Vlaams Haïti Overleg

De nieuw verkozen president Aristide schrijft een brief naar Bill Clinton waarin hij een aantal belangrijke beloftes doet om de internationale gemeenschap gerust te stellen:

1. een tweede verkiezingsronde voor de senaat;
2. de aanstelling van een nieuwe, onafhankelijke Kiesraad (CEP);
3. een akkoord over de repatriëring van Haïtianen die illegaal in de VS verblijven;
4. actieve medewerking aan de strijd tegen de drughandel;
5. de aanvaarding van het toezicht door een semi-permanente missie van de Organisatie van Amerikaanse Staten op de naleving van de mensenrechten;
6. de vorming van een nieuwe regering waarin ook de oppositie vertegenwoordigd is;

1. nieuwe onderhandelingen met de internationale financiële instellingen.

In Washington worden deze beloften van Aristide op scepticisme onthaald, o.a. door de republikein Benjamin Gilman, voorzitter van de Commissie voor Internationale Betrekkingen.

De presidents- en senaatsverkiezingen verlopen over het algemeen in een rustig klimaat. Volgens sommige bronnen zou de opkomst slechts 15 % zijn. Alleen in de volksbuurten van Port-au-Prince, nl. in Cité Soleil, La Saline, Carrefour-Feuilles e.a. komen de mensen massaal stemmen. De CEP beslist dat alle stembureaus hun deuren sluiten om 17u. Zij baseert zich hiervoor op artikel 151 van de kieswet, waarin staat dat de verkiezingen afgesloten mogen worden als alle ingeschreven kiezers hun stem hebben uitgebracht voor 17u. Kort na de sluiting van de stembureaus komen mensen massaal op straat in Cap-Haïtien en in de volksbuurt Saint-Hélène (Jérémie), om de verkiezingsoverwinning van Aristide te vieren.

De rechtbank van Gonaïves veroordeelt op het zogenaamd proces van Raboteau bij verstek, 37 vroegere militairen en leden van de FRAPH tot levenslange dwangarbeid. Zij werden schuldig bevonden aan marteling en doodslag tijdens de staatsgreep van april 1994. Onder hen, ex-generaals Raoul Cédras en Jean-Claude Duperval, de vroegere legerstafchef Philipe Biamby, de vroegere politiechef Joseph Michel Franqois, en de leiders van de FRAPH, Emmanuel Constant en Louis Jodel Chambelain.

De veroordeelden verliezen hun burgerrechten. Hun bezittingen zullen aangeslagen en verkocht worden. De opbrengst zal gaan naar de slachtoffers van de moordpartij. Van de 22 beschuldigden die al in de gevangenis zaten, worden er 6 vrijgesproken en 16 veroordeeld. 12 krijgen levenslang, o.a. de vroegere bevelhebber van het militaire district van Gonaïves, Castera Cénafils. 4 krijgen gevangenisstraffen tussen 4 en 9 jaar.

Het Congres van Haïtiaanse Arbeiders (COH) kondigt een staking aan voor 25 en 26 november. De vakbond wil hiermee protesteren tegen de hoge prijzen van petroleum en andere basisgoederen, terwijl het basisinkomen van de mensen al sinds 1995 op 36 gourdes is gebleven. De COH roept ook op om de verkiezingen te boycotten.

De woordvoerder van de Nationale Politie, Jean Dady Siméon, bevestigt dat er verschillende politiecommissarissen werden aangehouden in de Dominicaanse Republiek. Onder hen ook Guy Philippe van Cap Haïtien. In de Dominicaanse Republiek zouden zij verklaard hebben dat zij verplicht werden de verkiezingen van 21 mei te beïnvloeden. Daartoe zouden op de avond voor de verkiezingen rechtstreeks bevelen gekomen zijn vanuit de residentie van Aristide. De oppositie gebruikt deze verklaring om te argumenteren dat de verkiezingen van 21 mei ongeldig zijn.

De woordvoerder van Fanmi Lavalas, Yvon Neptune, argumenteert: “Waarom hebben zij 6 maand gewacht om dat te verklaren ? Nu ze worden beticht van samenzwering komen ze daarmee af. Met dergelijke beschuldigingen hopen ze alleen maar vlugger politiek asiel te krijgen.”

Fanmi Lavalas meldt dat de onderhandelingen met de oppositie onder toezicht van de Organisatie van Amerikaanse Staten totaal mislukt zijn. Lavalas legt de schuld volledig bij de oppositie, omdat zij gedurende het hele onderhandelingsverloop bij dezelfde eisen bleven, nl. ontslag van de huidige Voorlopige Kiesraad; annulering van de verkiezingen van 21 mei en de (voorlopige) vervanging van de senatoren en volksvertegenwoordigers, die op 21 mei werden verkozen, door burgers die zouden worden aangeduid voor de helft door de oppositie en voor de andere helft door Lavalas.

Lavalas zegt een voorstel te hebben gedaan om een CEP samen te stellen met 2 vertegenwoordigers van Lavalas en 2 van de oppositie. Dit werd niet aanvaard. Lavalas kan ook niet akkoord gaan met de annulering van de verkiezingen van 21 mei.

Op de laatste dag van de verlengde inschrijvingsperiode stelt Aristide zich kandidaat voor de presidentsverkiezingen. Duizenden aanhangers begeleiden hem naar het centraal bureau van de CEP in Delmas. Er doet zich een ernstig incident voor wanneer een automobilist weigert de foto van Aristide mee te voeren op zijn wagen. Hij wordt uit zijn auto gesleurd en geslagen. Zijn wagen wordt in brand gestoken. Uiteindelijk zijn er 7 kandidaturen binnengekomen.

Naast Aristide zijn er 2 die bekend zijn bij een groter publiek : Arnold Dumas van de Parti National du Travail en Evans Nicolas, leider van de Duvaliëristische Union pour la Reconstruction Nationale. De andere kandidaten zijn Calixte Dorisca, Jacques Philippe Dorcé, Serge Sylvain en Paul Arthur Fleurival.

Voor de 9 senaatszetels zijn er 30 kandidaten. Fanmi Lavalas heeft kandidaten in de 9 departementen. Bijna alle andere partijen boycotten de verkiezingen. Er komen 20 ‘onafhankelijke’ kandidaten op. De kandidatuur van Cyrion Anthony, woordvoerder van Convergence Démocratique in het Zuiden, roept controverses op. Volgens de oppositie zou deze man onder druk staan van Lavalas om zich kandidaat te stellen en hij zou er zelfs ook geld voor ontvangen hebben.

In Gonaïves start het lang gevraagde proces over de moordpartij in de volksbuurt Raboteau. Daar hebben militairen en gewapende burgers op 22 april 1994 een bloedbad aangericht. 58 mensen staan terecht. 22 verdachten zitten al in de gevangenis. Verschillende mensenrechtenorganisaties uiten hun bezorgdheid over het verloop en verwijten de minister van Justitie dat hij niet genoeg advocaten heeft aangesteld om de burgerlijke partij te vertegenwoordigen.

René Préval vaardigt het besluit uit dat er op 26 november presidentsverkiezingen komen. Ook zullen 9 nieuwe senatoren worden gekozen, 1 per
departement, met een mandaat van 6 jaar. De CEP, met Ernst Mirville als nieuwe voorzitter, zal de kandidaturen inwachten tussen 20 september en 2 oktober. 800.000 nieuwe kiezers zullen worden ingeschreven. 900.000 dollar worden vrijgemaakt om het nodige materiaal aan te kopen.

Tussen de 5 en 8.000 mensen komen op straat in Plateau Central uit protest tegen Lavalas. De Mouvement des Paysans de Papaye (MPP) o.l.v. Chavannes Jean-Baptiste heeft deze protestmars georganiseerd. Tussen Papaye en Hinche proberen gewapende mannen de manifestanten uiteen te drijven, door in de lucht te schieten. De politie komt tussenbeide. Op het marktplein van Hinche uit Chavannes zware kritiek op de macht van Lavalas. Hij spreekt over “dictatuur”. “Wij zullen nooit de autoriteit erkennen van de mensen die op 21 mei door Aristide en Préval werden aangesteld onder begeleiding van verkiezingswanorde!”. Hij roept op tot burgerlijke ongehoorzaamheid en vraagt de komende verkiezingen te boycotten.