De Commissie van de Verenigde Naties ter ondersteuning van Justitie in Haïti (MINUJUSTH) en het Bureau van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties (HCDH) hebben op 21 juni 2019 hun rapport gepubliceerd over de gebeurtenissen van 13 en 14 november 2018 in het district La Saline, Port-au-Prince.
Gedurende deze twee dagen hebben vijf gewapende bendes die vochten voor de controle over deze arme buurt een geplande aanval uitgevoerd op de inwoners. Bewoners waren het doelwit omwille van hun vermeende aansluiting bij een rivaliserende bende. Hierbij werden ten minste 26 mensen geëxecuteerd en talloze gewelddadige handelingen gepleegd, waaronder twee meervoudige verkrachtingen.
Op basis van deze bevindingen drukt het rapport zijn bezorgdheid uit over de mensenrechtenschendingen tegen inwoners van La Saline en de vermeende betrokkenheid van bepaalde staatsambtenaren. Het herinnert de Haïtiaanse staat aan haar verplichtingen met betrekking tot de internationale mensenrechtenwetgeving en doet aanbevelingen aan de Haïtiaanse autoriteiten om ervoor te zorgen dat degenen die ervan worden verdacht verantwoordelijk te zijn voor dit geweld, met inbegrip van degenen die openbare functies uitoefenen of hebben uitgeoefend, voor de rechter worden gebracht, overeenkomstig internationale normen.
De bevindingen wijzen erop dat de algemene toestand van de inwoners van La Saline verslechterd is sinds de aanslagen, o.a. met betrekking tot de toegang tot basisvoorzieningen zoals drinkwater, gezondheidszorg en onderwijs.
Het rapport beveelt passende maatregelen aan om de veiligheid, het fysieke en psychologische welzijn en de waardigheid van slachtoffers en getuigen die over dergelijk geweld klagen te beschermen, met speciale steun voor minderjarigen en slachtoffers van seksueel geweld.
Besluiten van het rapport
Het onderzoek geleid door de Dienst Mensenrechten van MINUJUSTH (SDH) suggereert dat de aanval op La Saline op 13 en 14 november 2018 een goed geplande operatie was, uitgevoerd door leden van minstens vijf verschillende bendes tegen leden van twee rivaliserende groepen.
De aanval werd geleid door de bendeleider Chabon. Sommige getuigen, waaronder slachtoffers, identificeerden bij de aanvallers twee politieagenten die al eerder door de Algemene Inspectie van de Haïtiaanse Nationale Politie (PNH) zijn ondervraagd over incidenten die zich het afgelopen jaar hebben voorgedaan.
Aantijgingen tegen de departementale afgevaardigde van het Westen zouden – indien bewezen – aangeven dat deze ambtenaar vooraf op de hoogte was van de geplande aanval.
De afwezigheid tijdens de aanval van enige interventie door de PNH liet de aanvallers straffeloos handelen en droeg bij tot het groot aantal slachtoffers.
Het gerechtelijk onderzoek dat door de autoriteiten is ingesteld is een belangrijke actie om de straffeloosheid te bestrijden die op sommige gebieden lijkt te blijven bestaan, zowel voor bendeleden als voor vertegenwoordigers van de staat die ermee zouden worden geassocieerd.
Sinds november 2018 is er een aanzienlijke toename van het geweld toe te schrijven aan bendeactiviteiten (moorden, ontvoeringen tegen betaling van losgeld, bendeconflicten, aanvallen tegen bedrijven en plundering van woningen). Het vermogen van de politie tot het voorkomen van criminaliteit is beperkt.
De La Salineaanval van 13 en 14 november was ongekend als daad van geweld, wegens de ernst van de gepleegde daden en het groot aantal slachtoffers. De veiligheidssituatie baart steeds meer zorgen en deze is ook geworteld in de precaire sociale en economische omstandigheden.
Aanbevelingen in het rapport
1. Aan de regering van Haïti
- Voer diepgaand onderzoek uit naar bendegerelateerd geweld en de vermeende medeplichtigheid van overheidsfunctionarissen en agenten van de PNH en maak de bevindingen van deze onderzoeken openbaar.
- Zorg ervoor dat personen die verantwoordelijk worden geacht voor dergelijk geweld, inclusief degenen die openbare functies uitoefenen of hebben uitgeoefend, onmiddellijk voor de rechter worden gebracht voor een eerlijk proces, en zorg voor de effectieve uitvoering van passende disciplinaire maatregelen.
- Neem passende maatregelen voor de veiligheid, het fysieke welzijn en de waardigheid van slachtoffers en getuigen, met speciale steun voor minderjarigen en slachtoffers van seksueel geweld.
- Verbeter voor slachtoffers de toegang tot het gerecht.
- Zorg voor toegang tot gezondheidszorg, schoon water, onderwijs en andere basisbehoeften.
- Stel aan de Nationale Commissie voor Ontwapening, Ontmanteling en Re-integratie alle noodzakelijke middelen ter beschikking om te reageren op het fenomeen van gewapende bendes en geweld.
2. Aan de Algemene Directie en de Algemene Inspectie van de Haïtiaanse Nationale Politie
- Open een onderzoek naar het ontbreken van enige interventie door de PNH.
- Rond het onderzoek af naar de mogelijke betrokkenheid van een functionaris van de PNH.
- Zorg voor de effectieve toepassing van veiligheidsvoorzieningen en neem passende disciplinaire maatregelen tegen politieagenten in verband met mensenrechtenschendingen, zodat ze indien nodig kunnen worden vervolgd.
3. Aan de commissaris van de regering en het betrokken adviesbureau
- Breng de daders van de vermeende schendingen voor de rechter.
- Stel een onderzoekscommissie aan die bestaat uit magistraten en onderzoekers van de PNH, en publiceer de resultaten.
- Vaardig aanhoudingsbevelen uit tegen alle verdachten in verband met de aanval in La Saline, inclusief de politieke autoriteiten en administratief personeel en de agenten van de naar verluidt betrokken PNH.
4. Aan het ministerie van Justitie
- Zorg ervoor dat de slachtoffers gerechtigheid krijgen en dat de verdachten worden vervolgd.
Het bericht en een link naar het volledige rapport (allebei in het Frans) zijn te vinden op https://minujusth.unmissions.org/la-minujusth-et-le-hcdh-publient-leur-rapport-sur-les-violences-des-13-et-14-novembre-%C3%A0-la-saline