In de nieuwsbrief van december maakten we reeds melding van de slachtpartij die in november plaats had in de wijk La Saline, nabij de markt van Croix des Bossales, Port-au-Prince. Zie : https://vlaams-haiti-overleg.be/wordpress/2018/12/13/geen-nieuws-uit-haiti/
In de Haïtiaanse pers werd over dit gebeuren nauwelijks bericht. De wijk was door het geweld moeilijk toegankelijk. De mensen uit de wijk waren in shock en bang voor represailles en hebben gedurende weken niet durven spreken. Beetje bij beetje kwamen de feiten ter ore van Haïtiaanse mensenrechtenorganisaties die een onderzoek uitvoerden en spraken met getuigen en slachtoffers. Zij publiceerden begin december een uitgebreid verslag. Er was sprake van meer dan 70 doden – vaak op gruwelijke wijze vermoord -, een 100-tal woningen in brand gestoken, dode lichamen achtergelaten op vuilnisbelten, vrouwen en meisjes die verkracht werden en een aantal personen bleven vermist.
Het is onmogelijk om hier alle details van de gruwelijke feiten weer te geven. Wel blijkt het te gaan om een treffen tussen ‘gangs’ of bendes die de zone terroriseren en ook de marktkramers van Croix des Bossales afdreigen om te betalen voor hun marktplaats. Deze bendes willen de macht verwerven over de lokale markt van La Saline, maar volgens sommige bronnen zijn er ook banden met politieke fracties, die bendeleiders voor hun kar spannen om hun invloed te vergroten. Eén van de redenen hiervoor is dat er in het najaar normaal verkiezingen moeten zijn om één derde van de senatoren te vervangen en lokale besturen te vernieuwen.
Overheid en justitie bleven opvallend stil in de dagen na deze moorden. Pas op 10 december beloofde de president dat klaarheid zou gebracht worden in de zaak. Dit nota bene tijdens een plechtigheid ter gelegenheid van de 70e verjaardag van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. En wellicht ook omdat er internationale reactie was.
Om de zaak in de openbaarheid te brengen hebben het platform CoEH (Coördinatie Europa-Haïti) en haar leden begin december 2018 de Belgische, Duitse en Franse Ministeries van Buitenlandse Zaken en de Europese Unie aangeschreven om de aandacht te trekken op deze moordpartij. Tegelijk werd aan onze regering, die momenteel in de UNO Veiligheidsraad zetelt, gevraagd om via deze internationale instantie aan te dringen op een onafhankelijk onderzoek.
We vernamen dat de MINUJUSTH – de vertegenwoordiging van de Verenigde Naties (UNO) in Haïti – stappen ondernam voor een onderzoek, in samenwerking met de gerechtelijke politie van Haïti. Deze heeft een onderzoek uitgevoerd tussen december 2018 en half april 2019 en heeft op 23 april haar onderzoeksverslag overgemaakt aan de procureur van het parket van Port-au-Prince. Het is nu aan het gerecht en justitie om opvolging te geven aan dit dossier. We zijn intussen juni en voor zover ons bekend is er nog niet veel opvolging gebeurd.
In april was er opnieuw een moordpartij, dit keer in Carrefour Feuilles door een andere bende, met 9 doden en 10 gewonden. De snelle en felle reactie van de mensenrechtenorganisaties en de verspreiding in de pers van deze aanval hebben wellicht geleid tot een vlugge actie van de politie waarbij de bendeleider enkele dagen nadien werd doodgeschoten.
Er rijzen veel vragen bij deze toch wel verontrustende toename van geweld door een aantal bendes en de rol van de overheid. Uit het rapport over de zaak La Saline blijkt een duidelijk verband en betrokkenheid van ontslagen of oud-politiemensen en ook van politici.
De grote vraag nu zal zijn in welke mate justitie gevolg zal geven aan dit verslag en of justitie de nodige stappen zal zetten om de moordenaars en hun opdrachtgevers te verhoren en de schuldigen te straffen.
Intussen blijken mensenrechtenverdedigers opnieuw doelwit te zijn van bedreigingen. Enerzijds omdat de zaak ‘La Saline’ onder de internationale aandacht is gebracht. Anderzijds omdat deze organisaties ervoor ijveren dat er klaarheid zou komen in het dossier rond corruptie bij de PetroCaribe fondsen. Ook in dit dossier is duidelijk dat een aantal politici geen verdere uitklaring van de zaak willen. Haïti kan nooit uitgroeien tot een volwaardige rechtsstaat als er geen duidelijkheid en correcte vervolging komt in deze beide zeer zwaarwichtige dossiers. Het is een cruciaal moment voor het land om de stap naar een moderne rechtsstaat te maken. Maar blijkbaar is de niets ontziende machtshonger bij velen nog te groot of moeten we het eerder toeschrijven aan onbekwaamheid?