Vlaams Haïti Overleg

Foto: Gerrit Matton (februari 2006)

Van onze verkiezingswaarnemers ter plaatse (1)

7 februari 2006

Een historische datum voor Haïti! Vandaag hadden de langverwachte en reeds vier keer uitgestelde verkiezingen plaats. De Haïtiaanse bevolking moest een president, senatoren en volksvertegenwoordigers kiezen.

Acht uur in de voormiddag. Ik zit thuis aan mijn computer en volg de gebeurtenissen op de radio. Men spreekt van een massale opkomst. Vanaf zes uur reeds staan er lange rijen kiezers aan te schuiven aan de stembureaus. Het is overal kalm en rustig. Bijna geen autoverkeer op straat.

Tien uur. De verkiezingen zijn daadwerkelijk van start gegaan rond half negen, maar nog steeds staan er aan kiesbureaus lange rijen wachtenden. Men spreekt van onregelmatigheden: materiaal dat niet op tijd aankomt, namen die niet op lijsten staan, verkeerde lijsten in verkeerde bureaus, onvoldoende stembrieven, enz.

Elf uur in de voormiddag. Een grote groep manifesterende mensen komt voorbij. Ontevreden omdat hun stembureau nog niet open is. De verkiezingen dreigen uit de hand te lopen. Mensen beginnen te betogen.

Drie uur in de namiddag. De verkiezingen verlopen kalm, zonder noemenswaardige strubbelingen in geheel het land.

Vijf uur. Het Haïtiaanse volk heeft vandaag getoond dat het weg wil uit deze al te lang aanslepende crisis. De mensen waren duidelijk vastberaden hun stemrecht te gebruiken en ze hebben dat gedaan met een bewonderenswaardige zin voor orde en tucht. Het is buiten verwachting een bijna feestelijke dag geworden.

14 februari 2006

Het weekend na de verkiezingen van zeven februari verliep heel kalm en zonder incidenten, maar vandaag ligt het anders. Vanmorgen vertrok ik om halfzeven om de studenten uit huize Mamosa naar school te voeren en stond ik, op twee scholen na, voor gesloten deuren. Op de terugweg plots overal barricades. Door het gebruik van binnenwegjes en dank zij de goede wil van manifesterende mensen die me herkenden, geraakte ik door twee barricades en was ik even over acht terug thuis.

De Kiesraad beloofde om vorige vrijdag de einduitslag bekend te maken, wat tot nu toe niet is gebeurd. De mensen verliezen hun geduld. De aanvankelijk overtuigende voorsprong van Préval (meer dan 70 %) begon in de loop van het weekend tijdens het bekend maken van gedeeltelijke uitslagen plots te slinken. Geruchten doen de ronde dat de Kiesraad hem naar een tweede ronde wil sturen. Men heeft uitgerekend dat de 24 presidentskandidaten die stemmen kregen allen samen 46,23 % van de stemmen behaalden, wat betekent dat Préval de overige 53,77 % zou hebben. Zijn naaste opvolger (Leslie Manigat) haalde amper 11 % van de stemmen. Préval heeft 50 % + één van de stemmen nodig om vanaf de eerste ronde verkozen te zijn. Haalt hij die niet, dan komt er een tweede ronde, waarin hij het moet opnemen tegen Leslie Manigat.

Negen uur. De hele stad is op een paar uur tijd autovrij geworden. Een spontane staking legt alles lam. Ook in het binnenland overal betogingen.

Middag. In regelmatige golven komen betogende mensen hier voorbij op de route de Delmas. Dansende en zingende mensen, velen met een T-shirt met foto van Préval. Geen informatie over geweld of vernieling. Geen politie te zien. Voor de rest ligt de stad volledig lam.

15 februari 2006

Rond de middag zag ik op de nationale TV een persconferentie met Préval. Hij beweert dat hij ongeveer 60 % van de stemmen kreeg. Hij deed een oproep aan de bevolking om te betogen zonder gebruik van geweld. Hij vroeg de barricades op te ruimen zodat de scholen weer kunnen functioneren. Een uur later waren bijna alle wegversperringen verdwenen.

‘s Avonds toont men op TV de ontdekking in Titanyen, ten noorden van Port-au-Prince, van tientallen gedumpte stembussen vol stemmen voor Preval. Het zou gaan over stemmen van mensen van Cité Soleil. Dit nieuws is het vuur aan de lont van een spontane betoging.

16 februari 2006

Donderdagmorgen half drie. Gewekt door sterker wordend geroezemoes van een voorbijtrekkende menigte. Mijn GSM rinkelt. Een lid van onze jeugdorganisatie belt om te zeggen dat Préval tot overwinnaar is uitgeroepen. Dat is dus de reden waarom de straat plots vol dansende en juichende mensen is. Gaat de deur van de democratie nu eindelijk opengaan voor Haïti?