Vlaams Haïti Overleg

Gonaïves wordt ingenomen door het vroegere Kannibalenleger van Amiot Métayer, nu omgedoopt tot Front de Résistance de l’Artibonite – na enkele dagen spreekt men ook over Front pour la Reconstruction et la Libération Nationales, FLRN. Volgens het Rode Kruis vielen hierbij 11 doden en 20 gewonden. Het politiecommissariaat, het stadhuis en regeringsgebouwen werden in brand gestoken. De gevechten hebben verschillende uren geduurd. Een 100-tal gevangenen werd vrijgelaten.

De inname werd door de bevolking op gejuich onthaald. Toch zijn ook honderden mensen uit de stad gevlucht uit schrik voor wraakacties. Alleen Cubaanse dokters blijven op post in het ziekenhuis.

Er is sprake van grove schendingen van de mensenrechten; zo zou een politieman van de operatietafel zijn gehaald en publiek zijn geëxecuteerd door leden van het Front. Ook werden de lijken van de andere gedode agenten niet teruggegeven aan hun families, maar in het openbaar verbrand.

De leider van het Front, Butteur Métayer, doet een oproep tot algehele gewapende opstand tegen Aristide.

In Kingston (Jamaïca) neemt Aristide deel aan een bijeenkomst van de Caricom (Gemeenschap van Caribische landen). Daar belooft hij bepaalde maatregelen te treffen: politiebescherming voor manifestaties, ontwapening van bendes, hervorming van de politie en samenwerking met de oppositie om een nieuwe eerste minister aan te stellen. Hij zou ook hebben aanvaard dat een groep onafhankelijke raadgevers hem helpt bij belangrijke beslissingen.

In een mededeling roept de privé-sector op geen contacten meer te onderhouden met de regering en de verschillende ministeries. De bevolking wordt opgeroepen tot burgerlijke ongehoorzaamheid, o.a. door geen elektriciteitsrekeningen meer te betalen.

Terwijl op vele plaatsen wordt betoogd tegen Aristide en Lavalas, vaak door studenten die het voortouw nemen, betogen zeker 20.000 mensen in de straten van Port-au-Prince voor Aristide. De manifestanten maken het teken 5 met hun handen om eraan te herinneren dat Aristide zijn mandaat van 5 jaar moet uitdienen.

Een tiental gewapende mannen, met bivakmuts, vallen in de hoofdstad 9 radio- en televisiestations aan. Deze liggen geconcentreerd op eenzelfde site, nl. Boutilliers. Volgens een groep die opkomt voor de persvrijheid (Groupe de réflexion et d’action pour la liberté de presse) werd deze operatie gepland door de machthebbers.

200e verjaardag van de onafhankelijkheid van Haïti. Normaal moesten grote feestelijkheden plaatsgrijpen in Gonaïves, de stad waar Jean-Jacques Dessalines de onafhankelijkheidsverklaring heeft voorgelezen. Een journalist beschrijft Gonaïves evenwel als “een spookstad.” De voorbije dagen werden gekenmerkt door manifestaties zowel van aanhangers van Aristide als van tegenstanders. De autoriteiten beslisten de feestelijkheden te annuleren.

In de straten van Port-au-Prince hangen wimpels met teksten als: “Jezus, Haïti, Aristide, credo van het Haïtiaanse volk.” Voor het nationaal paleis roepen bewonderaars van Aristide: “Aristide Koning!” Naargelang de bronnen lopen de schattingen van de sympathisanten van Aristide op van 15.000 tot verschillende honderdduizenden. In zijn toespraak herhaalt Aristide zijn vast voornemen om zijn mandaat van 5 jaar uit te dienen (zie ook Actueel, blz. 3-4).

Voor het eerst kan de oppositie tegen Aristide onder politiebescherming op straat komen. De Amerikaanse ambassadeur had die bescherming geëist. Leden van de Speciale Missie van de OAS zien toe op het vreedzame verloop van de betoging. Er is veel volk, te vergelijken met de enorme volksmassa’s die op straat kwamen na de val van Duvalier.

Toch vallen er 2 doden en raken 6 mensen gekwetst door kogels. Volgens de meeste journalisten zijn het Lavalas-militanten die op de menigte hebben geschoten.

De organisatoren van de betoging bestaan uit 3 verschillende componenten van de oppositie: de Convergence Démocratiqe die politieke partijen groepeert; de feministische organisaties gegroepeerd in de CONAP en de ‘Groep van 184’, een amalgaam van zakenlui, politieke partijen en vakbonden o.l.v. ondernemer André Apaid Junior.

In de hoofdstad is er een grote manifestatie van verschillende tienduizenden, vooral studenten, tegen de regering. Zij klagen de gewelddaden van 5 december aan en eisen het ontslag van Aristide.

Aanhangers van Aristide helpen de politie om de manifestanten te verspreiden. Zij werpen stenen naar de betogers. Er vallen gekwetsten, zeker ook 1 door schotwonden. Ook in Gonaïves, Jacmel en Petit Goâve zijn er betogingen tegen Aristide.

Op een persconferentie veroordeelt Aristide de gewelddaden van zijn aanhangers. Hij verzekert ook dat hij zal aanblijven tot het einde van zijn mandaat. Allerlei geruchten doen nochtans de ronde over een ultimatum van de VS tegen hem.

De minister van Nationale Opvoeding neemt ontslag “uit afschuw voor de gewelddaden die op 5 december werden gepleegd.” Nog andere ministers hebben voordien al ontslag genomen.

Studenten van de faculteit Menswetenschappen willen tegen de regering betogen, maar aanhangers van Lavalas verhinderen dat op brutale wijze. Zij slopen zelfs een muur om bij de betogers te geraken. Er vallen zeker 30 gewonden. Pas ‘s avonds treedt de politie op tegen de belagers. Men spreekt van ‘zwarte vrijdag’.