Vlaams Haïti Overleg

12 Januari 2018 is acht jaar na de verwoestende aardbeving die Haïtiaanse gezinnen in rouw ondergedompelde en die een onmetelijke materiële schade veroorzaakte voor het ganse land.
In de week voorafgaand aan de achtste verjaardag van deze ramp documenteerde RNDDH (Nationaal Netwerk voor de Verdediging van de Mensenrechten) de situatie in de verschillende gemeenten van het Departement West. Bij deze evaluatie in het sterkst getroffen departement werden de algemene situatie en de leefomstandigheden bekeken van de bevolking, die nog steeds in voorlopige kampen, dorpen of hervestigingsplaatsen leeft.

Op 21 december 2017 werd de priester Joseph Simoly (54), vicaris van de Parochie Sacré-Coeur van Turgeau, Port-au-Prince, vermoord vlak bij zijn woning aan de Route des Frères. De politie heeft 4 verdachten aangehouden. Wat eerst op een roofmoord leek, blijkt bij nader inzien een politieke afrekening.

Al meer dan 60 jaar geniet Haïti van de steun van Taiwan (of Republiek China) bij de uitvoering van projecten in verschillende sectoren, zoals landbouw, handel, gezondheidszorg en infrastructuur. Sinds enkele jaren begint ook de grote buur, (de Volksrepubliek) China, aanstalten te maken om de Zijderoute door te trekken tot in Latijns-Amerika.

Onder impuls van de Coördinatie Europe-Haïti heeft in de periode van mei tot oktober 2017 een ruime groep van Haïtiaanse boerenorganisaties en begeleidende middenveldorganisaties overleg gevoerd en een reeks voorstellen samengebracht in een verklaring voor een aangepast landbouwbeleid en voedselsoevereiniteit in Haïti. Deze verklaring werd publiek gemaakt in een persconferentie in Haïti en kreeg ruime weerklank via radio’s en bij andere organisaties van de sector die zich nog steeds melden om de tekst mee te ondertekenen.
Deze Haïtiaanse coalitie zoekt nu in gesprek te gaan met de overheid om te pleiten voor dit aangepast beleid. Vraag is of er interesse voor is bij de President, die veel beslissingen zelf blijkt te nemen.
De COEH van haar kant heeft de verklaring aangekaart bij de Europese instellingen en de EU-Delegatie in Haïti. Een overleg met de EU-Delegatie en Haïtiaanse organisaties is voorzien in de eerste week van december om de voorstellen toe te lichten en te pleiten voor steun voor de aanpak van dit beleid.

In Haïti groeit de democratie, mensen kunnen op straat komen tegen een nationaal budget 2017-2018 dat helemaal niet beantwoordt aan hun noden. De brandstofprijzen stijgen, de voedselprijzen stijgen, terwijl men de te licht aangepaste lonen wil afromen met belastingen. De democratie groeit duidelijk van onderuit, de mensen worden mondiger en bewust van hun rechten en komen op straat. Aan de top zwaait in Haïti evengoed als in andere en grotere buurlanden de zakenwereld de plak. Michel Martely, de voorganger van Jovenel Moïse, zei al ‘ Haïti is open for business’. En deze inhoudloze slogan blijft maar doorzinderen. In actueel lees je er alles over.

De voorbije maanden was er protest tegen de budgettaire plannen van de regering. Er kwam een einde aan de jarenlange aanwezigheid van de Minustah. De Dominicaanse Republiek blijft het Haïtiaanse immigranten moeilijk maken. Veel Haïtianen in de Verenigde Staten waren ongerust over hun verblijfsvergunning. Ook is er heel wat discussie over de oprichting van een nieuw leger.

Heel toevallig hoorde ik op een vroege ochtend op de radio het bericht dat België beslist had 350.000 Euro bij te dragen aan het fonds van de Verenigde Naties, voor de bestrijding van de cholera.

Haïti bleef grotendeels gespaard van de hevige regenval en de felle rukwinden die gepaard gingen met de orkaan Irma. De levensduurte neemt alsmaar toe. Er waren protesten van werknemers die een hoger minimumloon eisten, omdat ze met hun huidige loon niet menswaardig kunnen leven. Veel mensen belanden onder de armoedegrens. De grenspolitie van de Dominicaanse Republiek zet regelmatig mensen met Haïtiaanse roots over de grens. De Haïtiaanse autoriteiten liggen onder vuur omdat ze te weinig doen voor de arme bevolking en ook omdat ze terug een leger willen oprichten.

Op 7 februari van dit jaar begon Jovenel Moïse aan zijn ambtstermijn als president. Enkele maanden later overheerst vooral scepticisme over zijn beleid. Haïti werd eind april en begin mei getroffen door enkele zware stormen die gepaard gingen met overstromingen en aanzienlijke verliezen in de landbouwsector. De Minustah verdwijnt en zal vervangen worden door de Minujusth. De gewone man heeft het alsmaar moeilijker om te overleven mede omdat de gourde in vrije val is tegenover de Amerikaanse dollar waardoor alle levensnoodzakelijke producten duurder worden.

Jules Van Looveren werkte ruim 24 jaar in Haïti als pater van Scheut. Intussen is hij al langer terug in België, 28 jaar om precies te zijn. Zijn interesse in de tumultueuze ontwikkelingen in Haïti en vooral zijn groot hart voor de Haïtiaanse mensen doofde nooit. In dit interview proberen we zijn ervaringen, zijn denken over en zijn gevoel voor Haïti te delen met onze lezers.