Vlaams Haïti Overleg

Vele duizenden mensen nemen deel aan de viering van de 200e verjaardag van de slag bij Vertières, de eindslag die heeft geleid tot de onafhankelijkheid van Haïti op 1 januari 1804.

Aristide houdt een rede waarin hij hulde brengt aan de helden van de onafhankelijkheid. Hij roept op tot eenheid en nationale verzoening. De Haïtianen moeten hun mensonwaardige levensomstandigheden niet langer dulden. Hij verzekert dat de strijd voor de teruggave van de onafhankelijkheidsschuld zal worden gewonnen, zoals ook de strijd voor de politieke onafhankelijkheid werd gewonnen (Haïti heeft van Frankrijk 21 miljard dollar teruggeëist, voor de 90 miljoen goudfranken die de president Jean-Pierre Boyer aan Frankrijk heeft moeten betalen in 1825).

De oppositie, die afwezig was op de viering, probeert de omvang van de deelname van de bevolking te minimaliseren. Hubert de Ronceray beweert dat de mensen werden betaald door de machthebbers om deel te nemen. “Hier is geen sprake van deelname van de bevolking, wel van exploitatie van de hun miserie en armoede.”

Ganse wijken van Cité Soleil worden geterroriseerd door gewapende bendes die aanleunen bij de oppositie. Alle activiteiten zijn lamgelegd. De elektriciteit, de watervoorziening en de telefoons zijn afgesneden. De scholen zijn dicht, het Ste Cathérine hospitaal functioneert niet meer, de handel ligt plat.

1. Bij monde van Macha Gaillard verklaart de oppositiekoepel Convergence Démocratique nog maar eens dat Aristide eerst van de macht moet verdreven zijn vooraleer de oppositie wil deelnemen aan nieuwe verkiezingen. Aristide moet worden vervangen door een overgangsregering o.l.v. een rechter van het Hof van Cassatie, overeenkomstig de resolutie die op 15 december vorig jaar werd aangenomen door de oppositiepartijen.

1. De Amerikaanse ambassadeur in Haïti, James Foley, verzekert dat de Amerikaanse regering geen gewelddadige acties zal steunen om Aristide van de macht te verdrijven. De Bush-administratie wil samenwerken mat Aristide om een vreedzame machtsoverdracht mogelijk te maken bij middel van verkiezingen.

De Nationale Coördinatie voor de Vrouwenrechten (CONAP) veroordeelt de vele gewelddaden waarvan vrouwen het slachtoffer zijn de laatste dagen. Een stille bijeenkomst op de trappen van het Justitiepaleis, om aandacht te vragen voor hun problemen, wordt aangevallen door aanhangers van Aristide, die stenen en flessen werpen. Ze roepen leuzen als: “Leve Aristide voor 5 jaar!”

De spanning blijft maar stijgen in Gonaïves, na de moord op Amiot Métayer.

In een klimaat van geweld en tegengeweld roept eerste minister Yvon Neptune de opposanten van het regime die het vertrek van Aristide eisen uit tot ‘terroristen’. De politie treedt brutaal op in de wijk Raboteau. Er vallen doden en huizen worden in brand gestoken, o.a. het huis van Amiot Métayer en van zijn broer Buter Métayer.

Nadat het Oppositiefront van het Noorden verschillende weken actie heef gevoerd in Cap Haïtien, verbiedt de regering elke manifestatie tot 19 november. Officieel heet het dat deze maatregel werd genomen om de bevolking toe te laten in alle rust deel te nemen aan de herdenking van de slag bij Vertières, 200 jaar geleden. Mensenrechtenorganisaties veroordelen dit verbod als ongrondwettelijk en als een maatregel uit de tijd van de Duvaliers.

Negende verjaardag van de terugkeer van Aristide op 15 oktober 1994. In 1991 was er de staatsgreep tegen hem. Na 3 jaar ballingschap kon hij terugkeren dankzij een interventie van een multinationale macht en onder bescherming van 23.000 Amerikaanse soldaten.

Deze verjaardag wordt door de bevolking met onverschilligheid beleefd. De levensomstandigheden van de mensen zijn helemaal niet verbeterd. In verschillende steden worden anti-regeringsbetogingen gehouden. In Gonaïves is men aan de 4e week van mobilisatie toe. Het ‘Kannibalenleger’ van Amiot Métayer is omgevormd tot ‘Verzetsfront van Gonaïve voor de omverwerping van Aristide’.

De politie treedt overal hard op tegen de betogers. Op vele plaatsen worden betogingen tegen de machthebbers verboden.

In de hoofdstad telt men 15 doden en meer dan 10 vermisten tengevolge van overstromingen en aardverschuivingen. Vooral de wijken Djobel (Bourdon) en Tunnel (Carrefour Feuilles) zijn getroffen. In een mum van tijd werden mensen meegesleurd die zich hadden verschanst tegen de regen. Wetenschappers vrezen het ergste: Port-au-Prince ligt in een kom, zonder bescherming, omdat de bergen in de omtrek volledig zijn ontbost.

De politie gebruikt de grote middelen om zich terug meester te maken van de situatie in Gonaïves. Sinds de liquidatie van Amiot Métayer hebben zijn aanhangers niet opgehouden actie te voeren om het vertrek van Aristide te eisen. Zij beschuldigen de politiecommissaris Harold Adéclat ervan de liquidatie te hebben geleid. Het huis van zijn ouders werd vernield.

Het harde optreden van de politie tegen de actievoerders maakt, volgens sommige bronnen, 8 doden en meer dan 12 gewonden. De Nationale Coalitie voor de Rechten van de Haïtianen (NCHR) beschuldigt de politie ervan gedurende 3 uur een blinde repressie te hebben gevoerd tegen onschuldige burgers, onder wie ook vrouwen en kinderen.

De politie pleit onschuldig en beweert dat de gewelddaden werden gepleegd door de aanhangers van Métayer. Er wordt een belangrijke geldsom beloofd aan mensen die inlichtingen kunnen geven over de leiders van de beweging tegen Aristide.

Amiot Métayer wordt vermoord teruggevonden nabij Saint-Marc. Hij kreeg verschillende kogels in het hoofd. Métayer was in augustus 2002 op spectaculaire wijze ontsnapt uit de gevangenis. Hij werd ervan verdacht deelgenomen te hebben aan de gewelddaden tegen de oppositiepartijen op 17 december 2001. Hij beweerde dat de hoogste leiders van Lavalas hem hadden opgedragen deze gewelddaden te plegen. Hij stond aan het hoofd van een illegaal zogenaamd ‘Kannibalenleger’.

Zijn arrestatie werd reeds lang opgeëist door de OAS, door de oppositie en door verschillende mensenrechten organisaties (zie ook de rubriek Actueel, blz. 3-4).