Vlaams Haïti Overleg

Op 3 november 2017 organiseerde PlatformeHaïti.be, het Waals-Brussels platform voor NGO’s en vierde pijlers werkzaam in Haïti, een forum over Haïti in ‘Espace Senghor’, het Franstalig cultureel centrum van Elsene. Aanleiding was de viering van 20 jaar bilaterale samenwerking tussen Wallonië-Bruxelles International en Haïti. Het thema van het forum was: ‘De zelfontwikkeling van Haïti: droom of realiteit’. Een 50-tal mensen was present.

Een tijdje geleden vroegen we aan twee leerkrachten lager onderwijs in het binnenland van Haïti om ons over hun werk te vertellen. Allebei werkten ze met een aantal vragen die we hen bezorgden.
We geven hier hun bevindingen weer, zoals zij het zelf geformuleerd hebben.

Op 12 januari 2015 zal het 5 jaar geleden zijn dat een krachtige aardbeving Haïti trof. Met het epicentrum vlakbij de dichtbevolkte hoofdstad Port-au-Prince, waren er ontelbaar veel slachtoffers en was grote ellende het gevolg. Internationaal kwamen ongeziene solidariteitscampagnes op gang. Wie herinnert zich niet de 1212-campagne ‘Haïti Lavi’ bij ons. 5 Jaar later zijn vele internationale hulporganisaties vertrokken. Organisaties die vóór de aardbeving reeds samenwerkten met locale organisaties blijven met hen verder werken en hanteren een lange termijnvisie. Binnen het Vlaams Haïti Overleg dachten we dat het een goed moment was om terug te blikken op de aflopende hulpverlening en vroegen we ons af hoe de Haïtianen zelf terug kijken op deze periode en vooral hoe ze hun toekomst zien, ook deze van de kinderen en jongeren en het Haïtiaanse middenveld.
In het Diocesaan Pastoraal Centrum in Mechelen vonden we een prachtige locatie voor de Haïtidag op zaterdag 29 november 2014. Greet Schaumans, gewezen dossierbeheerder van het Belgische Rehabilitatieprogramma voor Haïti, gecoördineerd door 11.11.11, puzzelde een inventaris bij elkaar van de Vlaamse/Belgische hulp aan Haïti na de aardbeving. Gotson Pierre, eminent Haïtiaans journalist en medeoprichter van Groupe MédiaAlternatif en Alterpresse vonden we bereid zijn kijk te geven op hoe het Haïtiaanse middenveld en zijn organisaties de aardbeving door kwamen en vooral hoe zij aan de toekomst van hun land werken. Naomi Vandamme, psychologe met Haïtiaanse roots en beheerder van Child Flower, een organisatie actief in Haïti, nam ons mee in de realiteit van de vele kwetsbare kinderen en jongeren. Serge Beel, ten slotte, verantwoordelijke Zuiddienst van 11.11.11, maakte een analyse van de werking van de organisaties, zowel Noordelijke als Zuidelijke in de moeilijke context van een fragiele staat.

Met vier Vlamingen reden we op 2 november 2012 met de Thalys naar Parijs : Greet Schaumans (11.11.11., Broederlijk Delen en Vlaams Haïti Overleg) , Bernadette Simkens (Vlaams Haïti Overleg en Broederlijk delen ), Lut Thyssen (Vlaams Haïti Overleg) en Walter De Jongh (vrijwilliger Broederlijk Delen). De sfeer op dit 20-jarig congres was hartelijk en feestelijk. De contacten tussen Haïtianen en Europeanen verliepen gemoedelijk en vriendschappelijk. De meeste presentaties stonden op een hoog niveau.

In de ochtend van 12 januari 2012 trok een groep vrouwen, kinderen en mannen door de straten van Port-au-Prince. Allen droegen ze witte kleren, een symbool van rouw in Haïti. Op plaatsen die in januari 2010 massagraven waren geworden, werden ter herinnering bloemenkransen neergelegd. Maar de optocht was evenzeer een teken van protest. Twee jaar na de aardbeving was er nog steeds niet gezorgd voor degelijke huisvesting voor de slachtoffers. Klaagzangen werden dan ook afgewisseld met protestliederen, men was het lange wachten beu.

De presidentsverkiezingen mogen goed en wel achter de rug zijn – de ‘overwinning’ van Michel Martelly is algemeen aanvaard – maar je zou bijna vergeten dat er ook verkiezingen waren voor de senaat en de kamer. De senatoren worden verkozen per departement, dat is de grootte van een provincie in België, de député’s (kamerleden) worden verkozen per arrondissement. Het zijn posten waarmee veel geld gemoeid is. Je verdient niet alleen een – naar Haïtiaanse normen – zeer hoog salaris, maar je hebt ook nog eens de mogelijkheid om aan de vetpotten te zitten, om beslissingen te beïnvloeden en om je stem voor of tegen een bepaald voorstel duur te verkopen. Er spelen dus grote belangen en het is alles of niets, want voor de verliezers zijn er geen troostprijzen.

Hinche, waar ik werk en woon, is een provinciestadje in het Centrale Plateau, het hart van Haïti. Deze morgen, op maandag 15 november 2010, werd het bericht verspreid dat over heel het land de scholen zullen dicht blijven om verdere verspreiding van cholera te voorkomen. Hinche is een echte studentenstad, er verblijven vele honderden leerlingen die er middelbare school lopen. Die hebben nu allemaal ineens niets te doen.

Mijn mama in de school van Lukaku, mijn cursussurfende papa en ik bij onthaalmoeder Fatima: het beviel me nochtans opperbest in Anderlecht!

De hier getoonde foto’s zijn slechts een fractie van wat ik tijdens het verblijf in Haïti fotografeerde. De verschillende reeksen foto’s belichten telkens een ander aspect van het leven zoals het zich in het schitterende maar door onrecht en corruptie verzwakte land afspeelt.

Op wereldvoedseldag, 16 oktober, verzamelden boeren uit het hele land om na te denken over de rol van de landbouw in de nationale politiek. Ze protesteren tegen de overrompeling van de voedselmarkt door goedkope, gesubsidieerde producten uit het buitenland.