Door Sauveur Pierre ÉTIENNE1. Ingediend bij AlterPresse op 28 december 2023. Vertaling Rhoddy Petit.
In “Après Vertières. Haïti, épopée d’une nation” analyseren Jean-Claude Bruffaerts en Jean-Marie Théodat de veldslag die het sluitstuk vormde van de Haïtiaanse Onafhankelijkheidsoorlog, èn meteen ook de uiteenlopende verslagen erover.
Sinds 2018 is de situatie van bloedige anarchie en algemene chaos in Haïti verdiept. De belegering van Port-au
-Prince door zwaarbewapende bendes, die alle strategische punten en hoofdwegen controleren, die de hoofdstad verbinden met de andere gemeenten van het departement West en de negen andere departementen, luidt de ineenstorting van de staat, de gammele economie en de sociale verbanden in. Sindsdien zijn met de alliantie van bendeleiders en drugshandelaren, de ontvoeringindustrie, die op volle toeren draait, groepsverkrachtingen, moorden, massamoorden en volksverhuizingen het lot in het dagelijkse leven van het Haïtiaanse volk.
In het licht van deze nationale catastrofe proberen Haïtianen uit alle sociale categorieën opnieuw met alle middelen het land permanent te verlaten. Het humanitaire programma van president Joseph Robinette Biden ontneemt Haïti alleen maar zijn menselijke hulpbronnen: schoolkinderen, studenten, leraren, onderzoekprofessoren, politieagenten en socio-professionelen uit alle vakgebieden vertrekken legaal naar de Verenigde Staten van Amerika. In tussentijd bereidt Canada zich voor om het Amerikaanse werk af te ronden. Zo wordt de fase van creatieve chaos meesterlijk gerealiseerd. In 2024 volgt de herinrichting van de staat, economie en samenleving (State Building/Nation Building) (zie de Global Fragility Act). Daartoe heeft de internationale gemeenschap, op verzoek van de Haïtiaanse leiders, zich ertoe verbonden om tot zeshonderd miljoen dollar te financieren voor de multinationale missie ter ondersteuning van de veiligheid, die zij in het eerste kwartaal van 2024 in Haïti wil ontplooien.
Je hoeft geen scherpzinnig analist te zijn van het sociaal-politieke drama van Haïti om te voorspellen dat de internationale gemeenschap en de lokale elites, die medeverantwoordelijk zijn voor de Haïtiaanse ramp, zoals gewoonlijk een sprekende mislukking zullen oplopen. Want van 2004 tot 2017 heeft de financiering van de vorige multinationale missie, voor een bedrag van achthonderd miljoen dollar, de resultaten opgeleverd die we kennen en dezelfde domheid zal worden herhaald, als gevolg van de blindheid, onwetendheid en het cynisme van de internationale gemeenschap, gecombineerd met de incompetentie, middelmatigheid en mentaliteit van voormalige slaven bij de Haïtiaanse politieke klasse.
De vraag “wat te doen?” in het licht van de mythe van de Haïtiaanse Sisyphus blijft de zelfingenomen mensen kenmerken. Ten slotte is de tijd gekomen om te begrijpen dat buiten het kader van de staat de noties van politiek, economie en samenleving ondenkbaar zijn. Dientengevolge is de wederopbouw van het repressieve en administratieve apparaat van de staat, om hem het dubbele monopolie van legitiem fysiek geweld en belastingheffing te garanderen, een dwingende verplichting. Met andere woorden, het is de taak van de Haïtiaanse politieke klasse om constructieve besprekingen aan te gaan met de internationale gemeenschap om het land te voorzien van een voldoende robuust politiek-administratief apparaat dat het in staat stelt de volledige controle over zijn territorium uit te oefenen, de spelregels te handhaven, zijn soevereine taken te vervullen en zijn normen bij beheer en werkwijzen met toezicht op te leggen aan de bevolking, dat zijn samenleving vormt en de materiële basis van zijn bestaan uitmaakt.
Met het monopolie van legitieme fysieke dwang en het monopolie van belastingheffing, wat een strikte controle van douane en grenzen betekent, d.w.z. het einde van de straffeloosheid en de gijzeling van de staat door politieke ondernemers en “bedrijfssmokkelaars”, zal Haïti de staatstructuur hebben dat particuliere investeringen, het scheppen van banen en de opkomst van een aanzienlijke middenklasse vergemakkelijkt, het functioneren van een efficiënt onderwijssysteem dat dynamische en verlichte elites voortbrengt, het creëren van sterke instellingen. Zo zal een beleid van ontwikkeling op het gebied van landbouw, agrovoeding en agro-industrie, ontwikkeling van de toeristische sector, met inbegrip van een strategisch partnerschap tussen de staat, het particuliere bedrijfsleven en de diaspora, bijdragen tot de verbreding van de materiële bestaansbasis van de nieuwe staatsstructuur en deze uiteindelijk de menselijke, economische en technische middelen verschaffen die onontbeerlijk zijn voor de vervulling van haar fundamentele taak, namelijk het recht van de bevolking op Veiligheid, Voedsel, Gezondheid, Onderwijs, Arbeid en Huisvesting.
Als nieuwjaarsgroet leg ik dit omvangrijke project voor aan het Haïtiaanse volk, aan de jeugd van het land, aan de Haïtiaanse politieke klasse en aan de internationale gemeenschap met het oog op het verwijderen van het nachtmerrieachtige beeld van een “onbestuurbare chaotische entiteit” dat op Haïti wordt geprojecteerd en dat in overeenstemming moet zijn met de zusternaties van het Caribisch gebied.
Moge de Haïtiaanse politieke klasse stijgen tot het niveau van de Geste van 1804!!
1 Haïtiaanse politicoloog, politicus en docent.