.

Ondertussen verschijnen er bijna dagelijks tientallen anti-Haïtiaanse artikelen in de Dominicaanse pers. Zij dragen ertoe bij dat de relatie met de Haïtiaanse immigranten compleet verzuurd geraakt.

Overigens is het niet altijd duidelijk of de Dominicanen die misdaden begaan tegen Haïtianen wel degelijk vervolgd worden door de Dominicaanse justitie of dat ze kunnen doen wat ze willen en dat straffeloosheid regeert.