Vlaams Haïti Overleg

Ter gelegenheid van de verjaardag van de presidentiële verkiezingen van 2000 defileren mensen in de straten van de hoofdstad om de terugkeer van ex-president Aristide te eisen. Naargelang de bronnen spreekt men van enige honderden tot vijf- à zesduizend betogers, sommigen gewapend. De Minustah (Mission de Stabilisation des Nations Unies en Haïti) en de politie zijn nadrukkelijk aanwezig. Er worden geen incidenten gemeld. Eén van de organisatoren eist een “regering van nationale eenheid” waarbij ook Fanmi Lavalas betrokken wordt om de terugkeer van Aristide voor te bereiden.

Premier Gérard Latortue verklaart in Parijs: “Mijn regering heeft geen enkel politiek project. Wij doen al het mogelijke opdat de verschillende politieke partijen kunnen deelnemen aan de komende verkiezingen. De politieke oplossing moet er komen samen met de aanhangers van Aristide, maar niet met Aristide.”

Ex-militairen houden in verschillende steden optochten (o.a. Jacmel, Petit-Goâve en Les Cayes) om de slag bij Vertières te herdenken. In Port-au-Prince krijgen ze geen toelating om gewapend op straat te komen. De blauwhelmen laten alleen toe dat ze op enkele honderden meters van hun hoofdkwartier opstappen, van dichtbij en ook vanuit de lucht door een helikopter in het oog gehouden.

Een honderdtal ex-militairen probeert door te stoten naar het vroegere hoofdkwartier van het leger, dichtbij het nationaal paleis. Na onderhandelingen met de blauwhelmen vertrekken ze. Hun chef, Ravix Rémissainthe, klaagt de houding van de regering aan en dreigt met een passend antwoord.

Voorlopig president Boniface Alexandre verklaart dat de definitieve beslissing over de ex-militairen zal worden genomen door de volgende regering na de verkiezingen van volgend jaar.

Premier Latortue verklaart dat er een internationaal aanhoudingsbevel wordt uitgevaardigd tegen Aristide omdat die verdacht wordt van verduistering van overheidsgeld. Er is een onderzoekscommissie opgericht o.l.v. ex-senator Paul Denis (OPL) om verduistering van overheidsgeld door het vorig bewind te onderzoeken.

De presidenten van Latijns-Amerika en de Caraïben verklaren in Rio de Janeiro dat ze bereid zijn Haïti meer financieel te steunen en dat ze ook meer blauwhelmen zullen sturen. Bij die gelegenheid verklaart de president van de Dominicaanse Republiek Leonel Fernandez: “De economie van Haïti steunt volledig op de drugshandel en Aristide beschikt over een enorme macht bij het volk. Hij moet worden ingeschakeld bij de pogingen om een democratische oplossing voor het probleem te bereiken”.

De president van Brazilië, Lula da Silva, stuurt een speciale gezant naar Haïti, Marco Aurelio Garcia. Deze verklaart: ”Mijn missie bestaat erin om alle politieke sectoren die tot nu toe nog niet geconsulteerd werden bij de oplossing te betrekken. Bepaalde sectoren van Lavalas verwerpen het geweld. Deze moeten worden geïntegreerd in de dialoog van nationale verzoening en niet worden vervolgd”.

Getuigen beweren dat de politie zich in Fort National heeft schuldig gemaakt aan een vreselijke slachtpartij. Volledig in het zwart, typisch voor een gespecialiseerde afdeling van de politie, zijn ze binnengevallen in nr. 35 van de Estimé-straat, waar 10 jongens en 3 meisjes samen waren. Zij werden overmeesterd, gefolterd en daarna gedood. Twee andere meisjes die in de buurt waren, ondergingen hetzelfde lot. Zeven lijken werden teruggevonden in het dodenhuis van het algemeen ziekenhuis. Waar de lijken van de 8 anderen zijn, weet men niet.

De politie ontkent elke betrokkenheid. De chef van de politie, Léon Charles, insinueert dat het wel eens ex-militairen kunnen geweest zijn die het typische politie-uniform hebben aangedaan. De MINUSTAH heeft een onderzoek bevolen. De leiding van de politie laat weten dat er 17 agenten buiten dienst zijn gezet, omdat ze ervan verdacht worden de hoofdstad te terroriseren.

De ‘Nationale Coalitie voor de Rechten van de Haïtianen’ (NCHR) maakt een balans op van de acties van gewapende bendes. Van 1 tot 30 september werden in het Hospitaal van de staatsuniversiteit 114 gekwetsten en 103 doden door kogels geregistreerd. Van 1 tot 26 oktober waren er 127 gekwetsten en 63 doden. Een bezoek aan 5 politiebureaus heeft duidelijk gemaakt dat er 171 mensen preventief gevangen zitten. Verschillende onder hen werden gefolterd.

De mensenrechtenorganisatie roept de overheid op geen illegale arrestaties toe te laten en de rechten van de gevangenen te garanderen. Volgens Joseph Guyler Delva van het agentschap Reuters zitten 700 aanhangers van Aristide gevangen op basis van vage beschuldigingen.

Premier Latortue klaagt aan dat hij onvoldoende middelen heeft om tegen de zogenaamde ‘chimères’ op te treden. Zijn regering vraagt dat het contingent blauwhelmen wordt uitgebreid. De regering onderhandelt met de VS om meer wapens aan te kopen. Sinds 1991 bestaat er een embargo op het leveren van wapens. Maar Latortue hoopt Washington te kunnen overtuigen dit embargo zo spoedig mogelijk op te heffen.

Het patronaat lanceert ‘Operatie Dode Stad’, als protest tegen de terreur die wordt gezaaid door gewapende bendes van Lavalas. De oproep tot staking wordt massaal opgevolgd: er is geen vervoer, scholen en winkels blijven dicht. Politie en blauwhelmen zijn nadrukkelijk aanwezig.

Gérard Jean-Juste, een priester die zeer dicht aanleunde bij Aristide, wordt aangehouden. Hij wordt ervan verdacht misdadigers te verbergen en hulp te bieden aan activisten van Lavalas om gewelddaden te plegen. De verantwoordelijke van de Advocaten voor Respect van de Individuele Vrijheid (CARLI) daagt de autoriteiten uit om bewijzen te leveren voor deze beschuldigingen.

Premier Latortue en president Alexandre wonen in Gonaïves een herdenkingsmis bij voor de slachtoffers van de cycloon Jeanne. Voor de kathedraal worden zij onthaald door een woedende menigte die roept “leugenaars!” en “dieven!” De mensen verwijten hen dat ze niets hebben gedaan voor de getroffenen. Ze vertrekken zo snel mogelijk per helikopter.