Vlaams Haïti Overleg

Toen waarnemers probeerden uit te leggen wat er gebeurde in Haïti tijdens het weekend van 6 – 8 juli 2018, was het beeld van een slapende vulkaan die plots uitbarstte een veelgebruikte vergelijking. Mensen uit alle buurten van Port-au-Prince kwamen op straat om te protesteren tegen de stijging van de prijs van olieproducten en tegen de consequenties ervan op hun toch al zorgelijke levensomstandigheden. Daarbij werden tientallen winkels vernield, geplunderd en in brand gestoken. De schade bedraagt miljoenen dollars.

Nu president Jovenel Moïse meer dan een jaar aan de macht is, is het bilan negatief. Hij is zelf verwikkeld in corruptieschandalen. De inflatie neemt toe. De olieprijzen gaan waarschijnlijk nog maar eens verhoogd worden. Logisch dat werknemers dan een hoger loon willen. De politie krijgt het geweld van stadsbendes niet onder controle. Justitie werkt niet. Mensenrechtenactivisten worden bedreigd. Een dubbele roofmoord in de Dominicaanse Republiek die zou gepleegd zijn door Haïtianen zorgt voor een onrustig klimaat in de grensstreek.

Fraai nieuws is bijna niet te vinden in Haïti. De afgelopen maanden kwamen de mensen op straat om te betogen tegen de corruptie en het klimaat van straffeloosheid. Meer dan 3 miljard dollar van het PetroCaribe fonds is achterovergedrukt door de machthebbers. Er werd een katholiek priester vermoord. Haïti haalde ook het wereldnieuws door de uitspraak van de Amerikaanse president Trump die het een ‘shithole- country’ noemde. Daarnaast was er het schandaal rond enkele Oxfam-medewerkers die in Haïti seksfeestjes organiseerden.

De voorbije maanden was er protest tegen de budgettaire plannen van de regering. Er kwam een einde aan de jarenlange aanwezigheid van de Minustah. De Dominicaanse Republiek blijft het Haïtiaanse immigranten moeilijk maken. Veel Haïtianen in de Verenigde Staten waren ongerust over hun verblijfsvergunning. Ook is er heel wat discussie over de oprichting van een nieuw leger.

Op 7 februari van dit jaar begon Jovenel Moïse aan zijn ambtstermijn als president. Enkele maanden later overheerst vooral scepticisme over zijn beleid. Haïti werd eind april en begin mei getroffen door enkele zware stormen die gepaard gingen met overstromingen en aanzienlijke verliezen in de landbouwsector. De Minustah verdwijnt en zal vervangen worden door de Minujusth. De gewone man heeft het alsmaar moeilijker om te overleven mede omdat de gourde in vrije val is tegenover de Amerikaanse dollar waardoor alle levensnoodzakelijke producten duurder worden.

Dirk Vermeyen werkt al drie jaar als coöperant van Broederlijk Delen in het Noordoosten van Haïti met verschillende partner- en boerenorganisaties. Hij ging op twee plaatsen met de mensen praten over het bananenproject opgestart in oktober 2014 door Jovenel Moïse, nu de nieuwe president van Haïti. Jovenel Moïse werkte als agronoom op verschillende plaatsen in Haïti in grote projecten, maar hij is toch het meest bekend door het bananenproject in Trou du Nord, een stadje in het Noorden van Haïti. Daar houdt hij ook zijn bijnaam van ‘Nèg Bannann’ (bijnaam die in de kiescampagne voor Jovenel Moïse werd gebruikt) aan over. Het is een controversieel project waarover nergens correcte informatie te vinden is. In dit artikel komen de boeren zelf aan het woord en geven we hun mening voor wat ze waard is. Het artikel is dan ook onder een soort verslagvorm geschreven.

Jovenel Moïse werd geboren in Trou du Nord (Departement van het Noord-Oosten) op 26 juni 1968 in een bescheiden gezin. Van zijn vader, Etienne Moïse, mecanicien en landbouwer, erfde hij de liefde voor de aarde. Zijn moeder, Lucia Bruno, naaister en handelaarster, bracht hem de burgerlijke en morele waarden en verantwoordelijkheidszin bij.

Op 7 februari legde Jovenel Moïse de eed af als 58ste president van Haïti. De drijvende kracht achter de staatsgreep tegen Aristide in 2004, oud militair Guy Philippe, werd opgepakt en aan de Verenigde Staten uitgeleverd omwille van zijn betrokkenheid bij drugshandel. Er vonden lokale verkiezingen plaats. Haïti ratificeerde het klimaatakkoord van Parijs. De Minustah gaat zich geleidelijk aan terugtrekken uit Haïti. Op 3 maart overleed voormalig president René Préval.

Na de lancering van berichten in september 2015 dat Haïti opnieuw bananen zou exporteren, waren we nieuwsgierig om te weten hoe dit project, met Haïtiaanse overheidssubsidies en buitenlandse (bedrijven)steun, intussen verder evolueerde.

Op 8 september 2015 vertrok een Duitse cargoboot met de eerste bio-bananen uit de haven van Cap Haïtien richting Hamburg, Duitsland. De uitbouw van de bananenindustrie voor export was een plan waar al jaren over nagedacht werd. Het kreeg uiteindelijk vorm in september 2013 en ongeveer een jaar later werd in Trou du Nord, in het Noordoosten, gestart met de aanleg van de eerste 400 ha van een bananenplantage die in totaal tot 1.000 ha zou moeten uitgroeien. In september 2015 werden de eerste bananen geoogst.