Vlaams Haïti Overleg

De Veiligheidsraad van de UNO dringt er bij de nieuwe machthebbers op aan meer inspanningen te doen om te komen tot een nationale dialoog en verzoening. Er moet werk worden gemaakt van een reorganisatie van de ordediensten en het gerecht. De oppositie moet positief reageren op de oproep van Aristide om tot een dialoog te komen.

Dezelfde dag schrijft de Amerikaanse president Bush een brief naar Aristide. Hij vindt de brief van Aristide, waarin hij op 27 december belangrijke toegevingen doet aan zijn voorganger Clinton, een goede basis om de betrekkingen tussen de twee landen te verbeteren.

Zes mensenrechtenorganisaties, o.a. Human Rights Watch en National Coalition for Haitian Rights, vragen de internationale gemeenschap druk uit te oefenen op Aristide opdat hij een ‘agenda van hervormingen’ zou opstellen en naleven:

1. zij die verantwoordelijk zijn voor politiek geweld moeten voor de rechter gebracht;
2. er moet een oplossing komen voor de gecontesteerde verkiezingen van 2000 door een 2e stemronde van de senaatsverkiezingen van 21 mei;
3. er moet een geloofwaardige kiesraad aangesteld worden;

1. en er is nood aan een onafhankelijke rechtspraak.

Aristide moet duidelijk afstand nemen van diegenen die in zijn naam geweld gebruiken. De organisaties reageren ook tegen de Amerikaanse politici die aandringen op nieuwe economische sancties voor Haïti.

Aristide stelt Jean-Marie Chérestal aan tot eerste minister. Deze man is 53 jaar en was al minister onder Aristide. Hij was één van de stichters van Fanmi Lavalas in november 1996. De Convergence Démocratique laat weten niet bereid te zijn deel uit te maken van de nieuwe regering. Alleen Marc Bazin, van de Mouvement pour l’Instauration de la Démocratie (MIDH), geeft de nieuwe eerste minister alle krediet en verklaart zich bereid een ministerportefeuille op te nemen. Later zal hij inderdaad minister van Buitenlandse Samenwerking worden.

Aristide wordt voor de tweede keer als president van Haïti beëdigd. Er zijn weinig buitenlandse delegaties aanwezig en geen enkel ander staatshoofd heeft de verplaatsing gedaan.

In het Nationaal Paleis houdt Aristide zijn investituurrede. Hij lanceert een erg ambitieus plan op economisch en sociaal vlak en belooft dat er orde zal heersen. De vrije meningsuiting is een verworvenheid. Er zal werk worden gemaakt van de strijd tegen de drugs. Hij belooft vrede voor alle politieke partijen om te komen tot een politieke en economische deblokkering. Hij noemt zichzelf “de president van alle Haïtianen zonder onderscheid.”

In de straten is het kalm. Sympathisanten van Fanmi Lavalas hebben versieringen aangebracht om de terugkeer van Aristide aan de macht te vieren. Maar de ‘ambiance’ is helemaal niet te vergelijken met 7 februari 1991, toen vele duizenden mensen in de straten van Port-au-Prince er een groots feest van maakten.

In de nacht van 5 op 6 februari lopen onderhandelingen tussen Fanmi Lavalas en de Convergence Démocratique af op een totale mislukking. Er waren op 3 februari contacten gestart op het hoogste niveau, in aanwezigheid van de bemiddelingsgroep rond Rosny Desroches. De partijen geven elkaar de schuld voor de mislukking. De oppositie zou bereid geweest zijn Aristide te aanvaarden als president, maar slechts voor maximum 2 jaar. Daarop wordt Gérard Gourgue door de oppositie uitgeroepen tot ‘Voorlopige president van de Republiek, voor maximum 24 maanden, om algemene verkiezingen te organiseren.’

De Europese Unie bevestigt dat zij een 2e deel van een hulpprogramma van 44 miljoen Euro tegenhoudt. Deze beslissing is een reactie tegen de verkiezingen van 21 mei 2000. Alle directe hulp aan Haïti is bevroren.

De nieuwe Amerikaanse staatssecretaris Colin Powell verklaart dat de VS bereid zijn om de dialoog aan te gaan met Aristide. Deze dialoog zal erop gericht zijn om de Haïtianen te ontraden nog hun leven te riskeren in een poging om over te steken naar de Amerikaanse kusten. Hij staat positief t.o.v. de toegevingen die Aristide gedaan heeft in zijn brief van 27 december 2000. Deze brief zal als basis dienen voor een definitief akkoord, maar Colin Powell sluit niet uit dat er nog nieuwe toegevingen zullen worden geëist. Hij herinnert eraan dat de VS 600 miljoen dollar beloofd hebben aan Haïti, op voorwaarde dat een overeenkomst wordt gesloten tussen beide landen.

Rosny Desroches stelt een ‘Civiele Bemiddelingscommissie’ voor die zal bestaan uit 7 leden van de patronale, religieuze en sociale middens. Ook zouden een waarnemer van Lavalas en één van de oppositie er deel van uitmaken. Deze bemiddelingspoging vanuit de civiele hoek krijgt onmiddellijk de steun van de Amerikaanse ambassade en van de Europese Unie.

Yvon Neptune, van Lavalas, reageert wantrouwend. “Wij zullen niet deelnemen aan een initiatief dat een staatsgreep wil goedpraten, tegen de wil van het volk.”

De Convergence Démocratique reageert schriftelijk op de uitnodiging tot dialoog van Aristide: “De Convergence is bereid U te ontmoeten, als chef van de partij Fanmi Lavalas, maar niet als verkozen president. Niet te Tabarre, maar op neutraal terrein, met een afgelijnde agenda, in aanwezigheid van vertegenwoordigers van de internationale gemeenschap en personaliteiten van buiten de politiek…”

Zelf wordt Aristide uitgenodigd op de Staten-Generaal van 27 januari. “Op deze Staten-Generaal zal een Voorlopige Regering van Nationale Eenheid worden aangesteld om de institutionele leegte op te vullen bij het vertrek van president Préval.”

Fanmi Lavalas vindt het onverantwoord onaanvaardbare voorwaarden te stellen en noemt het een vlucht dat men Aristide niet als verkozen president wil ontmoeten.

Volksorganisaties die bij Fanmi Lavalas aanleunen, houden in de ruïnes van de Sint-Jan Bosco kerk een persconferentie. Paul Raymond van de Ti Kominote LegLiz (TKL) maakt er gewag van een honderdtal personen die door de Convergence Démocratique aangesproken zijn om een ‘Comité van Publieke Redding’ te vormen. Hij uit zware bedreigingen aan het adres van deze mensen.

Zijn bedreigingen lokken een storm van protest. Verschillende organisaties, o.a. Amnesty International en Journalisten Zonder Grenzen, vragen dat het gerecht optreedt tegen Paul Raymond. De coördinatoren van Ti Kominote Legliz te Port-au-Prince veroordelen de bedreigingen van Paul Raymond.

De ‘Convergence Démocratique’, die 15 oppositiepartijen bundelt, organiseert te Port-au-Prince een forum waarop de verkiezingsresultaten van 21 mei en 26 november 2000 worden verworpen. Men kondigt er ook een ‘voorlopige regering van nationale eenheid’ aan voor 7 februari, dag waarop Aristide in functie treedt. In deze regering zullen ook leden van Fanmi Lavalas zetelen. Haar voornaamste taak zal zijn echt democratische verkiezingen te organiseren.